Osiedle Centrum A

Osiedle Centrum A

nr rej. A-1132 z 30 grudnia 2004
Widok z południowego zachodu
Państwo	Polska
Miasto	Kraków
Dzielnica	XVIII Nowa Huta
Poprzednia nazwa	Osiedle A-31
Data budowy	1950–1953
Położenie na mapie Krakowa Osiedle Centrum A
Położenie na mapie Polski Osiedle Centrum A
Położenie na mapie województwa małopolskiego Osiedle Centrum A
50°04′19″N 20°02′25″E

Osiedle Centrum A (do roku 1958 Osiedle A-31) – zabytkowe osiedle w Krakowie, w starszej części Nowej Huty, w dzielnicy XVIII Nowa Huta, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.

Osiedle powstało w latach 1950–1953. Budynki projektował Janusz Ingarden. Jest to jedyne osiedle gdzie zrealizowano wszystkie zaprojektowane małe detale architektoniczne (kolumny, attyki).

Ograniczone jest od południa Aleją Jana Pawła II, od wschodu ulicą Gajocha, od zachodu Placem Centralnym, a od północy Aleją Solidarności. W ciągu handlowym, przy Placu Centralnym, znajdowały się: cukiernia „Markiza”, salon „Mody Polskiej”, zlikwidowany po 1989, a w jego miejscu powstał sklep odzieży używanej. W bloku 4 do dzisiaj istnieje całodobowa apteka, a w bloku 6 znajdowała się piwiarnia „Bar pod Zegarem”.

W centrum osiedla znajduje się podziemny garaż, element wojskowej infrastruktury Nowej Huty, dawniej służący firmie taksówkowej a obecnie jako prywatne garaże.

Odrestaurowano w 2015 neon „Markiza”, reklamę sklepu ze słodyczami, jedyny z kilkunastu ozdabiających Plac Centralny w latach PRL. Wszystkie wnętrza lokali użytkowych znajdujących się na osiedlu a projektowanych przez zespół architektów Mariana Sigmunda zniszczono po 1989.

• 
  Blok Centrum A 10 z charakterystycznymi dla tego osiedla loggiami
• 
  os. Centrum A 5
  Oryginalna nowohucka krata w drzwiach na osiedlu
• 
  Oryginalne nowohuckie kraty w oknach na parterze na osiedlu Centrum A
• 
  os. Centrum A 6a
  Klub Osiedlowy Jędruś i mural Joela Bergnera
• 
  Neon "Markiza"
• 
  Żłobek i blok mieszkalny wewnątrz osiedla (os. Centrum A 12 i 13)
• 
  Wjazd do podziemnego garażu
• 
  Wnętrze osiedla, plac zabaw (os. Centrum A 1 i 13)
• 
  Widok od alei Jana Pawła II (os. Centrum A 11 i 10)
• 
  Wschodnia strona osiedla (os. Centrum A 9 i 5)

Bibliografia

• Ryszard Dzieszyński, Jan L. Franczyk Encyklopedia Nowej Huty, Wydawnictwo Towarzystwa Słowaków w Polsce 2006, ISBN 978-83-7490-060-7
• Tadeusz Binek Służby inwestycyjne Nowej Huty, Wydawnictwo Towarzystwa Słowaków w Polsce 2009, ISBN 978-83-7490-280-9
• MaciejM. Miezian MaciejM. i inni, Nowa Huta, socjalistyczna w formie, fascynująca w treści, Kraków: Wydawnictwo Bezdroża, 2004, ISBN 83-918869-9-9, OCLC 831122710 . Brak numerów stron w książce