Oficyna pałacowa w Kolbuszowej
 nr rej. 1095 z 26.05.1981[1]
| |
.jpg) Oficyna pałacowa w 2022 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Kościuszki 6 |
| Ukończenie budowy |
ok. 1647 lub 1674 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Kolbuszowej  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Kolbuszowa  | |
 50°14′41,72″N 21°46′43,17″E/50,244922 21,778658
| |
| Strona internetowa | |
Oficyna pałacowa w Kolbuszowej – zabytkowy budynek znajdujący się w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w Kolbuszowej przy ulicy Kościuszki 6 (dawniej ul. Kościuszki 21)[2].
Budynek wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Oficyna powstała prawdopodobnie około 1647[3] lub 1674 roku[2] jako część zespołu pałacowego Lubomirskich[4]. Znajdowała się wówczas na zewnątrz fosy, a jej zachodnia ściana zwrócona była ku stawowi nazwanemu później Morzem Czerwonym[3]. W 2 połowie XVIII przeszła remont[2]. Pałac spalono w 1769[3], a na początku XIX wieku, gdy go rozebrano, oficyna stała się siedzibą Anny z Hadików Lubomirskiej[5], a potem Tyszkiewiczów[4]. Około 1850 roku oraz w drugiej połowie XIX wieku przeszła kolejne renowacje[2]. Siedzibę dworu z oficyny kolbuszowskiej do pałacu w Weryni przeniósł Zdzisław Tyszkiewicz[5]. Ostatnim właścicielem majątku był Jerzy Tyszkiewicz, porucznik kawalerii, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, członek AK, aresztowany przez NKWD w 1944 roku. Zmarł 31 sierpnia 1945 roku w sowieckim obozie w okolicach jeziora Ładoga w ówczesnym Związku Radzieckim[6].
Od 1900 roku w budynku mieściła się siedziba Wydziału Powiatowego i Rady Szkolnej Okręgowej w Kolbuszowej. W 1930 roku oficyna przeszła kolejną modernizację. W latach 1930–1955 mieściło się w niej przedszkole i klasztor zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Następnie w oficynie mieściły się mieszkania. W 1960 roku przeszła remont[2]. 26 maja 1981 roku została wpisana do rejestru zabytków[1]. W latach 1984–1988 przeszła gruntowną modernizację[2].
W 2021 roku w budynku mieściły się biura Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej[7] oraz siedziba lokalnej grupy działania Siedlisko[8].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek parterowy, nakryty dachem czterospadowym, zbudowany z drewna modrzewiowego na planie wydłużonego prostokąta, konstrukcji zrębowej, otynkowany na biało[4][9]. Wnętrze w układzie dwutraktowym[9][10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2021-12-24].
- ↑ a b c d e f Ewidencja zabytków architektury, budownictwa i archeologii [online], s. 2.
- ↑ a b c Halina Dudzińska, Galicyjskie przygotowania do partyzantki płk. Józefa Zaliwskiego, „Rocznik Kolbuszowski”, 9, Regionalne Towarzystwo Kultury im. J.M Goslara w Kolbuszowej, 2006–2009, s. 207–285, ISSN 0860-4585.
- ↑ a b c Oficyna – zespół pałacowo-parkowy. zabytki-podkarpacie.pl. [dostęp 2021-12-24]. (pol.).
- ↑ a b Marian Piórek, Właściciele ziemscy Weryni, Kolbuszowej i okolic w przeszłości historycznej, „Rocznik Kolbuszowski”, 1, Regionalne Towarzystwo Kultury im. J.M Goslara w Kolbuszowej, 1986, s. 23–86, ISSN 0860-4585.
- ↑ Libicki 2012 ↓, s. 173.
- ↑ Kontakt. muzeumkolbuszowa.pl. [dostęp 2021-12-24]. (pol.).
- ↑ Kontakt. lgdsiedlisko.kolbuszowa.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
- ↑ a b Żabicki 2013 ↓, s. 279.
- ↑ Libicki 2012 ↓, s. 172.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o., 2012. ISBN 978-837510-597-1.
- Jacek Żabicki: Leksykon zabytków architektury Lubelszczyzny i Podkarpacia. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-213-4787-5.