Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa
Siedziba | |
---|---|
Członkowie |
194 państwa, 1 organizacja, 2 kraje stowarzyszone |
Dyrektor Generalny | |
Utworzenie |
16 października 1945 |
Strona internetowa |
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ zajmująca się walką z biedą i głodem oraz podnoszeniem dobrobytu poprzez redystrybucję żywności i rozwój obszarów wiejskich. Organizacja wspiera także kraje rozwijające się w podnoszeniu wydajności i modernizacji rolnictwa.
Została utworzona z inicjatywy 44 państw koalicji antyhitlerowskiej uczestniczących w konferencji poświęconej problemom rolnictwa i wyżywienia, która odbyła się w maju 1943 roku w Hot Springs[1]. Konferencja powołała do życia komisję, której celem było opracowanie projektu umowy założycielskiej FAO. Pierwsza sesja konferencji FAO rozpoczęła się 16 października 1945 roku w mieście Québec[1]. Pierwszego dnia podpisano na niej umowę założycielską, noszącą nazwę konstytucji.
Do Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa należą 194 państwa, w tym Unia Europejska (jako organizacja członkowska) oraz Wyspy Owcze i Tokelau jako członkowie stowarzyszeni[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Idea międzynarodowej organizacji zajmującej się żywnością i rolnictwem pojawiła się na przełomie XIX i XX wieku głównie za sprawą amerykańskiego rolnika i aktywisty Davida Lubina. W maju i czerwcu 1905 roku w Rzymie odbyła się międzynarodowa konferencja, która doprowadziła do utworzenia Międzynarodowego Instytutu Rolnego[3].
W 1943 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin D. Roosevelt zwołał Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Przedstawiciele 44 państw koalicji antyhitlerowskiej zgromadzili się w dniach 18 maja do 3 czerwca w The Homestead Resort w Hot Springs. Zobowiązali się oni do założenia organizacji zajmującej się rolnictwem i żywnością. 16 października 1945 w Québec odbyła się pierwsza sesja FAO, podczas której podpisano Konstytucję Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa[4].
II wojna światowa zakończyła działalność Międzynarodowego Instytutu Rolnego, choć oficjalnie rozwiązano go na mocy rezolucji Stałego Komitetu z dnia 27 lutego 1948 roku, a jego zadania przejęła FAO[5].
Cele
[edytuj | edytuj kod]Cele FAO są następujące[6]:
- pomoc w wyeliminowaniu głodu, niedożywienia i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego,
- promowanie zrównoważonego rozwoju oraz pomoc w zwiększaniu produktywności w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie,
- polepszanie warunków życia ludności wiejskiej,
- stworzenie wydajnego i dostępnego dla wszystkich systemu rolnego i spożywczego,
- promowanie zawierania porozumień w sprawie międzynarodowego handlu produktami rolnymi oraz udzielanie pomocy technicznej,
- zapewnienie niezbędnego kredytu rolnego,
- zwiększenie odporności na kryzysy.
Członkostwo
[edytuj | edytuj kod]Członkami zwyczajnymi FAO mogą być państwa. Status członka zwyczajnego uzyskuje się w wyniku decyzji konferencji FAO, podjętej większością ⅔ głosów, po uprzednim złożeniu podania o przyjęcie oraz dokumentu o zaakceptowaniu zobowiązań wynikających z umowy założycielskiej FAO. Członkami stowarzyszonymi mogą być obszary niesamodzielne, przyjmowane w analogiczny sposób na wniosek państwa, reprezentującego je w stosunkach międzynarodowych. Nie mają one prawa głosowania ani pełnienia jakichkolwiek funkcji w FAO. Każde państwo może wystąpić z FAO. Wystąpienie następuje w rok od momentu zawiadomienia Dyrektora Generalnego FAO o podjęciu przez państwo takiej decyzji. W latach 1949–1951 z FAO wystąpiły: Polska (25 kwietnia 1950), Czechosłowacja (27 grudnia 1949) i Węgry, które były członkami założycielskimi FAO[7]. W 1958 roku Polska ponownie przystąpiła do FAO[8].
W 2013 roku członkami FAO były 194 państwa, Unia Europejska oraz 2 członków stowarzyszonych (Wyspy Owcze i Tokelau)[9].
Państwo | Data przystąpienia do organizacji | Państwo | Data przystąpienia do organizacji |
---|---|---|---|
Australia | 16 października 1945 | Belgia | 16 października 1945 |
Boliwia | 16 października 1945 | Brazylia | 16 października 1945 |
Chiny | 16 października 1945 | Dania | 16 października 1945 |
Dominikana | 16 października 1945 | Egipt | 16 października 1945 |
Ekwador | 16 października 1945 | Filipiny | 16 października 1945 |
Francja | 16 października 1946 | Grecja | 16 października 1945 |
Gwatemala | 16 października 1945 | Haiti | 16 października 1945 |
Holandia | 16 października 1945 | Honduras | 16 października 1945 |
Indie | 16 października 1945 | Irak | 16 października 1945 |
Islandia | 16 października 1945 | Kanada | 16 października 1945 |
Liberia | 16 października 1945 | Luksemburg | 16 października 1945 |
Meksyk | 16 października 1945 | Nikaragua | 16 października 1945 |
Norwegia | 16 października 1945 | Nowa Zelandia | 16 października 1945 |
Panama | 16 października 1945 | Stany Zjednoczone | 16 października 1945 |
Wenezuela | 16 października 1945 | Wielka Brytania | 16 października 1945 |
Kolumbia | 17 października 1945 | Kuba | 19 października 1945 |
Liban | 27 października 1945 | Syria | 27 października 1945 |
Paragwaj | 30 października 1945 | Urugwaj | 30 listopada 1945 |
Chile | 17 maja 1946 | Irlandia | 3 września 1946 |
Portugalia | 11 września 1946 | Szwajcaria | 11 września 1946 |
Włochy | 12 września 1946 | Salwador | 19 sierpnia 1947 |
Austria | 27 sierpnia 1947 | Finlandia | 27 sierpnia 1947 |
Tajlandia | 27 sierpnia 1947 | Pakistan | 7 września 1947 |
Mjanma | 11 września 1947 | Etiopia | 1 stycznia 1948 |
Turcja | 6 kwietnia 1948 | Kostaryka | 7 kwietnia 1948 |
Sri Lanka | 21 maja 1948 | Arabia Saudyjska | 23 listopada 1948 |
Izrael | 23 listopada 1949 | Korea Południowa | 25 listopada 1949 |
Indonezja | 28 listopada 1949 | Afganistan | 1 grudnia 1949 |
Szwecja | 13 lutego 1950 | Kambodża | 11 listopada 1950 |
Wietnam | 11 listopada 1950 | Niemcy | 27 listopada 1950 |
Jordania | 23 stycznia 1951 | Hiszpania | 5 kwietnia 1951 |
Argentyna | 21 listopada 1951 | Japonia | 21 listopada 1951 |
Laos | 21 listopada 1951 | Nepal | 21 listopada 1951 |
Peru | 17 czerwca 1952 | Libia | 24 listopada 1953 |
Iran | 1 grudnia 1953 | Tunezja | 25 listopada 1955 |
Maroko | 13 września 1956 | Sudan | 13 września 1956 |
Ghana | 9 listopada 1957 | Malezja | 9 listopada 1957 |
Polska | 16 października 1945/9 listopada 1957 | Gwinea | 5 listopada 1959 |
Kamerun | 22 marca 1960 | Togo | 23 maja 1960 |
Cypr | 14 września 1960 | Nigeria | 11 października 1960 |
Somalia | 17 listopada 1960 | Benin | 8 listopada 1961 |
Burkina Faso | 9 listopada 1961 | Czad | 9 listopada 1961 |
Demokratyczna Republika Konga | 9 listopada 1961 | Gabon | 9 listopada 1961 |
Kongo | 9 listopada 1961 | Kuwejt | 9 listopada 1961 |
Madagaskar | 9 listopada 1961 | Mali | 9 listopada 1961 |
Mauretania | 9 listopada 1961 | Niger | 9 listopada 1961 |
Republika Środkowoafrykańska | 9 listopada 1961 | Rumunia | 9 listopada 1961 |
Senegal | 9 listopada 1961 | Sierra Leone | 9 listopada 1961 |
Wybrzeże Kości Słoniowej | 9 listopada 1961 | Tanzania | 8 lutego 1962 |
Jamajka | 13 marca 1963 | Algieria | 19 listopada 1963 |
Burundi | 19 listopada 1963 | Rwanda | 19 listopada 1963 |
Trynidad i Tobago | 19 listopada 1963 | Uganda | 19 listopada 1963 |
Kenia | 27 stycznia 1964 | Malta | 5 października 1964 |
Gambia | 22 listopada 1965 | Malawi | 22 listopada 1965 |
Zambia | 22 listopada 1965 | Gujana | 22 sierpnia 1966 |
Botswana | 1 listopada 1966 | Lesotho | 7 listopada 1966 |
Barbados | 6 listopada 1967 | Bułgaria | 6 listopada 1967 |
Węgry | 6 listopada 1967 | Mauritius | 12 marca 1968 |
Bahrajn | 8 listopada 1971 | Fidżi | 8 listopada 1971 |
Katar | 8 listopada 1971 | Malediwy | 8 listopada 1971 |
Oman | 8 listopada 1971 | Eswatini | 8 listopada 1971 |
Albania | 12 listopada 1973 | Mongolia | 12 listopada 1973 |
Zjednoczone Emiraty Arabskie | 12 listopada 1973 | Gwinea Bissau | 26 listopada 1973 |
Bahamy | 8 listopada 1975 | Bangladesz | 8 listopada 1975 |
Grenada | 8 listopada 1975 | Papua-Nowa Gwinea | 8 listopada 1975 |
Republika Zielonego Przylądka | 8 listopada 1975 | Surinam | 26 listopada 1975 |
Angola | 14 listopada 1977 | Dżibuti | 14 listopada 1977 |
Komory | 14 listopada 1977 | Korea Północna | 14 listopada 1977 |
Mozambik | 14 listopada 1977 | Namibia | 14 listopada 1977 |
Seszele | 14 listopada 1977 | Wyspy Świętego Tomasza i Książęca | 14 listopada 1977 |
Dominika | 12 listopada 1979 | Samoa | 12 listopada 1979 |
Saint Lucia | 26 listopada 1979 | Bhutan | 7 listopada 1981 |
Gwinea Równikowa | 7 listopada 1981 | Saint Vincent i Grenadyny | 7 listopada 1981 |
Tonga | 7 listopada 1981 | Zimbabwe | 7 listopada 1981 |
Antigua i Barbuda | 7 listopada 1983 | Belize | 7 listopada 1983 |
Saint Kitts i Nevis | 7 listopada 1983 | Vanuatu | 7 listopada 1983 |
Wyspy Salomona | 11 listopada 1985 | Wyspy Cooka | 11 listopada 1985 |
Jemen | 22 maja 1990 | Estonia | 11 listopada 1991 |
Litwa | 11 listopada 1991 | Łotwa | 11 listopada 1991 |
Unia Europejska | 26 listopada 1991 | Bośnia i Hercegowina | 6 listopada 1993 |
Chorwacja | 6 listopada 1993 | Czechy | 6 listopada 1993 |
Erytrea | 6 listopada 1993 | Kirgistan | 6 listopada 1993 |
Macedonia Północna | 6 listopada 1993 | Słowacja | 6 listopada 1993 |
Słowenia | 6 listopada 1993 | Armenia | 8 listopada 1993 |
Południowa Afryka | 9 listopada 1993 | Azerbejdżan | 20 października 1995 |
Gruzja | 20 października 1995 | Mołdawia | 20 października 1995 |
Tadżykistan | 20 października 1995 | Turkmenistan | 20 października 1995 |
Kazachstan | 7 listopada 1997 | Palau | 12 listopada 1999 |
San Marino | 12 listopada 1999 | Wyspy Marshalla | 12 listopada 1999 |
Niue | 12 listopada 1999 | Kiribati | 15 listopada 1999 |
Monako | 2 listopada 2001 | Nauru | 2 listopada 2001 |
Serbia | 2 listopada 2001 | Uzbekistan | 2 listopada 2001 |
Mikronezja | 29 listopada 2003 | Timor Wschodni | 29 listopada 2003 |
Tuvalu | 29 listopada 2003 | Ukraina | 29 listopada 2003 |
Białoruś | 19 listopada 2005 | Rosja | 11 kwietnia 2006 |
Andora | 17 listopada 2007 | Czarnogóra | 17 listopada 2007 |
Brunei | 15 czerwca 2013 | Singapur | 15 czerwca 2013 |
Sudan Południowy | 15 czerwca 2013 | ||
Kraj stowarzyszony | Data przystąpienia do organizacji | Kraj stowarzyszony | Data przystąpienia do organizacji |
Wyspy Owcze | 17 listopada 2007 | Tokelau | 25 czerwca 2011 |
Organy
[edytuj | edytuj kod]W 1951 roku przeniesiono siedzibę główną Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa z Waszyngtonu do Rzymu. Organizacja jest kierowana przez Konferencję Narodów Zjednoczonych składającą się z przedstawicieli państw członkowskich, która zbiera się co dwa lata w celu określenia polityki, programu oraz kierunków działań FAO, uchwalenia budżetu oraz przeglądu projektów realizowanych w danym czasie. Każdy członek zwyczajny dysponuje jednym głosem. Podjęcie decyzji wymaga zwykłej większości głosów, jedynie decyzje w sprawie przyjęcia nowych członków, budżetu i poprawek do umowy założycielskiej wymaga większości ⅔ głosów. Decyzje kierowane pod adresem państw mają charakter zaleceń. Organem zarządzającym jest Rada, składająca się z 49 członków zwyczajnych, wybieranych przez Konferencję na 3 lata zgodnie z zasadą sprawiedliwej reprezentacji geograficznej państw. Na czele Rady stoi Przewodniczący, wybierany imiennie.
FAO złożona jest z sześciu wydziałów: Rolnictwa i Ochrony Konsumentów, Rozwoju Gospodarczego i Społecznego, Rybołówstwa i Akwakultury, Leśnictwa, Usług dla Przedsiębiorstw i Współpracy Technicznej oraz Zarządzania Programami[10].
Dyrektorzy Generalni
[edytuj | edytuj kod]Nr | Dyrektor Generalny | Państwo | Lata sprawowania urzędu |
---|---|---|---|
1 | John Boyd Orr | Wielka Brytania | październik 1945 – kwiecień 1948 |
2 | Norris E. Dodd | Stany Zjednoczone | kwiecień 1948 – grudzień 1953 |
3 | Philip V. Cardon | Stany Zjednoczone | styczeń 1954 – kwiecień 1956 |
4 | sir Herbert Broadley | Wielka Brytania | kwiecień 1956 – listopad 1956 |
5 | Binay Ranjan Sen | Indie | listopad 1956 – grudzień 1967 |
6 | Addeke Hendrik Boerma | Holandia | styczeń 1968 – grudzień 1975 |
7 | Edouard Saouma | Liban | styczeń 1976 – grudzień 1993 |
8 | Jacques Diouf | Senegal | styczeń 1994 – grudzień 2011 |
9 | José Graziano da Silva | Brazylia | styczeń 2012 – czerwiec 2019 |
10 | Qu Dongyu | Chiny | lipiec 2019 – nadal |
Działalność
[edytuj | edytuj kod]Działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa skupia się na 5 głównych obszarach[11]:
- Zbieranie i opracowywanie informacji oraz wspieranie przejścia na zrównoważone rolnictwo,
- Pomoc krajom członkowskim w opracowywaniu polityki rolnej oraz wspieranie rozwijania strategii rozwoju obszarów wiejskich oraz eliminacji głodu,
- Wzmocnienie współpracy publiczno-prywatnej w celu pomocy małym gospodarstwom rolnym,
- Wykorzystywanie nauki w produkcji rolnej poprzez realizację projektów w różnych regionach świata,
- Opracowywanie mechanizmów monitorowania i ostrzegania przed zagrożeniami i kryzysami.
Finanse
[edytuj | edytuj kod]Budżet FAO na rok fiskalny 2018/19 jest zaplanowany na 2,6 mld USD[12], z czego 39% to składki członkowskie, a pozostałe fundusze pochodzą z Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Rozwoju, Międzynarodowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa oraz innych instytucji międzynarodowych. 71% wydatków przeznaczonych jest na finansowanie projektów oraz pomocy eksperckiej krajom członkowskim[12].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b A short history of FAO. [dostęp 2013-02-22]. (ang.).
- ↑ Legal Office: Membership of FAO [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-10] (ang.).
- ↑ Text of the 1905 convention, from the website of the British Foreign and Commonwealth Office [online], 19 kwietnia 2012 [dostęp 2018-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-19] (ang.).
- ↑ FAO: its origins, formation and evolution 1945-1981 [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-12] .
- ↑ "Text of the 1946 convention for the dissolution of the International Agricultural Institute" [online], 18 kwietnia 2012 [dostęp 2018-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-18] .
- ↑ What we do. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-02] (ang.).
- ↑ The World Outlook and State of Food and Agriculture - 1950
- ↑ Konstytucja Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa podpisana w Quebec 16 października 1945 r. (Dz.U. z 1958 r. nr 57, poz. 283, załącznik), Oświadczenie Rządowe z 25 sierpnia 1958 r. w sprawie ratyfikacji (Dz.U. z 1958 r. nr 57, poz. 284)
- ↑ Brunei Darussalam and Singapore are new FAO member countries. fao.org, 2013-06-07. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).
- ↑ Departments. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-15] (ang.).
- ↑ How we work. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-13] (ang.).
- ↑ a b Strategic planning. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-13] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000096213895, 000000012168960X, 0000000419370300
- VIAF: 148396178
- LCCN: n80004214
- GND: 2010460-1
- NDL: 00288567
- LIBRIS: vs686nmd3f9wpbs
- BnF: 118620937
- SUDOC: 026357364
- NLA: 35092123
- NKC: kn20010710021
- BNE: XX99658
- BIBSYS: 90062139
- CALIS: n2021021598
- CiNii: DA01510476
- Open Library: OL6955860A
- PLWABN: 9810641825905606
- NUKAT: n96611003
- J9U: 987007261229705171
- PTBNP: 372245
- CANTIC: a10082220
- LNB: 000038471
- NSK: 000051060
- ΕΒΕ: 235703
- BLBNB: 000571581
- KRNLK: KAB201909199
- LIH: LNB:V*41545;=BF