Osa pospolita
| ||
| Vespula vulgaris | ||
| (Linnaeus, 1758) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | stawonogi | |
| Gromada | owady | |
| Rząd | błonkoskrzydłe | |
| Rodzina | osowate | |
| Podrodzina | Vespinae | |
| Rodzaj | Vespula | |
| Gatunek | osa pospolita | |
| Synonimy | ||
| ||
Osa pospolita (Vespula vulgaris) – gatunek błonkówki z rodziny osowatych. Rodzimy zasięg występowania ma holarktyczny[1]. W większości zasięgu występuje pospolicie. Gatunek inwazyjny[1], introdukowany w Islandii, Nowej Zelandii i Australii[2].
W Europie Środkowej występuje powszechnie od kwietnia do października. W Polsce jest gatunkiem pospolitym, również w miastach[3].
Długość ciała osy pospolitej wynosi od 10 do 14 milimetrów u robotnic, od 16 do 18 milimetrów u królowych i od 13 do 15 milimetrów u samców[4]. Owad ten ma charakterystyczne czarno-żółte ubarwienie. Odwłok u nasady jest silnie przewężony, stąd określenie „talia osy”[5].
Gniazda buduje w ziemi, zwykle wykorzystując nory drobnych ssaków. Królowa składa w nim jaja, a wylęgające się robotnice rozbudowują gniazdo i karmią larwy pokarmem pochodzenia zwierzęcego, na przykład uśmierconymi i przeżutymi owadami, gąsienicami i tym podobnymi[5][6].
Dorosłe osy żywią się pokarmem węglowodanowym: nektarem kwiatów, słodkimi sokami i soczystymi owocami[5][6].
Użądlenie osy pospolitej jest bolesne, ale dla większości ludzi nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, poza przypadkami osób uczulonych. W przypadku użądlenia osoby chorej należy skierować się jak najszybciej do lekarza.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Głowa osy pospolitej
Osy pospolite przy wejściu do gniazda
Samiec (♂) osy pospolitej
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Vespula vulgaris (ang.). Global Invasive Species Database, 2009. [dostęp 8 września 2012].
- ↑ J.M. Carpenter, J. Kojima. Checklist of the species in the subfamily Vespinae (Insecta: Hymenoptera: Vespidae). „Natural history bulletin of Ibaraki University”. 1, s. 51–92, 1997. ISSN 1343-0955 (ang.). (pdf).
- ↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
- ↑ Wojciech Puławski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXIV Błonkówki – Hymenoptera, zeszyt 64-65 Osowate – Vespidae, Masaridae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1967.
- ↑ a b c Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik: rośliny i zwierzęta. Warszawa: Multico, 2006. ISBN 83-7073-429-4.
- ↑ a b J.P. Spradbery. Wasps: an account of the biology and natural history of solitary and social wasps. „London, Sidgwick & Jackson”, s. 508, 1973 (ang.).