Oktoich cetyński
Oktoich[a] cetyński – prawosławna księga liturgiczna wydrukowana w 1494 roku w Cetynii, stolicy Księstwa Zeta (dzisiejsza Czarnogóra). Jest to pierwszy inkunabuł wydrukowany cyrylicą w Europie Południowo-Wschodniej[1]. Oktoich powstał pod kierownictwem Hieromonka Makarije w drukarni założonej w 1493 roku przez władcę Zety Đurađa Crnojevicia[2]. Dzieło wydano w dwóch częściach, pierwszy tom zawiera hymny pierwszych czterech tonów, hymny pozostałych czterech tonów znajdują się w drugim tomie. Oba tomy nazywają się odpowiednio: Oktoich pierwszego tonu (Oktoih prvoglasnik) i Oktoich piątego tonu (Oktoih petoglasnik)[2].
Oktoich pierwszego tonu
Oktoich pierwszego tonu został ukończony 4 stycznia 1494 roku[3]. Istnieje 108 kopii tej książki, które przetrwały. Tom zawiera 269 kart o wymiarach 29×21,6 cm[2]. Charakteryzuje się dwukolorowym drukiem, czerwonym i czarnym. Ozdobiony jest drzeworytniczymi winietami i inicjałami w stylu renesansowym ze śladami dawnych tradycji rękopisowych.
Oktoich piątego tonu
Oktoich piątego tonu reprezentuje pierwszy ilustrowany inkunabuł południowosłowiański[4]. Jest zachowany we fragmentach, z których najdłuższy zawiera 37 kart, ma on sześć drzeworytowych ilustracji wykonanych przez artystę, któremu udało się umieścić dość złożone kompozycje z wieloma postaciami na stosunkowo małej przestrzeni.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oktoich – księga zawierająca materiał liturgiczny przeznaczony dla nabożeństw w ciągu tygodnia, podzielony na 8 tzw. tonów powtarzanych co 8 tygodni.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pavle Ivić: The history of Serbian culture. Porthill Publishers, 1995, s. 139. [dostęp 2019-05-08]. (ang.).
- ↑ a b c Будимир Алексић: Ободска штампарија. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ Radovan Samardžić: Istorija srpskog naroda: Doba borbi za očuvanje i obnovu države 1371-1537. Srpska knjiiževna zadruga, 1892, s. 419. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ National Museum of Montenegro. [dostęp 2019-05-08].