Orzeł (symbol)

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 30 mar 2009, była oparta na tej wersji.

Orzeł - popularny w Europie symbol państwowy.

Geneza orła jako symbolu sięga czasów wspólnoty praindoeuropejskiej, kiedy to orzeł jako symbol siły stał się atrybutem pierwszego z bogów praindoeuropejskiego panteonu - Diausa, znanego z późniejszej Grecji jako Zeus, z Rzymu natomiast jako Iuppiter (archaicznie Diouis pater).

Orzeł pozostał atrybutem i posłańcem Jupitera w religii rzymskiej. Jako symbol siły tego boga stał się emblematem legionów rzymskich, podobizna (figurka) orła z rozpostartymi skrzydłami widniała na szczycie sztandaru każdego z legionów.

W cesarstwie rzymskim orzeł stał się z czasem emblematem cesarza jako zwierzchnika armii, a następnie uniwersalnym symbolem państwa rzymskiego. Po przeniesieniu stolicy do Konstantynopola i utrwaleniu się dualistycznego charakteru cesarstwa (z podziałem na łaciński zachód oraz grecki wschód) rozpowszechniła się symbolika orła dwugłowego, gdzie dwie głowy symbolizują dwie stolice: lewa Rzym, prawa Konstantynopol.

Dwugłowy orzeł pozostał godłem Cesarstwa Bizantyjskiego, które nigdy nie wyrzekło się pretensji do panowania nad upadłą częścią zachodnią. Stąd też został przejęty mechanicznie przez inne państwa, np. przez Rosję.

Orzeł jednogłowy, nawiązujący do tradycji poprzedzającej rozpad cesarstwa rzymskiego na dwie części, stał się godłem Karola Wielkiego, a potem Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego i innych państw, m.in. stał się godłem Polski.