Olaf V

Olaf V Glücksburg
— król Norwegii —
Król Norwegii
Okres	od 21 września 1957 do 17 stycznia 1991
Poprzednik	Haakon VII Glücksburg
Następca	Harald V Glücksburg
Dane biograficzne
Dynastia	Glücksburgowie
Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1903 Sandringham
Data i miejsce śmierci	17 stycznia 1991 Oslo
Ojciec	Haakon VII Glücksburg
Matka	Maud Koburg
Żona	Marta Bernadotte
Dzieci	Ragnhild, Astrid, Harald
Odznaczenia

Dorobek medalowy
Reprezentacja Norwegia Igrzyska olimpijskie złoto Amsterdam 1928 Żeglarstwo 6 metrów

Olaf V Norweski w 1906

Olaf V, właśc. Alexander Edward Christian Frederik książę duński (ur. 2 lipca 1903, zm. 17 stycznia 1991) – król Norwegii w latach 1957–1991 z dynastii Glücksburgów, bocznej linii Oldenburgów. Syn króla Norwegii Haakona VII i księżniczki Maud – córki króla Wielkiej Brytanii, Edwarda VII.

W 1929 poślubił księżniczkę szwedzką Martę, córkę księcia szwedzkiego Karola Bernadotte, syna króla Szwecji i Norwegii Oskara II (1829–1907). Para miała troje dzieci:

• Ragnhild (1930–2012),
• Astrid (ur. 1932),
• Harald V (ur. 1937), król Norwegii od 1991.

Następca tronu, książę Olaf, urodził się w Wielkiej Brytanii. Po objęciu przez jego ojca norweskiego tronu Aleksander przyjął imię Olaf dla oddania hołdu starej norweskiej dynastii. Miłość Norwegów zaskarbił sobie tuż po przybyciu do tego kraju. Wedle powtarzanej z ust do ust relacji mały książę Olaf wysunął się w trakcie ceremonii powitalnej z objęć matki i skierował się ku grupce dzieci wymachujących chorągiewkami w norweskich barwach narodowych. Jednemu z nich wyjął z rąk chorągiewkę i wrócił na oficjalną trybunę, trzymając w dłoni symbol niezależności i wolności, jaką niedawno odzyskał naród norweski.

Dzięki temu patriotycznemu i wysoce symbolicznemu gestowi mały Olaf natychmiast zyskał sympatię wszystkich Norwegów. Haakon VII tak pisał o swoim synu: „Muszę przyznać, iż nie sądziłem, że małe dziecko może zyskać uznanie całego narodu... Często mówię żonie, że tym, co Norwedzy najbardziej lubią w naszym panowaniu, jest nasz syn”.

Początkowo miał lekcje z nauczycielem w pałacu królewskim, a następnie uczęszczał do szkoły publicznej, w której prowadzone było liberalne nauczanie. Był zdolnym uczniem, po uzyskaniu matury w roku 1921 z wynikiem dobrym kontynuował naukę w akademii wojskowej.

Po jej skończeniu został oficerem norweskiej marynarki i wspierał ojca w sprawach państwowych. Mając dwadzieścia trzy lata, po raz pierwszy oficjalnie zastąpił króla, gdy ten wyjechał w podróż zagraniczną.

Olaf V był doskonałym sportowcem, trzykrotnym mistrzem olimpijskim w żeglarstwie, za każdym razem jako sternik jachtu. W roku 1928 zdobył złoty medal w Amsterdamie w klasie R-6. W 1932 r. nie wystartował w Los Angeles (konkurencje żeglarskie odbyły się tam ze względu na koszty transportu jachtów z Europy w bardzo okrojonym zakresie), a w 1936 r. w Berlinie, a właściwie w Kilonii zajął odleglejsze miejsce.

Brał czynny udział w walce wyzwoleńczej po niemieckim ataku na Norwegię w czasie II wojny światowej. Olaf był – podobnie jak Haakon VII – monarchą nienarzucającym swego zdania, co piątek udawał się wraz z synem na posiedzenie rady ministrów, otwierał obrady parlamentu, reprezentował swój kraj podczas licznych oficjalnych podróżach. W roku 1985 ustanowił Norweski Order Zasługi. Po jego śmierci w 1991 tron norweski objął jego syn, Harald V.

Na jego cześć nazwano fragment wybrzeża Antarktydy – Wybrzeże Księcia Olafa.

Odznaczenia

Norweskie

• Krzyż Wojenny
• Medal Czynu Obywatelskiego (Borgerdådsmedaljen)
• Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi
• Medal Świętego Olafa
• Medal Wojenny
• Medal Koronacyjny (1906)
• Medal 70-lecia Króla Haakona VII
• Medal Jubileuszowy Króla Haakona VII

Zagraniczne

• Krzyż Wielki Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna)
• Wielka Gwiazda Zasługi Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii
• Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia)
• Krzyż Wielki Orderu Krzyża Południa (Brazylia)
• Krzyż Wielki Orderu Róży (Brazylia)
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Chile)
• Order Słonia (Dania)
• Wielki Komandor Orderu Dannebroga (Dania)
• Odznaka Honorowa Orderu Danebroga (Dania)
• Medal Wyzwolenia Króla Christiana X
• Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Chrystiana IX (Dania)
• Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Fryderyka VIII (Dania)
• Order Salomona (Etiopia)
• Krzyż Wielki Orderu Białej Róży (Finlandia)
• Krzyż Zasługi Olimpijskiej I klasy (Finlandia)
• Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja)
• Krzyż Wojenny (Francja)
• Medal Wojskowy (Francja)
• Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja)
• Krzyż Wielki Królewskiego Orderu Domowego św. Jerzego i św. Konstantyna (Grecja)
• Krzyż Wojenny III klasy (Grecja)
• Order Złotego Runa (Hiszpania)
• Krzyż Wielki ze Wstęgą Orderu Karola III (Hiszpania)
• Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia)
• Wielka Wstęga Orańskiego Orderu Domowego (Holandia)
• Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Oranje-Nassau (Holandia)
• Order Pahlawiego (Iran)
• Medal 2500-lecia Imperium Perskiego (Iran)
• Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Sokoła (Islandia)
• Order Chryzantemy (Japonia)
• Order Jugosłowiańskiej Wielkiej Gwiazdy (Jugosławia)
• Order Domowy Złotego Lwa Nassau (Luksemburg)
• Krzyż Wielki Orderu Orła Azteków (Meksyk)
• Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru (Peru)
• Krzyż Wielki Orderu Wojskowego Avis (Portugalia)
• Wielki Łańcuch Orderu Wojskowego Świętego Jakuba od Miecza (1978, Portugalia)
• Stopień Specjalny Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
• Order Gwiazdy Rumunii I klasy (Rumunia)
• Krzyż Wielki Saskiego Ernestyńskiego Orderu Domowego (Saksonia)
• Order Królewski Serafinów (Szwecja)
• Medal 70-lecia Króla Gustawa V (Szwecja)
• Medal 90-lecia Króla Gustawa V (Szwecja)
• Wielka Wstęga Orderu Chula Chom Klao (Tajlandia)
• Order Rajamitrabhorn (Tajlandia)
• Krzyż Wielki Orderu Niepodległości (Tunezja)
• Chief Commander Legii Zasługi (USA)
• Order Podwiązki (Wielka Brytania)
• Order Ostu (Wielka Brytania)
• Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania)
• Królewski Order Wiktoriański (Wielka Brytania)
• Królewski Łańcuch Wiktoriański (Wielka Brytania)
• Medal Srebrnego Jubileuszu Króla Jerzego V (Wielka Brytania)
• Medal Koronacyjny Króla Jerzego VI (Wielka Brytania)
• Medal Koronacyjny Królowej Elżbiety II (Wielka Brytania)
• Krzyż Wielki Udekorowany Wielką Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)

Prapradziadkowie	Ludwika Sachsen-Gotha-Altenburg (1800–1831) ∞ 1817 Książę Ernest I Sachsen-Coburg-Gotha (1785–1844)	Wiktoria Sachsen-Coburg-Saalfeld (1787–1861) ∞1818 Edward August Hanowerski (1767–1820)	Fryderyk Wilhelm Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg (1785–1831) ∞1810 Luiza Karolina Hessen-Kassel (1789–1867)		Wilhelm Heski (1787–1867) ∞1810 Luiza Charlotta Oldenburg (1789–1864)		Król Szwecji i Norwegii Oskar I Bernadotte (1799–1859) ∞1823 Józefina de Beauharnais (1807–1876)	Wilhelm Fryderyk Oranje-Nassau (1797–1881) ∞1825 Ludwika Hohenzollern (1808–1870)
Pradziadkowie	Albert Sachsen-Coburg-Gotha (1861–1861) ∞ 1840 Królowa Wielkiej Brytanii Wiktoria Hanowerska (1819–1901)		Król Danii Chrystian IX Glücksburg (1818–1906) ∞1842 Luiza Hessen-Kassel (1817–1898)				Król Szwecji i Norwegii Karol XV Bernadotte (1826–1872) ∞1851 Ludwika Oranje-Nassau (1828–1871)
Dziadkowie	Król Wielkiej Brytanii Edward VII Koburg (1841–1910) ∞1863 Aleksandra Glücksburg (1844–1925)				Król Danii Fryderyk VIII Glücksburg (1843–1912) ∞1869 Luiza Bernadotte (1851–1926)
Rodzice	Maud Koburg (1869–1938) ∞1896 Król Norwegii Haakon VII (1872–1957)
Olaf V Norweski (1903–1991), Król Norwegii

Bibliografia

• Nota biograficzna na stronie rodziny królewskiej (norw.)) [dostęp 5 czerwca 2011]