Przejdź do zawartości

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa
Food and Agriculture Organization of the United Nations
Logotyp / flaga
Siedziba

Rzym

Członkowie

194 państwa, 1 organizacja, 2 kraje stowarzyszone

Dyrektor Generalny

Qu Dongyu

Utworzenie

16 października 1945

Strona internetowa

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ zajmująca się walką z biedą i głodem oraz podnoszeniem dobrobytu poprzez redystrybucję żywności i rozwój obszarów wiejskich. Organizacja wspiera także kraje rozwijające się w podnoszeniu wydajności i modernizacji rolnictwa.

Została utworzona z inicjatywy 44 państw koalicji antyhitlerowskiej uczestniczących w konferencji poświęconej problemom rolnictwa i wyżywienia, która odbyła się w maju 1943 roku w Hot Springs[1]. Konferencja powołała do życia komisję, której celem było opracowanie projektu umowy założycielskiej FAO. Pierwsza sesja konferencji FAO rozpoczęła się 16 października 1945 roku w mieście Québec[1]. Pierwszego dnia podpisano na niej umowę założycielską, noszącą nazwę konstytucji.

Do Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa należą 194 państwa, w tym Unia Europejska (jako organizacja członkowska) oraz Wyspy Owcze i Tokelau jako członkowie stowarzyszeni[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Siedziba FAO w Rzymie

Idea międzynarodowej organizacji zajmującej się żywnością i rolnictwem pojawiła się na przełomie XIX i XX wieku głównie za sprawą amerykańskiego rolnika i aktywisty Davida Lubina. W maju i czerwcu 1905 roku w Rzymie odbyła się międzynarodowa konferencja, która doprowadziła do utworzenia Międzynarodowego Instytutu Rolnego[3].

W 1943 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin D. Roosevelt zwołał Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Przedstawiciele 44 państw koalicji antyhitlerowskiej zgromadzili się w dniach 18 maja do 3 czerwca w The Homestead Resort w Hot Springs. Zobowiązali się oni do założenia organizacji zajmującej się rolnictwem i żywnością. 16 października 1945 w Québec odbyła się pierwsza sesja FAO, podczas której podpisano Konstytucję Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa[4].

II wojna światowa zakończyła działalność Międzynarodowego Instytutu Rolnego, choć oficjalnie rozwiązano go na mocy rezolucji Stałego Komitetu z dnia 27 lutego 1948 roku, a jego zadania przejęła FAO[5].

Cele FAO są następujące[6]:

  • pomoc w wyeliminowaniu głodu, niedożywienia i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego,
  • promowanie zrównoważonego rozwoju oraz pomoc w zwiększaniu produktywności w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie,
  • polepszanie warunków życia ludności wiejskiej,
  • stworzenie wydajnego i dostępnego dla wszystkich systemu rolnego i spożywczego,
  • promowanie zawierania porozumień w sprawie międzynarodowego handlu produktami rolnymi oraz udzielanie pomocy technicznej,
  • zapewnienie niezbędnego kredytu rolnego,
  • zwiększenie odporności na kryzysy.

Członkostwo

[edytuj | edytuj kod]
Członkowie FAO.

Członkami zwyczajnymi FAO mogą być państwa. Status członka zwyczajnego uzyskuje się w wyniku decyzji konferencji FAO, podjętej większością ⅔ głosów, po uprzednim złożeniu podania o przyjęcie oraz dokumentu o zaakceptowaniu zobowiązań wynikających z umowy założycielskiej FAO. Członkami stowarzyszonymi mogą być obszary niesamodzielne, przyjmowane w analogiczny sposób na wniosek państwa, reprezentującego je w stosunkach międzynarodowych. Nie mają one prawa głosowania ani pełnienia jakichkolwiek funkcji w FAO. Każde państwo może wystąpić z FAO. Wystąpienie następuje w rok od momentu zawiadomienia Dyrektora Generalnego FAO o podjęciu przez państwo takiej decyzji. W latach 1949–1951 z FAO wystąpiły: Polska (25 kwietnia 1950), Czechosłowacja (27 grudnia 1949) i Węgry, które były członkami założycielskimi FAO[7]. W 1958 roku Polska ponownie przystąpiła do FAO[8].

W 2013 roku członkami FAO były 194 państwa, Unia Europejska oraz 2 członków stowarzyszonych (Wyspy Owcze i Tokelau)[9].

Państwo Data przystąpienia do organizacji Państwo Data przystąpienia do organizacji
 Australia 16 października 1945  Belgia 16 października 1945
 Boliwia 16 października 1945  Brazylia 16 października 1945
 Chiny 16 października 1945  Dania 16 października 1945
 Dominikana 16 października 1945  Egipt 16 października 1945
 Ekwador 16 października 1945  Filipiny 16 października 1945
 Francja 16 października 1946  Grecja 16 października 1945
 Gwatemala 16 października 1945  Haiti 16 października 1945
 Holandia 16 października 1945  Honduras 16 października 1945
 Indie 16 października 1945  Irak 16 października 1945
 Islandia 16 października 1945  Kanada 16 października 1945
 Liberia 16 października 1945  Luksemburg 16 października 1945
 Meksyk 16 października 1945  Nikaragua 16 października 1945
 Norwegia 16 października 1945  Nowa Zelandia 16 października 1945
 Panama 16 października 1945  Stany Zjednoczone 16 października 1945
 Wenezuela 16 października 1945  Wielka Brytania 16 października 1945
 Kolumbia 17 października 1945  Kuba 19 października 1945
 Liban 27 października 1945  Syria 27 października 1945
 Paragwaj 30 października 1945  Urugwaj 30 listopada 1945
 Chile 17 maja 1946  Irlandia 3 września 1946
 Portugalia 11 września 1946  Szwajcaria 11 września 1946
 Włochy 12 września 1946  Salwador 19 sierpnia 1947
 Austria 27 sierpnia 1947  Finlandia 27 sierpnia 1947
 Tajlandia 27 sierpnia 1947  Pakistan 7 września 1947
 Mjanma 11 września 1947  Etiopia 1 stycznia 1948
 Turcja 6 kwietnia 1948  Kostaryka 7 kwietnia 1948
 Sri Lanka 21 maja 1948  Arabia Saudyjska 23 listopada 1948
 Izrael 23 listopada 1949  Korea Południowa 25 listopada 1949
 Indonezja 28 listopada 1949  Afganistan 1 grudnia 1949
 Szwecja 13 lutego 1950  Kambodża 11 listopada 1950
 Wietnam 11 listopada 1950  Niemcy 27 listopada 1950
 Jordania 23 stycznia 1951  Hiszpania 5 kwietnia 1951
 Argentyna 21 listopada 1951  Japonia 21 listopada 1951
 Laos 21 listopada 1951  Nepal 21 listopada 1951
 Peru 17 czerwca 1952  Libia 24 listopada 1953
 Iran 1 grudnia 1953  Tunezja 25 listopada 1955
 Maroko 13 września 1956  Sudan 13 września 1956
 Ghana 9 listopada 1957  Malezja 9 listopada 1957
 Polska 16 października 1945/9 listopada 1957  Gwinea 5 listopada 1959
 Kamerun 22 marca 1960  Togo 23 maja 1960
 Cypr 14 września 1960  Nigeria 11 października 1960
 Somalia 17 listopada 1960  Benin 8 listopada 1961
 Burkina Faso 9 listopada 1961  Czad 9 listopada 1961
 Demokratyczna Republika Konga 9 listopada 1961  Gabon 9 listopada 1961
 Kongo 9 listopada 1961  Kuwejt 9 listopada 1961
 Madagaskar 9 listopada 1961  Mali 9 listopada 1961
 Mauretania 9 listopada 1961  Niger 9 listopada 1961
 Republika Środkowoafrykańska 9 listopada 1961  Rumunia 9 listopada 1961
 Senegal 9 listopada 1961  Sierra Leone 9 listopada 1961
 Wybrzeże Kości Słoniowej 9 listopada 1961  Tanzania 8 lutego 1962
 Jamajka 13 marca 1963  Algieria 19 listopada 1963
 Burundi 19 listopada 1963  Rwanda 19 listopada 1963
 Trynidad i Tobago 19 listopada 1963  Uganda 19 listopada 1963
 Kenia 27 stycznia 1964  Malta 5 października 1964
 Gambia 22 listopada 1965  Malawi 22 listopada 1965
 Zambia 22 listopada 1965  Gujana 22 sierpnia 1966
 Botswana 1 listopada 1966  Lesotho 7 listopada 1966
 Barbados 6 listopada 1967  Bułgaria 6 listopada 1967
 Węgry 6 listopada 1967  Mauritius 12 marca 1968
 Bahrajn 8 listopada 1971  Fidżi 8 listopada 1971
 Katar 8 listopada 1971  Malediwy 8 listopada 1971
 Oman 8 listopada 1971  Eswatini 8 listopada 1971
 Albania 12 listopada 1973  Mongolia 12 listopada 1973
 Zjednoczone Emiraty Arabskie 12 listopada 1973  Gwinea Bissau 26 listopada 1973
 Bahamy 8 listopada 1975  Bangladesz 8 listopada 1975
 Grenada 8 listopada 1975  Papua-Nowa Gwinea 8 listopada 1975
 Republika Zielonego Przylądka 8 listopada 1975  Surinam 26 listopada 1975
 Angola 14 listopada 1977  Dżibuti 14 listopada 1977
 Komory 14 listopada 1977  Korea Północna 14 listopada 1977
 Mozambik 14 listopada 1977  Namibia 14 listopada 1977
 Seszele 14 listopada 1977  Wyspy Świętego Tomasza i Książęca 14 listopada 1977
 Dominika 12 listopada 1979  Samoa 12 listopada 1979
 Saint Lucia 26 listopada 1979  Bhutan 7 listopada 1981
 Gwinea Równikowa 7 listopada 1981  Saint Vincent i Grenadyny 7 listopada 1981
 Tonga 7 listopada 1981  Zimbabwe 7 listopada 1981
 Antigua i Barbuda 7 listopada 1983  Belize 7 listopada 1983
 Saint Kitts i Nevis 7 listopada 1983  Vanuatu 7 listopada 1983
 Wyspy Salomona 11 listopada 1985  Wyspy Cooka 11 listopada 1985
 Jemen 22 maja 1990  Estonia 11 listopada 1991
 Litwa 11 listopada 1991  Łotwa 11 listopada 1991
 Unia Europejska 26 listopada 1991  Bośnia i Hercegowina 6 listopada 1993
 Chorwacja 6 listopada 1993  Czechy 6 listopada 1993
 Erytrea 6 listopada 1993  Kirgistan 6 listopada 1993
 Macedonia Północna 6 listopada 1993  Słowacja 6 listopada 1993
 Słowenia 6 listopada 1993  Armenia 8 listopada 1993
 Południowa Afryka 9 listopada 1993  Azerbejdżan 20 października 1995
 Gruzja 20 października 1995  Mołdawia 20 października 1995
 Tadżykistan 20 października 1995  Turkmenistan 20 października 1995
 Kazachstan 7 listopada 1997  Palau 12 listopada 1999
 San Marino 12 listopada 1999  Wyspy Marshalla 12 listopada 1999
 Niue 12 listopada 1999  Kiribati 15 listopada 1999
 Monako 2 listopada 2001  Nauru 2 listopada 2001
 Serbia 2 listopada 2001  Uzbekistan 2 listopada 2001
 Mikronezja 29 listopada 2003  Timor Wschodni 29 listopada 2003
 Tuvalu 29 listopada 2003  Ukraina 29 listopada 2003
 Białoruś 19 listopada 2005  Rosja 11 kwietnia 2006
 Andora 17 listopada 2007  Czarnogóra 17 listopada 2007
 Brunei 15 czerwca 2013  Singapur 15 czerwca 2013
 Sudan Południowy 15 czerwca 2013
Kraj stowarzyszony Data przystąpienia do organizacji Kraj stowarzyszony Data przystąpienia do organizacji
 Wyspy Owcze 17 listopada 2007  Tokelau 25 czerwca 2011

Organy

[edytuj | edytuj kod]

W 1951 roku przeniesiono siedzibę główną Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa z Waszyngtonu do Rzymu. Organizacja jest kierowana przez Konferencję Narodów Zjednoczonych składającą się z przedstawicieli państw członkowskich, która zbiera się co dwa lata w celu określenia polityki, programu oraz kierunków działań FAO, uchwalenia budżetu oraz przeglądu projektów realizowanych w danym czasie. Każdy członek zwyczajny dysponuje jednym głosem. Podjęcie decyzji wymaga zwykłej większości głosów, jedynie decyzje w sprawie przyjęcia nowych członków, budżetu i poprawek do umowy założycielskiej wymaga większości ⅔ głosów. Decyzje kierowane pod adresem państw mają charakter zaleceń. Organem zarządzającym jest Rada, składająca się z 49 członków zwyczajnych, wybieranych przez Konferencję na 3 lata zgodnie z zasadą sprawiedliwej reprezentacji geograficznej państw. Na czele Rady stoi Przewodniczący, wybierany imiennie.

FAO złożona jest z sześciu wydziałów: Rolnictwa i Ochrony Konsumentów, Rozwoju Gospodarczego i Społecznego, Rybołówstwa i Akwakultury, Leśnictwa, Usług dla Przedsiębiorstw i Współpracy Technicznej oraz Zarządzania Programami[10].

Dyrektorzy Generalni

[edytuj | edytuj kod]
José Graziano da Silva, poprzedni Dyrektor Generalny FAO
Nr Dyrektor Generalny Państwo Lata sprawowania urzędu
1 John Boyd Orr  Wielka Brytania październik 1945 – kwiecień 1948
2 Norris E. Dodd  Stany Zjednoczone kwiecień 1948 – grudzień 1953
3 Philip V. Cardon  Stany Zjednoczone styczeń 1954 – kwiecień 1956
4 sir Herbert Broadley  Wielka Brytania kwiecień 1956 – listopad 1956
5 Binay Ranjan Sen  Indie listopad 1956 – grudzień 1967
6 Addeke Hendrik Boerma  Holandia styczeń 1968 – grudzień 1975
7 Edouard Saouma  Liban styczeń 1976 – grudzień 1993
8 Jacques Diouf  Senegal styczeń 1994 – grudzień 2011
9 José Graziano da Silva  Brazylia styczeń 2012 – czerwiec 2019
10 Qu Dongyu Chiny lipiec 2019 – nadal

Działalność

[edytuj | edytuj kod]

Działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa skupia się na 5 głównych obszarach[11]:

  • Zbieranie i opracowywanie informacji oraz wspieranie przejścia na zrównoważone rolnictwo,
  • Pomoc krajom członkowskim w opracowywaniu polityki rolnej oraz wspieranie rozwijania strategii rozwoju obszarów wiejskich oraz eliminacji głodu,
  • Wzmocnienie współpracy publiczno-prywatnej w celu pomocy małym gospodarstwom rolnym,
  • Wykorzystywanie nauki w produkcji rolnej poprzez realizację projektów w różnych regionach świata,
  • Opracowywanie mechanizmów monitorowania i ostrzegania przed zagrożeniami i kryzysami.

Finanse

[edytuj | edytuj kod]

Budżet FAO na rok fiskalny 2018/19 jest zaplanowany na 2,6 mld USD[12], z czego 39% to składki członkowskie, a pozostałe fundusze pochodzą z Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Rozwoju, Międzynarodowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa oraz innych instytucji międzynarodowych. 71% wydatków przeznaczonych jest na finansowanie projektów oraz pomocy eksperckiej krajom członkowskim[12].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b A short history of FAO. [dostęp 2013-02-22]. (ang.).
  2. Legal Office: Membership of FAO [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-10] (ang.).
  3. Text of the 1905 convention, from the website of the British Foreign and Commonwealth Office [online], 19 kwietnia 2012 [dostęp 2018-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-19] (ang.).
  4. FAO: its origins, formation and evolution 1945-1981 [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-12].
  5. "Text of the 1946 convention for the dissolution of the International Agricultural Institute" [online], 18 kwietnia 2012 [dostęp 2018-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-18].
  6. What we do. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-02] (ang.).
  7. The World Outlook and State of Food and Agriculture - 1950
  8. Konstytucja Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa podpisana w Quebec 16 października 1945 r. (Dz.U. z 1958 r. nr 57, poz. 283, załącznik), Oświadczenie Rządowe z 25 sierpnia 1958 r. w sprawie ratyfikacji (Dz.U. z 1958 r. nr 57, poz. 284)
  9. Brunei Darussalam and Singapore are new FAO member countries. fao.org, 2013-06-07. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).
  10. Departments. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-15] (ang.).
  11. How we work. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-13] (ang.).
  12. a b Strategic planning. Food and Agriculture Organization of the United Nations [online], www.fao.org [dostęp 2018-01-13] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]