Operacja Bulmus 5
| Wojna na wyczerpanie | |||
| Czas |
21 czerwca 1969 roku | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
wybudowana na ławicy placówka wojskowa (przylądek Ras Adabija) | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
• próba przeniesienia działań zbrojnych poza egipskie linie obrony | ||
| Wynik |
• zniszczenie posterunku wojskowego, budynku agregatu prądotwórczego i anteny radiostacji, | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Synaju  | |||
Położenie na mapie Egiptu  | |||
 29°54′42,4″N 32°31′47,4″E/29,911778 32,529833
| |||
Operacja Bulmus 5 (hebr. מבצע בולמוס 5, Miwca Bulmus 5) – izraelska operacja wojskowa przeprowadzona przez oddział Szajjetet 13 w egipskiej placówce wojskowej wybudowanej na przylądku Ras Adabija 21 czerwca 1969 roku w trakcie wojny na wyczerpanie. W placówce, znajdującej się 20 km na południe od miasta Suez i 6 km na południe od Adabiji, znajdowały się radar, sprzęt wywiadowczy, agregaty prądotwórcze i antena radiostacji. Zamierzeniem tej operacji była chęć zintensyfikowania ataków przeciwko Egiptowi w trakcie wojny. Ponadto jednostka morskich komandosów otrzymała pozwolenie na przeprowadzanie niezależnych operacji w sile plutonu lub większej. Operacja zakończyła się połowicznym sukcesem, ponieważ mimo zniszczenia placówki, nie udało się zniszczyć radaru, którego pozycja został błędnie określona przez wywiad izraelski[1][2][3].
Tło wydarzeń[edytuj | edytuj kod]
Koniec wojny sześciodniowej w 1967 roku nie stanowił zakończenia konfliktu arabsko-izraelskiego. Państwa arabskie nie mogły się pogodzić ze zwycięstwem Izraela oraz ze wzrostem jego pozycji w regionie. We wrześniu 1967 roku odbyła się konferencja w Chartumie, na której do głosu doszli zwolennicy prowadzenia zdecydowanej polityki wobec Izraela. Uznali, że nie można prowadzić żadnych negocjacji i rozmów pokojowych z politykami izraelskimi. Egipcjanie nie pogodzili się ze stratą Synaju, a Izrael nie akceptował postanowień Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242 nakazującej mu zwrot zdobytych terytoriów. W wyniku napięć politycznych doszło początkowo do pojedynczych, później regularnych, ostrzałów pozycji jednej i drugiej strony nad Kanałem Sueskim. Toczący się od 1967 do 1970 roku nazwany został wojną na wyczerpanie. Gamal Abdel Naser wierzył, że przedłużający się konflikt doprowadzi do osłabienia Izraela. W trakcie konfliktu dochodziło do operacji desantowych, naruszeń przestrzeni powietrznych, ostrzałów i wypadów komandosów na tyły wroga. Egipt chciał przez to utrzymać zainteresowanie międzynarodowe sytuacją nad Kanałem Sueskim i zyskać sojuszników. Naser otrzymał szeroką pomoc wojskową ze Związku Radzieckiego. Z kolei Izrael nie chciał pokazać słabości i wycofać się z pozycji na zachodzie Synaju mimo strat wśród żołnierzy stacjonujących na linii Bar-Lewa[4][5]. Obszar walk w trakcie wojny na wyczerpanie był również poligonem doświadczalnym dla nowego sprzętu amerykańskiego i radzieckiego[6].
Przygotowania do operacji[edytuj | edytuj kod]
Egipska placówka została oddział żołnierzy Szajjetet 13 po przeprowadzeniu operacji Bulmus 2. Uznano wówczas, że atak na przylądek Ras Adabija może spełnić trzy funkcje. Po pierwsze, mogłoby to być sprawdzenie w praktyce umiejętności komandosów przed szturmem na Zieloną Wyspę (Operacja Bulmus 6). Jednostka specjalna izraelskiego Korpusu Morskiego wówczas była już w trakcie ćwiczeń do przeprowadzenia ataku na wspomnianą wyspę. Po drugie, Izrael w tamtym czasie dążył do przeniesienia działań zbrojnych za egipską linię frontu. Przedłużająca się wojna na wyczerpanie nie służyła morale armii, gospodarce państwa i społeczeństwu. Dowództwo Sił Obronnych Izraela było w trakcie wdrażania w życie planów ataków na strategiczne cele wzdłuż wybrzeża Morza Czerwonego. Po trzecie, operacja wpisałaby się w nowy sposób działania Szajetet 13. Jednostka otrzymała pozwolenie na przeprowadzanie samodzielnie operacji wojskowych w sile plutonu lub większej[2][7].
Placówka znajdowała się na umocnionej rafie na przylądku Ras Adabija, od lądu była otoczona podmokłymi terenami. Prowadziła do niej z zachodu droga wybudowana na umocnionym wale. Na jej terenie miał znajdować się radar, posterunek i koszary pilnującego oddziału, radiostacja z anteną (wysokości ok. 20 m[8]) oraz agregaty prądotwórcze[a][2][7]. Źródła podają różne informacje na temat liczebności oddziału chroniącego placówkę, Almog i oficjalna strona Korpusu Morskiego piszą o 32 żołnierzach[1][2][9], Katz wspomina o oddziale liczącym ponad 30 komandosów[7], gazeta „Al ha-Miszmar” pisała po prostu o 30 żołnierzach noszących wojskowe umundurowanie robocze w jasnym kamuflażu[8], drugi artykuł tej gazety mówił za to o 30 marynarzach[3], z kolei gazeta „Ma’ariw” pisała tylko o ochronie składającej się z marynarzy, bez podania ich liczby[10].
Aman poinformował, że placówka w razie ataku może zostać wsparta stacjonującymi na wybrzeżu jednostkami egipskimi, a także może zostać pokryta ogniem artyleryjskim. Wsparcia mogły jej udzielić przebywające w porcie w Adabiji okręty marynarki. Dlatego atak musiał zostać sprawnie przeprowadzony przy maksymalnym wykorzystaniu efektu zaskoczenia[2]. W celu zebrania większej ilości informacji na temat obszaru operacji oraz wykonania zdjęć 19 maja, przy pomocy pojazdów samozanurzalnych chazir, w okolicę Adabiji wyruszył oddział 8 żołnierzy Szajetet 13 pod dowództwem majora Emanu’ela Paza[1]. Po przeanalizowaniu wszystkich informacji uznano, że do przeprowadzenia operacji wystarczy 25 żołnierzy. Dwudziestu z nich miało dokonać ataku na placówkę i zlikwidować wyznaczone cele. Pozostałych pięciu miało zaatakować bramę wjazdową na zachodzie i przygotować zasadzkę na ewentualne posiłki, które byłyby wysłane do pomocy placówce[9]. Celem operacji stały się: załoga placówki, radiostacja, agregat prądotwórczy, pozostałych pięć budynków znajdujących się na terenie placówki oraz radar[2].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
21 czerwca 1969 roku podzieleni na 5 grup, przy pomocy pontonów, komandosi Szajjetet 13 wyruszyli w drogę do placówki. Dowództwo nad operacją powierzono podpułkownikowi Ze’ewowi Almogowi i majorowi Sza’ulowi Ziwowi. Około 500 metrów przed celem opuścili pontony i resztę drogi przebyli samodzielnie, co miało zwiększyć szanse na zaskoczenie przeciwnika. Zgodnie z planem jedna grupa odłączyła się od sił uderzeniowych i popłynęła w stronę wału i bramy w celu wyeliminowania strażników i przygotowania zasadzki[1][2]. Gdy komandosi zbliżali się do miejsca wynurzenia i wyjścia na brzeg dostrzegli dwóch Egipcjan. Jeden z nich zorientował się, że placówka może być zagrożona, zaczął krzyczeć. Dowódca grupy postanowił postanowił od razu ich zastrzelić[8].
Po wyjściu na brzeg główny oddział podzielił się na mniejsze grupy w celu jednoczesnego zaatakowania różnych celów na terenie placówki. W tym samym czasie pięciu komandosów wyeliminowało strażników przy bramie i przygotowało zasadzkę, zamykając jednocześnie drogę odwrotu[3][8]. Następnie komandosi przystąpili do oczyszczania budynków znajdujących się na terenie placówki. W tym celu użyto granatów, po czym Izraelczycy sprawdzali, co w nich się znajduje. Jak się okazało, budynki były niezabezpieczone w żaden sposób, mimo statusu placówki. Egipcjanie widząc izraelskich komandosów, nie stawiali silnego oporu, zaczęli uciekać w stronę barmy lub wskakiwali do wody[8]. Ci, którym udało się uciec, dostali się pod ogień oddziału przy bramie wjazdowej. Następnie komandosi przeszli do kolejnego etapu, czyli wysadzania budynków. W jego trakcie okazało się, że w placówce nie ma żadnego radaru, o którym poinformował wywiad. Zaraz po tym dowodzący zarządzili ewakuację[8][9].
Rezultat operacji[edytuj | edytuj kod]
Źródła są rozbieżne, co do ofiar wśród Egipcjan. Oficjalna strona izraelskiej marynarki pisze o 30 żołnierzach wroga[1][9], „Al ha-Miszmar” pisała o co najmniej 26 zabitych, zastrzeżeniem, że mogło być ich więcej[3], Landau z kolei napisał, iż wstępnie podano komunikat o 15 zabitych Egipcjanach[10]. Prócz niewysadzenia radaru, którego ostatecznie nie było w placówce, żołnierze wykonali swoje zadania. Zniszczono sprzęt wywiadowczy, radiostację z anteną i agregat[8]. Po stronie izraelskiej było dwóch lekko rannych żołnierzy[10].
Prasa i stacje radiowe w Egipcie nie informowały o ataku. Podawano raporty z wymiany ognia na linii frontu wzdłuż Kanału Sueskiego. Radio Kair podało za to, iż egipska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła trzy izraelskie samoloty. Rzecznik Cahalu zdementował ten komunikat, uznając go za propagandę[10].
Chajjim Bar Lew wystosował pismo z podziękowaniami do Szajjetet 13. Ocenił w nim pozytywnie przebieg operacji i uznał, że dla izraelskich komandosów marynarki nie ma rzeczy niemożliwych do wykonania[9].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Katz podaje, iż znajdował się tam również radar obrony przeciwlotniczej Katz 1988 ↓, s. 31, z kolei Landau pisał o radarze morskim Landau 1969 ↓, s. 1. Natomiast „Al ha-Miszmar” pisała o mobilnym radarze morskim o zasięgu 25 km, חיל-פשיטה ישראלי הרס תחנת מכם מדרום לסואץ, „Al ha-Miszmar”, 23 czerwca 1969, s. 1.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e מבצע "בולמוס 5" במלחמת ההתשה, „Izraelski Korpus Morski” [dostęp 2020-02-23].
- ↑ a b c d e f g Almog 2010 ↓.
- ↑ a b c d חיל-פשיטה ישראלי הרס תחנת מכ''ם מדרום לסואץ, „Al ha-Miszmar”, 23 czerwca 1969, s. 1.
- ↑ Schulze 2010 ↓, s. 61-64.
- ↑ Herzog 1984 ↓, s. 207-208.
- ↑ Herzog 1984 ↓, s. 196.
- ↑ a b c Katz 1988 ↓, s. 31.
- ↑ a b c d e f g חיילי הפשיטה פרצו ליעד, „Al ha-Miszmar”, 23 czerwca 1969, s. 3.
- ↑ a b c d e הפשיטה על עדבייה – בולמוס 5, „Izraelski Korpus Morski” [dostęp 2020-02-23].
- ↑ a b c d Landau 1969 ↓, s. 1.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zeew Almog, Flotilla 13: Israeli Naval Commandos in the Red Sea, 1967-1973, Annapolis: Naval Institute Press, 2010 [dostęp 2020-02-23].
- Chaim Herzog, The Arab-Israeli Wars. War and Peace in the Middle East, New York: Vintage Books, 1984.
- Samuel Katz, Israeli Elite Units since 1948, „Elite Series”, 18, London: Osprey Publishing, 1988.
- Eli Landau, כח פשיטה של צהל תקף תחנת-ראדאר מדרום לעיר סואץ. 15 מצריים נהרגו, „Ma’ariw”, 22 czerwca 1969.
- Kirsten Schulze, Konflikt arabsko-izraelski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, ISBN 978-83-01-16351-8.