Odznaka za Walkę Wręcz

Odznaka za Walkę Wręcz
*Nahkampfspange*
	; Awers Złotej Odznaki za Walkę Wręcz
	; Awers Srebrnej Odznaki za Walkę Wręcz
	; Awers Brązowej Odznaki za Walkę Wręcz
Ustanowiono	25 listopada 1942
Wielkość	9,7 cm x 2,6 cm
Kruszec	tombak, cynk
Wydano	36 400 (brązowe); 9500 (srebrne); 631 (złote)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Odznaka za Walkę Wręcz (niem. Nahkampfspange) – niemieckie odznaczenie wojskowe z czasów II wojny światowej ustanowione 25 listopada 1942 roku i przyznawane za udział w walce wręcz lub walce na krótkim dystansie. Odznaka była przeznaczona głównie dla piechoty, ale kwalifikowały się do niej również inne jednostki naziemne Heer (wojsk lądowych), Waffen-SS, Luftwaffe i Fallschirmjäger^[2]^[3].

Ustanowienie i zasady nadawania

Odznaka była przyznawana w trzech klasach^[4]:

brązowa za 15 walk wręcz;
srebrna za 25 walk wręcz;
złota za 50 walk wręcz.

Walki wręcz były liczone od 1 grudnia 1942 roku, ale wcześniejsza długa służba na froncie wschodnim była wliczana do odznaczenia, przy czym 15 kolejnych miesięcy liczono jako 15 dni walki; 12 miesięcy jako 10 dni; a 8 miesięcy jako 5 dni^[5].

W przypadku osób, które otrzymały rany uniemożliwiające powrót do służby, istniała możliwość przyznania odznaki po 10, 20 i 40 walkach^[6].

W toku wojny wprowadzono szereg zmian w kryteriach przyznawania odznaki:

od 4 sierpnia 1944 roku do odznaczenia mogły być zaliczane tylko akcje na linii frontu, podczas gdy walki na tyłach przeciwko partyzantom przyznawano Odznakę za Walkę z Bandami^[7];
od 30 sierpnia 1944 roku osoby, które otrzymały złotą odznakę, otrzymywały zazwyczaj również Krzyż Niemiecki w Złocie; a osoby, które otrzymały srebrną odznakę, otrzymywały Krzyż Żelazny I klasy, w obu przypadkach bez potrzeby osobnego uzasadnienia^[8];
od 8 października 1944 roku osoby, które otrzymały złotą odznakę, otrzymywały również 21 dni urlopu^[7].

Złota Odznaka za Walkę Wręcz była często postrzegana z większym szacunkiem niż Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego przez niemieckich żołnierzy^[1], a sam Adolf Hitler zastrzegł sobie prawo do osobistego nadawania odznaki tej klasy^[2]. Spośród około 18–20 milionów żołnierzy Wehrmachtu i Waffen-SS, 36 400 otrzymało brązową odznakę, 9500 srebrną, a tylko 631 złotą^[1].

Projekt i zasady noszenia

Odznakę noszono nad lewą kieszenią munduru, nad pasem baretek^[6]. Noszono tylko jedną odznakę, najwyższej otrzymanej klasy^[5]. Odznaka była odlewana ciśnieniowo i wykonana z tombaku lub później z cynku. Projekt wszystkich trzech klas był taki sam, z centralnym elementem składającym się z orła i swastyki, które zwieńczały skrzyżowany bagnet i granat ręczny otoczone gałązkami z liści dębu, przeplataną efektem promieni słonecznych. Odznaka była lekko zakrzywiona i miało wymiary 9,7 cm na 2,6 cm^[9].

Odznaczenia z czasów nazistowskich zostały początkowo zakazane przez powojenną Republikę Federalną Niemiec. W 1957 roku wiele odznaczeń wojskowych z czasów II wojny światowej, w tym Odznaka za Walkę Wręcz, zostało przeprojektowanych w celu usunięcia orła i swastyki^[10], a następnie ponownie dopuszczonych do noszenia przez odznaczonych weteranów^[11]. Członkowie Bundeswehry nosili odznakę na pasie baretek, reprezentowaną przez miniaturkę na szarej wstążce^[12].

Wersja Luftwaffe

Od momentu powstania Odznaki za Walkę Wręcz żołnierze oddziałów naziemnych Luftwaffe i spadochroniarze także kwalifikowali się do odznaczenia nią^[13]. W listopadzie 1944 roku zatwierdzono wersję Luftwaffe, stosując te same kryteria nadawania i trójstopniowy podział^[3]. Odznaka przedstawiała wieniec laurowy umieszczony za orłem Luftwaffe trzymającym w szponach skrzyżowany bagnet i granat ręczny, pod którymi widnieje swastyka, wszystko w kolorze srebrnym. Centralny element został otoczony dwoma gałązkami liści dębu, w kolorze brązowym, srebrnym lub złotym, aby zaznaczyć odpowiednią klasę. Chociaż przyznawanie odznak dla Luftwaffe zostało autoryzowane i wydane świadectwa nadania, nie ma dowodów na to, że zostały one faktycznie wyprodukowane i wręczone komukolwiek przed końcem wojny^[13].

Odznaka za Walkę Wręcz dla Luftwaffe była jednym z odznaczeń ponownie dopuszczonych do noszenia przez Republikę Federalną Niemiec w 1957 roku^[11], zmodyfikowany projekt pomijał swastykę, ale zachowywał emblemat orła Luftwaffe^[12].

Wersja zdenazyfikowana
Wersja Luftwaffe

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Berger 2004 ↓, s. 6
↑ ^a ^b Williamson i Pavlović 2002 ↓, s. 6
↑ ^a ^b Littlejohn i Dodkins 1968 ↓, s. 178–179
↑ Durante 2007 ↓.
↑ ^a ^b Klietmann 1981 ↓, s. 102–103
↑ ^a ^b Littlejohn i Dodkins 1968 ↓, s. 153
↑ ^a ^b Klietmann 1981 ↓, s. 105
↑ Klietmann 1981 ↓, s. 106.
↑ Williamson i Pavlović 2002 ↓, s. 7.
↑ Bundesministerium der Justiz: Gesetz über Titel, Orden und Ehrenzeichen, 26.7.1957. Bundesgesetzblatt Teil III, Gliederungsnummer 1132-1. Bundesministerium der Justiz. [dostęp 2025-01-05]. (niem.).
↑ ^a ^b Dienstvorschriften Nr. 14/97. Bezug: Anzugordnung für die Soldaten der Bundeswehr. ZDv 37/10. (Juli 1996). rk-suedeifel.de. [dostęp 2025-01-05]. (niem.).
↑ ^a ^b Littlejohn i Dodkins 1968 ↓, s. 225–226
↑ ^a ^b Williamson i Pavlović 2002 ↓, s. 39

Bibliografia

Florian Berger: Ritterkreuzträger mit Nahkampfspange in Gold. Vienna: 2004. ISBN 3-9501307-3-X. (niem.).
Thomas M. Durante: The German Close Combat Clasp of World War II. 2007. ISBN 978-90-812301-1-7. (ang.).
Kurt-Gerhard Klietmann: Auszeichnungen des Deutschen Reiches. 1936–1945, 11 Auflage. Motorbuch, Stuttgart, 1981. ISBN 3-87943-689-4. (niem.).
David Littlejohn, Colonel C. M. Dodkins: Orders, Decorations, Medals and Badges of the Third Reich. R. James Bender Publishing, California, 1968. ISBN 978-0854200801. (ang.).
Rolf Michaelis: Deutsche Kriegsauszeichnungen 1939-1945 Heer - Waffen-SS - Polizei. Winkelried Verlag, Leisnig, 2008. ISBN 978-3930849314. (niem.).
Gordon Williamson, Darko Pavlović: World War II German Battle Insignia. Osprey, 2002. ISBN 1-84176-352-7. (ang.).
Martin Windrow: The Panzer Divisions. Osprey Publishing, 1982. ISBN 0-85045-434-4. (ang.).

[Berger6-1] Berger 2004 ↓, s. 6

[Williamson6-2] Williamson i Pavlović 2002 ↓, s. 6

[Littlejohn,Dodkins178–179-3] Littlejohn i Dodkins 1968 ↓, s. 178–179

[CITEREFDurante2007-4] Durante 2007 ↓.

[Klietmann102–103-5] Klietmann 1981 ↓, s. 102–103

[Littlejohn,Dodkins153-6] Littlejohn i Dodkins 1968 ↓, s. 153

[Klietmann105-7] Klietmann 1981 ↓, s. 105

[CITEREFKlietmann1981106-8] Klietmann 1981 ↓, s. 106.

[CITEREFWilliamsonPavlović20027-9] Williamson i Pavlović 2002 ↓, s. 7.

[10] Bundesministerium der Justiz: Gesetz über Titel, Orden und Ehrenzeichen, 26.7.1957. Bundesgesetzblatt Teil III, Gliederungsnummer 1132-1. Bundesministerium der Justiz. [dostęp 2025-01-05]. (niem.).

[suedeifel-11] Dienstvorschriften Nr. 14/97. Bezug: Anzugordnung für die Soldaten der Bundeswehr. ZDv 37/10. (Juli 1996). rk-suedeifel.de. [dostęp 2025-01-05]. (niem.).

[Littlejohn,Dodkins225–226-12] Littlejohn i Dodkins 1968 ↓, s. 225–226

[Williamson39-13] Williamson i Pavlović 2002 ↓, s. 39

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Ordery	Order Niemiecki Order Zasługi Orła Niemieckiego
Krzyże	Krzyż Rycerski Krzyż Niemiecki Krzyż Żelazny Krzyż Zasługi Wojennej Krzyż Honorowy dla Uczestników Wojny Krzyż Honorowy dla Walczących na Froncie Krzyż Hiszpanii Krzyż Bałtycki Krzyż Gdański Krzyż Honorowy dla Wdów i Rodziców po Poległych Krzyż Matki
Medale	Medal Pamiątkowy Olimpiady 1936 Medal za Ratowanie Ginących Medal Pamiątkowy za Ratowanie z Niebezpieczeństwa Medal Pamiątkowy 13 marca 1938 Medal Pamiątkowy 1 października 1938 Medal Pamiątkowy za Powrót Kłajpedy Odznaka Honorowa Obrony Powietrznej Odznaka Honorowa Muru Ochronnego Medal za Kampanię Zimową na Wschodzie 1941/1942 Medal Błękitnej Dywizji Medal Narodów Wschodnich
Odznaki	Odznaka Honorowa Olimpijska Odznaka Nagrody Narodowej III Rzeszy Odznaka Honorowa dla Niemieckiej Opieki Społecznej Odznaka Honorowa DRK Odznaka za Służbę Wojskową Odznaka za Służbę w SS Odznaka Rannych Odznaka Strzelca Spadochronowego Luftwaffe Odznaka Strzelca Wyborowego Odznaka Szturmowa Piechoty Odznaka Ogólna Szturmowa Odznaka Pancerna Odznaka za Zniszczenie Czołgu Odznaka za Walkę Wręcz Odznaka za Walkę z Bandami Odznaka Koburska Odznaka Zasługi Śląskiej Medal Pamiątkowy 9 listopada 1923 Odznaka Złota Partii Odznaka za Służbę w NSDAP

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe