Organy Wielisławskie
 pomnik przyrody ustanowiony 09 czerwca 1994[1]
| |
 Fragment Organów Wielisławskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja |
Sędziszowa (województwo dolnośląskie) |
Położenie na mapie gminy Świerzawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |
 51°02′04,7″N 15°52′10,0″E/51,034639 15,869444
| |
Organy Wielisławskie (niem. Willenberg lub Grosse Orgel) – odsłonięcie porfirów (ryolitów) na zboczu góry Wielisławka (375 m n.p.m.) w pobliżu wsi Sędziszowa niedaleko Świerzawy na Pogórzu Kaczawskim. Pod względem budowy geologicznej znajduje się w niecce północnosudeckiej, a właściwie jej południowo-wschodnim przedłużeniu – rowie Świerzawy.
Ryolity przybrały tu unikatową dla skał kwaśnych strukturę słupową. Słupy są zazwyczaj cztero- lub pięciokątne, o średnicy 20–30 cm. Powstały one w trakcie stygnięcia magmy (lawy) w kominie wulkanicznym w dolnym permie (czerwonym spągowcu). Jest to forma ciosu termicznego w postaci ciosu słupowego.
W XIX w. znajdował się tu kamieniołom, obecnie Organy Wielisławskie stanowią pomnik przyrody nieożywionej.
Półki skalne porośnięte są między innymi przez wrzos zwyczajny, pięciornik pagórkowy, gwiazdnicę wielkokwiatową, dzwonek okrągłolistny, rozchodnik wielki i rozchodnik ostry.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody. [dostęp 2018-09-15].