Oreina bifrons
| Oreina bifrons | |||
| (Fabricius, 1792) | |||
 Oreina bifrons decora, samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Oreina s.str. | ||
| Gatunek |
Oreina (Oreina) bifrons | ||
| Synonimy | |||
| |||
Oreina bifrons – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny Chrysomelinae.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1792 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Chrysomela bifrons. Obejmuje sześć podgatunków[1]:
- Oreina bifrons bifrons Fabricius, 1792
- Oreina bifrons cadorensis Bechyne, 1958
- Oreina bifrons decora (Richter, 1820)
- Oreina bifrons gadmena Bechyne, 1958
- Oreina bifrons heterocera (Reitter, 1917)
- Oreina bifrons monticola (Duftschmid, 1825)
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o wydłużonym, nieco przypłaszczonym ciele długości od 8 do 11 mm. Ubarwienie wierzchu ciała jest metalicznie zielone, granatowe lub miedziane, jednobarwne lub ze wzorem, często fioletowoniebieskim, obejmującym parę podłużnych smug na pokrywach, a czasem też ich szew, tarczkę, tylną krawędź przedplecza i fragment nadustka. Stopień połysku bywa różny między podgatunkami. Czułki mają dwa początkowe człony częściowo czerwone. Głaszczki szczękowe mają człon ostatni nie cieńszy od poprzedniego i na wierzchołku ścięty. Przedplecze ma brzegi boczne w tylnej części wałeczkowato zgrubiałe, oddzielone od dysku zagłębieniem. Powierzchnia pokryw ma punkty mocne, bardzo delikatne zmarszczki i rozproszone punkty drobne. Powierzchnia pokryw wszędzie rzeźbiona jest głębokimi zmarszczkami o różnorodnym ukierunkowaniu. Podgięcia pokryw rozszerzone są tylko w przedniej ćwiartce długości. Odwłok ma pierwszy sternit nie dłuższy niż zapiersie. Genitalia samca odznaczają się bardzo długim i wąskim prąciem z zaokrąglonym płatkiem na szczycie[2].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad górski, zamieszkujący piętra regla górnego, subalpejskie i alpejskie. Bytuje wśród ziołorośli i na pobrzeżach źródlisk. Osobniki dorosłe jak i larwy są fitofagami. Do ich roślin żywicielskich należą różne selerowate, w tym świerząbek korzenny i trybula leśna[2][3].
Gatunek palearktyczny, europejski[1]. Podgatunek nominatywny zamieszkuje głównie zachodnie Alpy[3] i znany jest z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii i Włoch[4]. Podgatunek O. b. gadmena jest endemitem Szwajcarii[5]. O. b. cadorensis podawany jest z Austrii i Włoch[6]. O. b. monticola notowany jest z Niemiec, Austrii, Słowenii oraz Bośni i Hercegowiny[7]. Występowanie O. b. heterocera stwierdzono na Słowacji i w Rumunii[8]. O. b. decora jest endemitem Sudetów[2][3], rozmieszczonym po polskiej i czeskiej stronie[9], na wyższych położeniach górskich od Gór Izerskich po Jesioniki[2][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Oreina (Oreina) bifrons (Fabricius, 1792). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-02-19].
- ↑ a b c d Andrzej Warchałowski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 94b Stonkowate — Chrysomelidae. Podrodziny: Chrysomelinae i Galerucinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1973.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1979.
- ↑ Oreina (Oreina) bifrons subsp. bifrons (Fabricius, 1792). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Oreina (Oreina) bifrons subsp. gadmena Bechyne, 1958. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Oreina (Oreina) bifrons subsp. cadorensis Bechyne, 1958. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Oreina (Oreina) bifrons subsp. monticola (Duftschmid, 1825). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Oreina (Oreina) bifrons subsp. heterocera (Reitter, 1917). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Oreina (Oreina) bifrons subsp. decora (Richter, 1820). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-12].