Trzepla zielona

Trzepla zielona
	Ophiogomphus cecilia
	(Geoffroy in Fourcroy, 1785)
	; Samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	ważki
Podrząd	ważki różnoskrzydłe
Rodzina	gadziogłówkowate
Podrodzina	Onychogomphinae
Rodzaj	Ophiogomphus
Gatunek	trzepla zielona
Synonimy
	Libellula cecilia Geoffroy in Fourcroy, 1785; Ophiogomphus serpentinus (Charpentier, 1825); Aeschna serpentina Charpentier, 1825; Aeshna spectabilis Eversmann, 1841; Paradigma bucheckerii Buchecker, 1876; Ophiogomphus bellicosus Voronocovsky, 1909;
	Libellula cecilia Geoffroy in Fourcroy, 1785; Ophiogomphus serpentinus (Charpentier, 1825); Aeschna serpentina Charpentier, 1825; Aeshna spectabilis Eversmann, 1841; Paradigma bucheckerii Buchecker, 1876; Ophiogomphus bellicosus Voronocovsky, 1909;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia) – gatunek ważki różnoskrzydłej z rodziny gadziogłówkowatych (Gomphidae).

Wygląd[edytuj | edytuj kod]

Rozpiętość skrzydeł od 60–78^[3] mm, długość ciała 50–60 mm, odwłoka 35–40 mm^[4]. Charakterystyczny jest kształt głowy. Oczy są rozstawione na boki (większość ważek ma oczy stykające się ze sobą). Kolor głowy i tułowia żółtozielone z czarnymi pasami. Odwłok czarny w żółte plamy. U samców ósmy i dziewiąty segment odwłokowy jest wrzecionowato rozszerzony. Samice mają z tyłu głowy dwa różki.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Eurazji – od Francji po jezioro Bajkał^[2]. Na północy od południowej Skandynawii, przez Bałkany i północną Grecję do Kaukazu. Larwy rozwijają się na dnach wód bieżących, gdzie zakopują się w mule lub piasku. Imagines latają od czerwca do września^[3]. Zasiedla wolno płynące nizinne i równinne czyste wody o piaszczystym dnie, jak większe strumienie, rzeki i kanały.

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Larwy rozwijają się w wodzie 2–3 lata. Dorosłe osobniki żyją kilka tygodni. Jaja zimują w wodzie, wykluwają się na wiosnę. Larwy pokryte są błoną, przez co nie mogą poruszać odnóżami. Później z błon wydostają się odnóża i larwy rozpoczynają właściwe życie w wodzie.

Ochrona prawna[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

ważki Polski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-03-19. [dostęp 2022-03-22]. (ang.).
↑ ^a ^b Ophiogomphus cecilia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski (pdf). „Odonatrix - Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.
↑ Rafał Bernard: Ophiogomphus cecilia (Geoffroy in Fourcroy, 1785) (pdf). [w:] Poradnik ochrony siedlisk i gatunków [on-line]. [dostęp 2010-06-50]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-15)].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Robert Dzwonkowski: Podręczny leksykon przyrody polskiej. Warszawa: Wydawnictwo RTW, 2001, s. 109. ISBN 83-87974-21-8.

[Checklist-1] D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-03-19. [dostęp 2022-03-22]. (ang.).

[iucn-2] Ophiogomphus cecilia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Klucz-3] Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski (pdf). „Odonatrix - Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.

[Bernard-4] Rafał Bernard: Ophiogomphus cecilia (Geoffroy in Fourcroy, 1785) (pdf). [w:] Poradnik ochrony siedlisk i gatunków [on-line]. [dostęp 2010-06-50]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-15)].

[RMS-5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]