Orientacja romantyczna
Wygląd
Orientacja romantyczna – skłonność do odczuwania romantycznych odczuć do danej/danych płci czy osób[1][2][3]. Nie jest tym samym co orientacja seksualna, ponieważ nie skupia się na pociągu seksualnym, a na romantycznych odczuciach do innych osób. Pomimo że u większości osób orientacja seksualna jak i romantyczna skierowane są w te same płci, to pociąg seksualny nie jest tym samym co pociąg romantyczny[4][5].
Lista orientacji romantycznych
[edytuj | edytuj kod]
Orientacja romantyczna koncentruje się na emocjonalnym aspekcie relacji. Poniżej znajduje się lista różnych typów orientacji romantycznych, które odzwierciedlają różnorodne doświadczenia romantyczne:
Skierowane w konkretne płci:
[edytuj | edytuj kod]- heteroromantyczność – pociąg romantyczny wobec osób przeciwnej płci[1][6][2][3][7];
- homoromantyczność – pociąg romantyczny wobec osób tej samej płci[1][6][2][3][7];
- biromantyczność – pociąg romantyczny zarówno do kobiet, jak i mężczyzn[1][6][2]
- skolioromantyczność – pociąg romantyczny wobec osób o niebinarnej tożsamości płciowej[6];
- panromantyczność – pociąg romantyczny do osób wszystkich typów osób[1][6][2][3], niezależnie od ich tożsamości płciowej[7];
- androromantyczność – pociąg romantyczny wobec mężczyzn i/lub osób niebinarnych posiadających męskie cechy[6];
- gynoromantyczność – pociąg romantyczny wobec kobiet i/lub osób niebinarnych posiadających kobiece cechy[6];
- aromantyczność – brak pociągu romantycznego[8][6][9][2] lub pociąg romantyczny występujący rzadko i/lub słabo[3][7].
Opisujące zjawiska zachodzące w orientacjach romantycznych:
[edytuj | edytuj kod]- cupioromantyczność – określenie na pragnienie relacji romantycznej pomimo braku pociągu romantycznego[3];
- greyromantyczność – określenie na rzadkie występowanie pociągu romantycznego lub jego występowanie jedynie przy spełnieniu określonych warunków[3].Uznawana za orientację pośrednią między alloromantycznością i aromantycznością[10];
- alloromantyczność – określenie na występowanie pociągu romantycznego[11]. Przeciwieństwo aromantyczności.[12];
- poliromantyczność – określenie na pociąg romantyczny skierowany do osób wielu płci i tożsamości płciowych[2]. W jego skład, wchodzą np. biromantyczność i panromantyczność;
- monoromantyczność – określenie na pociąg romantyczny skierowany tylko do osób tylko jednej płci np. homoromantyczność czy heteroromantyczność;
- demiromantyczność – pociąg romantyczny, który występuje jedynie po nawiązaniu głębokiej więzi emocjonalnej[1][6][3]. Osoba demiromantyczna nie doświadcza romantycznych uczuć ani zauroczenia w sposób spontaniczny jak to często bywa w przypadku innych orientacji romantycznych, dlatego uczucia romantyczne nie są w stanie pojawić się w stosunku do obcych lub ledwo znanych osób. Demiromantyczność łączy się z innymi orientacjami romantycznymi[2];
- lithromantyczność (litromantyzm, akoiromantyzm) – określenie na odczuwanie pociągu romantycznego wobec innych połączone z niechęcią wobec wizji odwzajemnienia tych uczuć. Osoby litromantyczne nie chcą obustronnej miłości, mogą nawet stracić uczucia do danej osoby, jeśli dowiedzą się, że ta odwzajemnia miłość[3][13]. Uznawana za orientację pośrednią między alloromantycznością i aromantycznością[10].
Orientacjami romantycznymi są też wszelkie orientacje ze spektrum aromantyczności;
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Valeria Sabater , Czy orientacja romantyczna i seksualna są tym samym? [online], Piękno Umysłu, 21 września 2023 [dostęp 2025-03-03] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h LGBTQ Center: Asexuality, Attraction, and Romantic Orientation
- ↑ a b c d e f g h i Beverly Engel , Romantic Orientation: Definitions, Types & Why It Matters [online], ChoosingTherapy.com, 24 kwietnia 2023 [dostęp 2025-03-03] (ang.).
- ↑ What is the difference between romantic orientation and sexual orientation? [online], Sefton Sexual Health Service [dostęp 2022-05-26] (ang.).
- ↑ Romantic Orientation, [w:] Asexuality, Attraction, and Romantic Orientation, LGBTQ Center, 1 lipca 2021 [dostęp 2022-05-26] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i S7HEALTH: Aseksualność – czym jest i jak ją rozpoznać?
- ↑ a b c d University of Warwick: Sexuality, Sexual and Romantic Orientation, and ‘Coming Out’
- ↑ Dominik Haak , Aromantyczność – nie wszystkie osoby chcą tworzyć relacje romantyczne [online], Centrum Terapii, 10 listopada 2020 [dostęp 2025-03-03] (pol.).
- ↑ Małgorzata Agnieszka Kot , Sylwia Vargas , Marika Graczyk (red.), Od A do Z do LGBTQIAP, Warszawa: Fundacja Humanity in Action Polska, 2019, s. 31, ISBN 978-83-941197-4-4 [dostęp 2024-07-28] (pol.).
- ↑ a b Victoria Barron , Amazing Ace, Awesome Aro: An Illustrated Exploration, Jessica Kingsley Publishers, 21 czerwca 2023, ISBN 978-1-83997-715-2 [dostęp 2025-03-03] (ang.).
- ↑ Victoria Barron , Amazing Ace, Awesome Aro: An Illustrated Exploration, Jessica Kingsley Publishers, 21 czerwca 2023, ISBN 978-1-83997-715-2 [dostęp 2025-03-03] (ang.).
- ↑ Osoba alloromantyczna, [w:] Podstawowa terminologia. Podstawowe zwroty używane w aromantycznych społecznościach, Aurea [dostęp 2025-03-03] (pol.).
- ↑ Miłość jednostronna: jak poznać, czy jesteś litromantyczny?