Orzeł iberyjski
| Aquila adalberti[1] | |
| C. L. Brehm, 1861 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
orzeł iberyjski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Orzeł iberyjski[3] (Aquila adalberti) – gatunek dużego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkującego Półwysep Iberyjski. Narażony na wyginięcie.
- Systematyka
- Orzeł iberyjski był często uznawany za podgatunek orła cesarskiego (A. heliaca), z którym jest blisko spokrewniony[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][5].
- Zasięg występowania
- Zamieszkuje głównie środkową, południową i zachodnią Hiszpanię[4]; niewielka, ale rosnąca populacja w Portugalii[2]. Niektóre osobniki przelatują przez Cieśninę Gibraltarską i zimują w Maroku[6].
.jpeg)
- Morfologia
- Duży, majestatyczny orzeł; w locie charakteryzuje się z pozoru dość długimi skrzydłami. Długość ciała: 75–85 cm; rozpiętość skrzydeł: 180–215 cm. Dorosłe ptaki wydają się jednolicie ciemne, ale przy dobrej widoczności zauważalne ciemnobrązowe upierzenie. Charakterystyczna jest biała plama na barkówkach i biały przedni brzeg skrzydeł, jasnożółty kark i potylica. Młode ptaki czerwonobrązowe, z ciemnymi lotkami i ciemnym ogonem; sterówki, lotki oraz duże pokrywy skrzydłowe z jasnymi końcami.
- Środowisko
- Występuje w luźnych zadrzewieniach, w okolicach pól uprawnych.
- Rozród
- Gniazdo to wielka konstrukcja z patyków, umieszczona na drzewie, rzadko na słupie energetycznym, nigdy na klifie. W zniesieniu 1–4 jaja, zwykle 2 lub 3. Wysiadywaniem zajmuje się niemal wyłącznie samica. Inkubacja rozpoczyna się od zniesienia pierwszego jaja i trwa 39–42 dni. Wśród piskląt silnie rozwinięty jest kainizm[6].
- Pożywienie
- W dużej części zasięgu podstawę jego diety stanowią króliki, na wilgotniejszych obszarach – ptaki do rozmiarów flaminga[6].
- Status
- Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje orła iberyjskiego za gatunek narażony (VU – vulnerable). Ptak ten był bliski wymarcia – w latach 60. XX wieku żyło jedynie około 30 par. Dzięki podjętym działaniom ochronnym i wspomagającym oraz reintrodukcjom populacja zaczęła się systematycznie zwiększać. W 2016 roku liczebność populacji szacowano na około 970 dorosłych osobników (czyli 485 par lęgowych). Trend liczebności populacji nadal jest wzrostowy[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Aquila adalberti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Aquila adalberti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ a b c Spanish Imperial Eagle (Aquila adalberti). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ a b c Species account: Spanish Imperial Eagle Aquila adalberti. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).