Ofensywa w Saarze

Ofensywa w Saarze

II wojna światowa, front zachodni
Żołnierz francuski w Saarze 9 września 1939 r.
Czas	7–12 września 1939
Miejsce	Saara
Terytorium	Francja, III Rzesza
Przyczyna	agresja III Rzeszy na Polskę, wypowiedzenie wojny Niemcom przez Francję oraz Wielką Brytanię
Wynik	nierozstrzygnięta
Strony konfliktu
III Rzesza Francja
Dowódcy
Erwin von Witzleben Maurice Gamelin André-Gaston Prételat
Siły
22 dywizje, ok. 100 dział 40 dywizji, 2400 czołgów, 4700 dział
Straty
196 zabitych, 356 rannych, 114 zaginionych 2000 zabitych, rannych i zaginionych
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej miejsce bitwy
49°10′N 7°15′E

Mapa pokazująca skrawki niemieckiego terytorium zajęte przez Francuzów w czasie ofensywy w Saarze

Ofensywa w Saarze – działania wojenne prowadzone w pierwszym okresie II wojny światowej na froncie zachodnim po wypowiedzeniu przez Francję i Wielką Brytanię 3 września 1939 wojny III Rzeszy po agresji III Rzeszy na Polskę.

Przebieg bitwy

Armia francuska 7 września 1939 roku siłami 3 i 4 Armii po przekroczeniu granicy francusko-niemieckiej w Zagłębiu Saary zajęły teren bezpośrednio przyległy do niemieckiej głównej linii obrony, łamiąc opór niemieckich jednostek granicznych oraz czyszcząc graniczne pola minowe Niemców. Tereny te jednak były wcześniej w ramach tzw. operacji „oczyszczenie strefy czerwonej” (niem. Freimachung der Roten Zone) specjalnie przygotowane. Niemcy ewakuowali z tych terenów ludność cywilną. Ofensywa kosztowała Francję 1750 żołnierzy i 98 oficerów (zabici, ranni oraz zaginieni w okresie ofensywy, do 16 października 1939 r.) – przykładowo 21 DP straciła do 15 września 76 zabitych, 4 zaginionych, 241 rannych, były to straty porównywalne do tych, jakie niemiecka 21 DP poniosła pod Nowogrodem nad Narwią w podobnym okresie, Alianci stracili około 120 samolotów, Niemcy 56. Termin głównego uderzenia został określony, zgodnie z polsko-francuską konwencją wojskową, na piętnasty dzień po rozpoczęciu mobilizacji francuskiej (tzn. 17 września). Do tej chwili Francja zmobilizowała na kontynencie 70 dywizji, z których część przerzucono nad granicę.

Przerwanie działań wojennych

12 września 1939 roku w Abbeville odbyło się jednak posiedzenie francusko-brytyjskiej Najwyższej Rady Wojennej z udziałem Neville Chamberlaina, Edouarda Daladiera i referującego głównodowodzącego armii francuskiej gen. Maurice Gamelina. W konsekwencji narady podjęto decyzję o maksymalnym zmobilizowaniu środków, zanim zostaną podjęte duże operacje lądowe oraz ograniczeniu działań powietrznych RAF i Armee de l’Air nad Niemcami w celu minimalizacji niemieckiego odwetu”. Oznaczało to w praktyce wstrzymanie wszystkich działań ofensywnych armii francuskiej na przedpolu Linii Zygfryda i złamanie zobowiązań sojuszniczych wobec Polski podjętych 19 maja 1939 roku w aneksie do konwencji wojskowej polsko-francuskiej z 1921, uzgodnionym przez delegację pod przewodnictwem gen. Tadeusza Kasprzyckiego i ratyfikowanym poprzez podpisanie w Paryżu 4 września 1939 protokołu politycznego do konwencji. Strona francuska zwlekała z podpisaniem protokołu i dokonała tego dopiero pod naciskiem Brytyjczyków już po wybuchu wojny. Protokół ze strony Rzeczypospolitej podpisał ambasador Juliusz Łukasiewicz, ze strony Francji minister spraw zagranicznych Republiki Georges Bonnet. Aneks do konwencji wojskowej zobowiązywał stronę francuską do rozpoczęcia ofensywy głównymi siłami w piętnastym dniu od rozpoczęcia mobilizacji armii francuskiej, a działania powietrzne nad Niemcami od chwili rozpoczęcia działań wojennych przeciw Niemcom. Ambasadorowie Rzeczypospolitej w Wielkiej Brytanii – Edward Raczyński i we Francji – Juliusz Łukasiewicz bezskutecznie próbowali wpłynąć we wrześniu 1939 na wykonanie zobowiązań krajów sojuszniczych. Na założeniu ofensywy sojuszniczej w piętnastym dniu od rozpoczęcia francuskiej mobilizacji oparty był plan obrony „Z” i strategia obrony terytorium Polski Edwarda Rydza-Śmigłego.