Oktostych
Oktostych (gr. októs – osiem) – rodzaj wiersza zbudowanego z czterech dwuwersowych strof lub utwór poetycki złożony z ośmiu wersów, zestawionych zazwyczaj w dystychy, najczęściej rymowany aabbccdd.
W polskiej poezji oktostychów użyli po raz pierwszy Kasper Twardowski w Pochodni miłości bożej oraz Piotr Kochanowski w swoim przekładzie Orlanda szalonego Ludovica Ariosta. Jarosław Iwaszkiewicz opublikował pod nazwą Oktostychy swój cykl ośmiowersowych utworów lirycznych[1]. Kontynuowali tę tradycję niektórzy poeci z kręgu Skamandra, między innymi Jerzy Liebert. Szczególną formą oktostychu jest oktawa. Popularna jest też strofa z podwójnym rymem krzyżowym ababcdcd:
- Young Harry was a lusty drover,
- And who so stout of limb as he?
- His cheeks were red as ruddy clover,
- His voice was like the voice of three.
- Auld Goody Blake was old and poor,
- Ill fed she was, and thinly clad;
- And any man who pass'd her door,
- Might see how poor a hut she had.
(William Wordsworth, Goody Blake and Harry Gill)
Tego typu strofa występuje powszechnie. W literaturze amerykańskiej Addie L. Ballou użyła jej w poemacie The Padre's dream. W Szwecji posłużył się nią romantyczny poeta Esaias Tegnér w utworze Frithiofs lycka[2] z poematu Frithiofs saga.
Niekiedy oktostychy są oparte na tylko dwóch rymach, jak u czeskiego poety Jaroslava Vrchlickiego w wierszu Květy a láska z tomiku Dni a noci (abaaabab):
- Nejdřív kaštan, po něm hlohy kvetou.
- Srdce zvlní nejdřív tajný vzdech,
- než rty chví se lásky sladkou větou,
- nejdřív kaštan, po něm hlohy kvetou,
- akacie než v stín větví pletou
- vonné květy bílých ve hroznech.
- Nejdřív kaštan, po něm hlohy kvetou,
- srdce zvlní nejdřív tajný vzdech[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1988, s. 326.
- ↑ Esaias Tegnér: Frithiofs lycka. sv.wikisource.org. [dostęp 2016-12-11]. (szw.).
- ↑ Jaroslav Vrchlický: Květy a láska (Dni a noci). cs.wikisource.org. [dostęp 2016-12-11]. (cz.).