Okskarbazepina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Okskarbazepina
Niepodpisana grafika związku chemicznego; prawdopodobnie struktura chemiczna bądź trójwymiarowy model cząsteczki
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny C15H12N2O2
Masa molowa 252,27 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS 28721-07-5
PubChem 34312[1]
DrugBank APRD01308[2]
Podobne związki
Podobne związki karbamazepina
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC N 03 AF 02
Stosowanie w ciąży kategoria C
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Okskarbazepina (OXC, z ang. oxcarbazepine) – (ATC N03AF02) Lek przeciwdrgawkowy i normotymiczny, pochodna karboksamidu[3], zaliczany do proleków. W roku 1969 został opatentowany przez J. R. Geigy Ltd. W 1999 roku dopuszczony do sprzedaży na terenie całej Unii Europejskiej, w USA od 2000.

Stosowany doustnie u dorosłych i dzieci od lat 6 oraz starszych. Dostępny na receptę w formie tabletek lub zawiesiny.

Ma szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny.

Mechanizm działania[edytuj | edytuj kod]

Okskarbazepina jest metabolizowana do aktywnej farmakologicznie 10-monohydroksykarbazepiny (MHD)[4][5][6]. OXC i MHD wzajemnie potęgują swe farmakologiczne właściwości. Ich dokładny mechanizm działania nie jest do końca znany, jednak elektrofizjologiczne badania przeprowadzone in vitro wykazują ich wpływ na modyfikacje czynności kanałów sodowych poprzez blokadę ich elektrycznej wrażliwości, co stabilizuje nadmiernie pobudzone błony włókien nerwowych, hamuje powtarzalne wyładowania neuronalne oraz zmniejsza propagację impulsów synaptycznych, przywracając prawidłową czynność elektryczną mózgu. Zwiększone przewodnictwo potasu oraz modulacja pobudzenia kanałów wapniowych dodatkowo przyczyniają się do działania przeciwdrgawkowego. Modyfikacja czynności kanałów jonowych ma prawdopodobnie wpływ na zmniejszenie poziomu wydzielanych katecholamin w manii. Nie obserwowano istotnego wpływu OXC/MHD na poziom uwalnianych neuroprzekaźników.

Farmakokinetyka[edytuj | edytuj kod]

Okskarbazepina po podaniu doustnym jest całkowicie wchłaniana i metabolizowana do swej aktywnej formy czyli 10-monohydroksykarbazepiny (MHD). Okres półtrwania okskarbazepiny wynosi około 2 godziny, natomiast okres półtrwania MHD to około 9 godzin. Wynika z tego iż za działanie terapeutyczne odpowiedzialna jest MHD. Stężenie terapeutyczne MHD w organizmie jest osiągane po około 2-3 dniach, przy stosowaniu dawki okskarbazepiny 2 razy dziennie. Po zastosowaniu okskarbazepiny w formie tabletek biodostępność leku jest taka sama jak w przypadku zastosowania go w formie zawiesiny. Spożywane pokarmy nie mają wpływu na wchłanianie okskarbazepiny z przewodu pokarmowego.

Metabolizm[edytuj | edytuj kod]

Po podaniu okskarbazepina jest szybko metabolizowana w wątrobie do aktywnego MHD poprzez enzym cytochromu P450-CYP2C19. MHD metabolizowany jest następnie w połączeniu z kwasem glukuronowym. Eliminacja odbywa się głównie przez nerki w około 95%, przede wszystkim w postaci metabolitów wolnych i skoniugowanych[7], 1% w postaci nie zmienionej. Z kałem wydalanych jest około 4%.

Interakcje[edytuj | edytuj kod]

Wysokie dawki okskarbazepiny zwiększają stężenie fenobarbitalu i fenytoiny we krwi. Jednoczesne stosowanie okskarbazepiny i doustnej antykoncepcji może spowodować spadek stężenia etynyloestradiolu i lewonorgestrelu, obniżając tym samym ich skuteczność. Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazują iż okskarabamazepina może nasilać działanie przeciwbólowe morfiny,dłuższe stosowanie prowadzi do wzrostu jej tolerancji[8], metamizolu[8] i paracetamolu[9]

Działania niepożądane[edytuj | edytuj kod]

Najczęściej występujące działania niepożądane to senność i uczucie zmęczenia, podwójne widzenie, ataksja, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty. U 2,7% pacjentów obserwowano hiponatręmię, przebiegającą zwykle bezobjawowo[10]. Inne możliwe działania niepożądane to bóle brzucha, zaparcia, suchość w jamie ustnej, reakcje fototoksyczne, zwiększenie impulsywności, stany splątania, wysypka. Niezmiernie rzadko donoszono o występowaniu ciężkich reakcji skórnych (w tym zespół Stevensa-Johnsona, zespół Lyella). Okskarbazepina, w przeciwieństwie do wielu innych leków przeciwpadaczkowych, nie wpływa na przyspieszenie metabolizmu kości[11].

Ostrzeżenia specjalne[edytuj | edytuj kod]

Przyjmowanie leków przeciwdrgawkowych, w tym również okskarbazepiny, może nieść ze sobą ryzyko pojawienia się myśli i zachowań samobójczych[12][13] dlatego w razie pojawienia się symptomów, takich jak pogłębiająca się depresja lub nietypowe zmiany w zachowaniu , należy natychmiast poinformować lekarza prowadzącego.

Wskazania[edytuj | edytuj kod]

Przeprowadzone badania z randomizacją sugerują możliwość zastosowania okskarbazepiny w leczeniu innych zaburzeniach.

Preparaty dostępne w Polsce[edytuj | edytuj kod]

  • Trileptal, Apydan, Karbagen

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Okskarbazepina (CID: 34312) (ang.) w bazie PubChem, United States National Library of Medicine.
  2. ↑ a b Okskarbazepina (APRD01308) – informacje o substancji aktywnej (ang.). DrugBank.
  3. ↑ goldpharma (pol.). Media Consulting Ltd Victoria Mahe Seychelles, 2009-04-23.
  4. ↑ JA. French, AM. Kanner, J. Bautista, B. Abou-Khalil i inni. Efficacy and tolerability of the new antiepileptic drugs I: Treatment of new onset epilepsy. Report of the Therapeutics and Technology Assessment Subcommittee and Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Epilepsy Society. „Neurology”. 62 (8), s. 1252-1260, 2004. DOI: 10.1212/01.WNL.0000123693.82339.FC. PMID: 15111659. 
  5. ↑ JA. French, AM. Kanner, J. Bautista, B. Abou-Khalil i inni. Efficacy and tolerability of the new antiepileptic drugs II: Treatment of refractory epilepsy. Report of the Therapeutics and Technology Assessment Subcommittee and Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Epilepsy Society. „Neurology”. 62 (8), s. 1261-1273, 2004. DOI: 10.1212/01.WNL.0000123695.22623.32. PMID: 15111660. 
  6. ↑ Według niektórych źródeł aktywnym metabolitem jest esliskarbazepinam, zob. Dulsat, C., Mealy, N., Castaner, R., Bolos, J.. Eslicarbazepine acetate. „Drugs of the Future”. 34 (3), s. 189, 2009. DOI: 10.1358/dof.2009.034.03.1352675. 
  7. ↑ Zdrowa Strona – Leki i suplementy zdrowotne. [dostęp 2010-03-26].
  8. ↑ a b Pakulska W, Czarnecka E.. Influence of oxcarbazepine on the antinociceptive action of morfine and metamizole in mice. „Acta Pol Pharm.”. 66 (6), s. 715-722, 2009. PMID: 20050537. 
  9. ↑ M.A . Tomic, S.M. Mukovic, R.M. Stepanovic-Petrovic i inni. Synergistic Interactions Between Paracetamol and Oxcarbazepine in Somatic and Visceral Pain Modelsin Rodents. „Anesteshia and analgesia”. PMID: 20142344 (ang.). 
  10. ↑ RC. Sachdeo, A. Wasserstein, PJ. Mesenbrink, J. D'Souza. Effects of oxcarbazepine on sodium concentration and water handling. „Ann Neurol”. 51 (5), s. 613-620, 2002. DOI: 10.1002/ana.10190. PMID: 12112108. 
  11. ↑ Y. Cetinkaya, YS. Kurtulmuş, K. Tutkavul, H. Tireli. The effect of oxcarbazepine on bone metabolism. „Acta Neurol Scand”. 120 (3), s. 170-175, 2009. DOI: 10.1111/j.1600-0404.2008.01148.x. PMID: 19719808. 
  12. ↑ Oxcarbazepine. Warnings and precautions. dailymed.nlm.nih.gov, 2011. [dostęp 2014-04-08].
  13. ↑ Information for Healthcare Professionals: Suicidal Behavior and Ideation and Antiepileptic Drugs: (ang.). Center for Drug Evaluation and Research. [dostęp 2010-04-14].
  14. ↑ Sakonato H, Prado GF, Puga ME, Atallah AN. Oxcarbazepine for refractory epilepsy: Systematic review of the literature. „São Paulo medical journal”. 127 (3), s. 150-159, 2009. DOI: 10.1590/S1516-31802009000300008. PMID: 19820875. 
  15. ↑ Joseph Kwan, Emma Wood. Antiepileptic drugs for the primary and secondary prevention of seizures after stroke. „Cochrane Database of Systematic Reviews”. 1, 2010. DOI: 10.1002/14651858.CD005398.pub2.. PMID: 20091574. [dostęp 2010-04-14]. 
  16. ↑ RM Hirschfeld, S Kasper. A review of the evidence for carbamazepine and oxcarbazepine in the treatment of bipolar disorder. „The International Journal of Neuropsychopharmacology”. 7 (4), s. 507-522, 2004. DOI: 10.1017/S1461145704004651. PMID: 15458610. 
  17. ↑ MF. Juruena, GL. Ottoni, R. Machado-Vieira, RM. Carneiro i inni. Bipolar I and II disorder residual symptoms: oxcarbazepine and carbamazepine as add-on treatment to lithium in a double-blind, randomized trial. „Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry”. 33 (1), s. 94-99, 2009. DOI: 10.1016/j.pnpbp.2008.10.012. PMID: 19007842. 
  18. ↑ H Grunze, J Walden. Relevance of new and newly rediscovered anticonvulsants for atypical forms of bipolar disorder. „Journal of affective disorders.”. 72, s. 15-21, 2002. DOI: 10.1016/S0165-0327(02)00339-7. PMID: 12589899. 
  19. ↑ S Bellino, E Paradiso, F Bogetto. Oxcarbazepine in the treatment of borderline personality disorder: a pilot study. „The Journal of clinical psychiatry”. 66 (9), s. 1111-1115, 2005. PMID: 16187767. 
  20. ↑ S Bellino, E Paradiso, F Bogetto. Efficacy and tolerability of pharmacotherapies for borderline personality disorder. „CNS Drugs”. 22 (8), s. 671-692, 2008. DOI: 10.2165/00023210-200822080-00005. PMID: 18601305. 
  21. ↑ DE Dietrich, S Kropp, HM Emrich. Oxcarbazepin in der Behandlung affektiver und schizoaffektiver Erkrankungen. „Fortschritte der Neurologie-Psychiatrie”. 71 (5), s. 255-264, 2003. DOI: 10.1055/s-2003-39065. PMID: 12740757 (niem.). 
  22. ↑ JM. Zakrzewska, PN. Patsalos. Long-term cohort study comparing medical (oxcarbazepine) and surgical management of intractable trigeminal neuralgia. „Pain”. 95 (3), s. 259-266, 2002. DOI: 10.1016/S0304-3959(01)00406-7. PMID: 11839425. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  1. Alfons Chodera, i inni: Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. 1985.
  2. Stephen M. Stahl: Podstawy psychofarmakologii. Leki przyciwpsychotyczne i normotymiczne.. Gdańsk: Via Medica, 2007. ISBN 978-83-60945-42-1.

Star of life.svg Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Okskarbazepina&oldid=57818219”