Przejdź do zawartości

Monodelf szary

Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Opos krótkoogonowy)
Monodelf szary
Monodelphis domestica[1]
(Wagner, 1842)[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Nadrząd

torbacze

Rząd

dydelfokształtne

Rodzina

dydelfowate

Podrodzina

dydelfy

Rodzaj

monodelf

Gatunek

monodelf szary

Synonimy
  • Didelphis domestica Wagner, 1842[2]
  • Hemiurus concolor Gervais, 1855[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Monodelf szary[5], opos krótkoogonowy (Monodelphis domestica) – gatunek ssaka z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w rodzinie dydelfowatych (Didelphidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Monodelf szary występuje we wschodniej Boliwii, północnej Argentynie (Formosa), północnym i środkowym Paragwaju oraz środkowej i północno-wschodniej Brazylii[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 12,3–17,9 cm, długość ogona 4,6–9,6 cm; masa ciała 58–110 g[6].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje lasy tropikalne. Prowadzi nocny tryb życia. Żywi się bezkręgowcami i małymi kręgowcami. Nie ma torby lęgowej.

Wykorzystywany jest jako zwierzę doświadczalne, między innymi do badań nad nowotworami oraz układem nerwowym. Nowo narodzone monodelfy są na tyle mało rozwinięte, że potrafią zregenerować przecięty rdzeń kręgowy[7]. W maju 2007 opublikowano sekwencję genomu oposa[8].

Kladogram wedle Silva-Neto et al., 2024[9]



Glironiinae

Glironia venusta



Caluromyinae
Caluromys

Caluromys philander



Caluromys derbianus, Caluromys lanatus




Caluromysiops irrupta





Hyladelphinae

Hyladelphys kalinowskii



Didelphinae
Marmosini
Tlacuatzin

Tlacuatzin insularis




Tlacuatzin sinaloae




Tlacuatzin balsasensis



Tlacuatzin canescens, Tlacuatzin baumeri






Monodelphis


Monodelphis dimidiata




Monodelphis scalops




Monodelphis iheringi



Monodelphis americana, Monodelphis gardneri







Monodelphis emiliae






Monodelphis domestica




Monodelphis vossi



Monodelphis glirina, Monodelphis sanctaerosae






Monodelphis arlindoi




Monodelphis touan



Monodelphis brevicaudata, Monodelphis palliolata







Monodelphis kunsi, Monodelphis pinocchio




Monodelphis adusta




Monodelphis reigi




Monodelphis peruviana




Monodelphis osgoodi, Monodelphis saci



Monodelphis handleyi, Monodelphis ronaldi










Marmosa


Marmosa rubra




Marmosa simonsi




Marmosa robinsoni, Marmosa xerophila




Marmosa isthmica



Marmosa mexicana, Marmosa zeledoni








Marmosa andersoni, Marmosa lepida





Marmosa tyleriana




Marmosa waterhousei



Marmosa macrotarsus, Marmosa murina







Marmosa rapposa



Marmosa parda, Marmosa rutteri





Marmosa paraguayana





Marmosa meridae




Marmosa constantiae




Marmosa phaea



Marmosa demerarae, Marmosa limae







Marmosa jansae, Marmosa perplexa




Marmosa germana




Marmosa nicaraguae



Marmosa adleri, Marmosa alstoni















Metachirini
Metachirus

Metachirus myosurus



Metachirus aritanai, Metachirus nudicaudatus




Didelphini

Chironectes minimus



Lutreolina

Lutreolina crassicaudata



Lutreolina massoia




Didelphis

Didelphis virginiana




Didelphis albiventris




Didelphis imperfecta, Didelphis pernigra



Didelphis aurita, Didelphis marsupialis





Philander

Philander quica




Philander andersoni, Philander nigratus




Philander mcilhennyi, Philander opossum




Philander melanurus, Philander vossi



Philander canus, Philander pebas










Thylamyini
Marmosops


Marmosops incanus




Marmosops paulensis




Marmosops caucae




Marmosops ocellatus, Marmosops soinii



Marmosops creightoni, Marmosops noctivagus









Marmosops handleyi




Marmosops invictus



Marmosops carri, Marmosops fuscatus







Marmosops bishopi




Marmosops ojastii



Marmosops chucha, Marmosops magdalenae






Marmosops pakaraimae, Marmosops parvidens




Marmosops marina



Marmosops pinheiroi, Marmosops woodali









Gracilinanus

Gracilinanus emiliae, Gracilinanus marica




Gracilinanus agilis, Gracilinanus microtarsus



Gracilinanus aceramarcae, Gracilinanus peruanus





Cryptonanus

Cryptonanus unduaviensis




Cryptonanus chacoensis



Cryptonanus agricolai, Cryptonanus guahybe





Chacodelphys formosa






Lestodelphys halli


Thylamys

Thylamys karimii, Thylamys velutinus




Thylamys sponsorius, Thylamys venustus




Thylamys macrurus





Thylamys tatei



Thylamys ellegans, Thylamys pallidior





Thylamys pusillus



Thylamys citellus, Thylamys pulchellus













Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Monodelphis domestica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b J.G. Wagner. Diagnosen neuer Arten brasilischer Säugthiere. „Archiv für Naturgeschichte”. 8 (1), s. 359, 1842. (niem.). 
  3. P. Gervais: Animaux nouveaux ou rares recueillis pendant l’expedition dans les parties centrales de L’Amerique du Sud, de Rio de Janeiro a Lima, et de Lima au Para. T. 1. Cz. 2. Paris: Chez P. Bertrand, 1855, s. 101. (fr.).
  4. D. Flores, N. de la Sancha, Monodelphis domestica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-07-20] (ang.).
  5. W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 4. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  6. a b D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 151–152. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  7. Ej Fry, Nr Saunders, Spinal repair in immature animals: a novel approach using the South American opossum ''Monodelphis domestica'', „Clin Exp Pharmacol Physiol.”, 27 (7), 2000, s. 542-7, DOI10.1046/j.1440-1681.2000.03296.x, PMID10874515.
  8. Mikkelsen TJ et al. (2007). "Genome of the marsupial Monodelphis domestica reveals innovation in non-coding sequences". Nature 447: 167-177
  9. Francisco das Chagas Silva-Neto, Silvia E. Pavan, Diego Astúa., Evolution, divergence, and convergence in the mandibles of opossums (Didelphidae, Didelphimorphia), „Current Zoology”, 70, 2024, s. 488–504, DOI10.1093/cz/zoad027 (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]