Onikszty

Onikszty
Anykščiai
	; Onikszty
Herb	Flaga
Państwo	Litwa
Okręg	uciański
Populacja (2005); • liczba ludności	; 11 757
Nr kierunkowy	381
Kod pocztowy	LT-29001
	Położenie na mapie Litwy Onikszty
	55°32′N 25°06′E/55,533333 25,100000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Litwa, Łotwa i Estonia

Onikszty (lit. Anykščiai wymowa ⁱ) – miasto w północnej Litwie (100 km od Wilna), nad rzeką Świętą. 9 tys. mieszkańców (2017) – zdecydowaną większość stanowią Litwini.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1440 r. (lub 1422). W XVI w. w mieście dwór zbudował Mikołaj Radziwiłł. Największy rozwój Onikszty przeżywały w pierwszej połowie XIX w. – wybudowano kościół i dwie synagogi. Z 1873 pochodzi natomiast cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego^[1].

Niedaleko miasteczka toczono walki podczas powstania listopadowego i styczniowego, a w samej miejscowości działała wytwórnia powstańczej broni. W 1902 powstała elektrownia wodna. W 1908 przebudowano miejscowy kościół (wybudowany w XVIII w.) pw. św. Mateusza na styl neogotycki. Świątynia ta jest najwyższym kościołem na Litwie – sięga 79 m. W trakcie II wojny światowej Niemcy zabili w Oniksztach ok. 1,5 tys. mieszkańców, głównie Żydów.

Z Onikszt pochodził Józef Abelewicz – polski duchowny rzymskokatolicki, pedagog, oraz Antanas Baranauskas – litewski poeta, biskup sejneński w latach 1897–1902.

Pod Oniksztami znajduje się też jedyne na Litwie Muzeum Konia (Arklio muziejus).