Onikszty

	Onikszty
	; Onikszty
Herb	Flaga
Państwo	Litwa
Okręg	uciański
Populacja (2005); • liczba ludności	; 11 757
Nr kierunkowy	381
	Położenie na mapie Litwy Onikszty
	55°32′N 25°06′E/55,533333 25,100000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Portal Litwa, Łotwa i Estonia

Onikszty (lit. Anykščiai wymowa ⁱ) - miasto na Auksztocie - w północnej Litwie (100 km od Wilna) nad rzeką Świętą. 13 tys. mieszkańców - zdecydowaną większość stanowią Litwini.

Historia[edytuj]

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1440 r. W XVI w. w mieście dwór zbudował Mikołaj Radziwiłł. Największy rozwój Onikszty przeżywały w pierwszej połowie XIX w. - wybudowano kościół i dwie synagogi. Z 1873 pochodzi natomiast cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego^[1].

Niedaleko miasteczka toczono walki podczas powstania listopadowego i styczniowego, a w samej miejscowości działała wytwórnia powstańczej broni. W 1902 powstała elektrownia wodna. W 1908 przebudowano miejscowy kościół (wybudowany w XVIII w.) pw. św. Mateusza na styl neogotycki. Świątynia ta jest najwyższym kościołem na Litwie - sięga 79 m. W trakcie II wojny światowej Niemcy zabili w Oniksztach ok. 1,5 tys. mieszkańców, głównie Żydów.

Z Onikszt pochodził Józef Abelewicz - polski duchowny rzymskokatolicki, pedagog, oraz Antoni Baranowski - poeta polski i litewski, biskup sejneński w latach 1897-1902.

Pod Oniksztami znajduje się też jedyne na Litwie Muzeum Konia (Arklio muziejus).