Orepukia
| Orepukia | |
| Forster et Wilton, 1973 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Orepukia |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Orepukia sorenseni Forster et Wilton, 1973 | |
Orepukia – rodzaj pająków z rodziny Cycloctenidae. Obejmuje 24 opisane gatunki. Zamieszkują Nową Zelandię.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pająki te osiągają przeciętne rozmiary. Zakres wymiarów u większości gatunków to karapaks długości od 2,5 do 4,1 mm i szerokości od 1,5 do 3 mm oraz opistosoma długości od 2,7 do 4,2 mm i szerokości od 1,9 do 2,9 mm. Na tym tle wyróżnia się znacznie większymi rozmiarami jedynie O. nummosa – u niedojrzałego samca karapaks miał 8 mm długości i 4,8 mm szerokości, zaś opistosoma 10 mm długości i 6,4 mm szerokości[1].
Ośmioro oczu rozmieszczonych jest w dwóch rzędach, z których przedni jest prosty. Oczy tylno-środkowe leżą nieco dalej z tyłu niż tylno-boczne. Oczy wszystkich par są podobnych rozmiarów z wyjątkiem oczu przednio-bocznych, które są o około połowę mniejsze. Oczy pary przednio-bocznej i tylno-bocznej stykają się ze sobą lub są do siebie silnie zbliżone. Cała grupa oczu jest zwarta i zajmuje tylko połowę szerokości części głowowej karapaksu. Szczękoczułki ustawione są pionowo i mają po 2 zęby na krawędziach tylnych oraz po 2 większe i grupkę małych ząbków na krawędziach przednich bruzd. Szerokość wciętej u podstawy wargi dolnej jest większa lub równa jej długości[1].
Odnóża są pozbawione włosków pierzastych. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to: IV, I, II, III. Wszystkie pary mają wcięcia na krętarzach, długie i zakrzywione kolce na udach, organy tarsalne położone odsiebnie względem trichobotrii, silnie grzebykowane pazurki górne oraz zaopatrzone w od dwóch do czterech ząbków pazurki dolne. Nie występują skopule ani przypazurkowe kępki włosków. Pierwsza para odnóży pozbawiona jest kolca prolateralnego na udzie. Golenie trzeciej i czwartej pary mają silne kolce grzbietowe, zaś na parze pierwszej i drugiej występują w ich miejsce szczecinki. Pierwsza para goleni ma parzyste kolce brzuszne. Nadstopia trzech ostatnich par odnóży zaopatrzone są w grzebienie. Trichobotria na goleniach rozmieszczone są dwóch szergach, zaś na nadstopiach i stopach w jednym szeregu[1].
Opistosoma (odwłok) zaopatrzona jest znacznie szerszy niż długi stożeczek z włoskami rozmieszczonymi w dwóch łatkach. Pozbawiona jest zupełnie siteczka przędnego[1].
Nogogłaszczki samca mają wyrostek retrolateralny na goleni i niezmodyfikowaną apofyzę medialną. Smukły embolus ma kształt równomiernie zakrzywionego kolca i wyrasta z tylnej części przednio-bocznej krawędzi bulbusa. W pobliżu nasady embolus bierze swój początek duży, T-kształtny konduktor, który swym wierzchołkowym ramieniem podpiera odsiebną część embolusa. Nogogłaszczki samicy mają uzębione pazurki[1].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie gatunki są endemitami Nowej Zelandii. Rodzaj jest szeroko rozprzestrzeniony w niemal całym kraju; brak go jedynie w północnej części Wyspy Północnej, na północ od Egmontu. Większość gatunków zamieszkuje Wyspę Południową[1].
Większość gatunków zasiedla ściółkę lasów, gdzie buduje swe pozbawione wyraźnego kształtu sieci pod szczątkami roślinnymi i leżącymi kłodami. Licznie spotykane są też na łąkach, a O. poppelwelli bytuje również w ogrodach. Część gatunków zamieszkuje szczeliny skalne pobrzeży i nadmorskich klifów[1].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj ten wprowadzony został w 1973 roku przez Raymonda Roberta Forstera i Cecila Louisa Wiltona[1][2] w czwartej części monografii poświęconej pająkom Nowej Zelandii[1]. Autorzy wyznaczyli jego gatunkiem typowym opisanego w tej samej publikacji O. sorenseni. Rodzaj umieszczany był początkowo w rodzinie lejkowcowatych[1][2]. Do rodziny Cycloctenidae przeniesiony został na podstawie molekularnej analizy filogenetycznej w 2017 roku przez Warda C. Wheelera i współpracowników[3].
Do rodzaju tego należą 24 opisane gatunki[2]:
- Orepukia alta Forster et Wilton, 1973
- Orepukia catlinensis Forster et Wilton, 1973
- Orepukia dugdalei Forster et Wilton, 1973
- Orepukia egmontensis Forster et Wilton, 1973
- Orepukia florae Forster et Wilton, 1973
- Orepukia geophila Forster et Wilton, 1973
- Orepukia grisea Forster et Wilton, 1973
- Orepukia insula Forster et Wilton, 1973
- Orepukia nota Forster et Wilton, 1973
- Orepukia nummosa (Hogg, 1909)
- Orepukia orophila Forster et Wilton, 1973
- Orepukia pallida Forster et Wilton, 1973
- Orepukia poppelwelli Forster et Wilton, 1973
- Orepukia prina Forster et Wilton, 1973
- Orepukia rakiura Forster et Wilton, 1973
- Orepukia redacta Forster et Wilton, 1973
- Orepukia riparia Forster et Wilton, 1973
- Orepukia sabua Forster et Wilton, 1973
- Orepukia similis Forster et Wilton, 1973
- Orepukia simplex Forster et Wilton, 1973
- Orepukia sorenseni Forster et Wilton, 1973
- Orepukia tanea Forster et Wilton, 1973
- Orepukia tonga Forster et Wilton, 1973
- Orepukia virtuta Forster et Wilton, 1973
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j R.R. Forster, C.L. Wilton. The spiders of New Zealand. Part IV. Agelenidae, Stiphidiidae, Amphinectidae, Amaurobidae, Neolanidae, Ctenidae, Psechridae. „Otago Museum Bulletin”. 4, s. 1-309, 1973. Otago Museum, John McIndoe Ltd..
- ↑ a b c Gen. Orepukia Forster & Wilton, 1973. [w:] World Spider Catalog Version 21.5 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2021-01-03].
- ↑ Ward C. Wheeler i inni, The spider tree of life: phylogeny of Araneae based on target-gene analyses from an extensive taxon sampling, „Cladistics”, 6, 33, 2017, s. 576-616, DOI: 10.1111/cla.12182.