Ostróda

Ostróda

miasto i gmina
Panorama wybrzeża jeziora w Ostródzie z rozpoznawalnymi wieżami kościołów ewangelickiego i katolickiego
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Prawa miejskie	1329
Burmistrz	Rafał Dąbrowski
Powierzchnia	14,15 km²
Wysokość	110–120 m n.p.m.
Populacja (01.01.2024) • liczba ludności • gęstość	31 336 2214,6 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-100 do 14-104
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Ostróda
Położenie na mapie Polski Ostróda
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ostróda
53°41′57″N 19°57′38″E
TERC (TERYT)	2815011
SIMC	0964927
Urząd miejski ul. A. Mickiewicza 24 14-100 Ostróda
Strona internetowa
BIP

Ostróda (niem. Osterode in Ostpreußen) – miasto w Polsce położone w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu ostródzkiego oraz gminy wiejskiej Ostróda. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto miało 31 336 mieszkańców.

Położenie

Pod względem historycznym Ostróda leży w Prusach Górnych, na obszarze dawnej ziemi Sasinów. Etnograficznie znajduje się również na Mazurach.

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski miasto położone jest na pograniczu Doliny Drwęcy i Równiny Olsztynka.

Nazwa miasta

Nazwa miasta sięga jego początków. W źródłach była zapisywana jako Ostirroda, Osterroda, Osteroda, Osterode, Osterrodt. W polszczyźnie długo utrzymywała się forma rodzaju męskiego Ostród.

Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946.

Etymologia nazwy

Nazwa Osterode wywodzi się od niemieckiego czasownika roden, "karczować", w połączeniu z przedrostkiem Ost-, Oster- oznaczającym kierunek wschodni. Nazwa miasta oznacza więc "wschodnie karczowisko; pole wykarczowane po wschodniej stronie".

W zgodnej opinii nazwa Ostródy jest przeniesieniem nazwy miasta Osterode am Harz leżącego w regionie gór Harzu, na pograniczu Saksonii i Turyngii (dziś w kraju związkowym Dolna Saksonia). Została nadana przez jej założycieli lub pierwszych mieszkańców. Według tradycji stało się to ze względu na podobieństwo krajobrazu. W regionie Harzu istnieją też dwie inne miejscowości o nazwie Osterode.

Ostróda została założona przez komtura dzierzgońskiego (późniejszego wielkiego mistrza) Luthera z Brunszwiku, syna księcia brunszwickiego Albrechta I z dynastii Welfów, który był właścicielem miasta Osterode am Harz. Z Turyngii i Saksonii pochodzili także inni dostojnicy zakonu krzyżackiego, którzy w XIII i XIV wieku prowadzili w Prusach Górnych akcję kolonizacyjną. Za dostojnikami przybyli zasadźcy, którzy sprowadzali niemieckich kolonizatorów.

Napływowi ludności z regionu Harzu do Prus sprzyjała tamtejsza niestabilna sytuacja polityczna i ekonomiczna. Dowodem na pochodzenie stamtąd osadników jest powstały w XIII wieku w Prusach Górnych specyficzny dialekt wysokopruski (i jego gwara górnopruska), który zachował cechy języka środkowoniemieckiego.

Przenoszenie nazw miejscowych przez niemieckich osadników nie było czymś niezwykłym. W Prusach Górnych oprócz Ostródy kilka miast nosi nazwy miejscowe z regionu Harzu, np. Morąg (od miasta Morungen), Zalewo (od miasta Saalfeld/Saale) czy Olsztynek (od zamku Hohnstein w Neustadt/Harz, siedziby rodowej komtura Günthera von Hohenstein) oraz z Turyngii (Młynary od miasta Mühlhausen/Thüringen) i Górnej Saksonii (Miłakowo od miasta Liebstadt).

Historia

Najwcześniej umocnionym miejscem w okolicy dzisiejszej Ostródy był gród w Ornowie-Lesiaku, leżący na południe od wsi Kajkowo, w którym przenikały się wpływy polskie i pruskie.

Początek Ostródzie dała wybudowana ok. 1270 drewniana strażnica, która została w późniejszym czasie przebudowana w zamek. Powstała na terenie ziemi Sasinów wcześniej zasiedlonej przez Prusów. Obok strażnicy powstała osada, której komtur dzierzgoński Luther z Brunszwiku z dynastii Welfów (późniejszy wielki mistrz) nadał w 1329 prawa miejskie, które zostały potwierdzone w 1335 i 1348. Nowe miasto zostało nazwane na pamiątkę Osterode am Harz, miasta położonego w regionie Harzu (pogranicze Turyngii i Saksonii), które należało do książąt brunszwickich. Miasto leżało w zachodniej części państwa zakonu krzyżackiego określanej od średniowiecza jako Prusy Górne.

W 1341 roku miasto zostało siedzibą komturii ostródzkiej. W latach 1349–1370 obok drewnianej warowni komtur Günther von Hohenstein postawił nowy murowany zamek wybudowany z granitowych głazów i cegły, siedzibę komturii. Jako wieloletni komtur ostródzki Günther von Hohenstein przyczynił się do umocnienia miasta i nowych lokacji na terenie komturstwa.

W 1381 roku – w trakcie litewskiej wojny domowej, w którą zaangażowany był po stronie Jagiełły zakon krzyżacki – zamek ostródzki został spalony przez wojska Kiejstuta. Później został odbudowany.

15 lipca 1410 roku na terenie komturii ostródzkiej rozegrała się bitwa pod Grunwaldem. Bezpośrednio po niej pod murami miasta żołnierze polscy dokonali rzezi krzyżackich uciekinierów z pola bitwy, a w dniu 18 lipca 1410 roku rycerz Mikołaj z Durąga (Claus von Doringe) zajął miasto i zamek dla wojsk króla Władysława Jagiełły. Cztery dni później mieszczanie złożyli polskiemu królowi hołd.

W 1440 roku Ostróda przystąpiła do antykrzyżackiego Związku Pruskiego. W latach 1466–1657 stanowiła lenno Korony Królestwa Polskiego. W 1519 roku w czasie wojny polsko-krzyżackiej (wojny pruskiej) Ostróda została zdobyta przez wojska króla polskiego Zygmunta Starego.

Po sekularyzacji w 1525 roku miasto zostało siedzibą starostwa w okręgu górnopruskim Prus Książęcych. W 1628 miasto krótko okupowali Szwedzi. W latach 1633–1639, za zgodą polskiego króla Władysława IV Wazy, miastem (i starostwem) zarządzał Jan Chrystian brzeski, książę Brzegu i Legnicy, jeden z ostatnich książąt z dynastii Piastów; tu zmarł. Jego druga żona księżna Jadwiga została pochowana w kościele św. Dominika Savio. W 1656 miasto zostało spustoszone przez Tatarów, a następnie przez wojska szwedzkie.

Fontanna Trzech Cesarzy na rynku w Ostródzie (autorstwa A. Künne), około 1895 r.

W 1752 Ostróda weszła w skład nowego powiatu Morąg. W czasie wojny siedmioletniej od 1758 przez cztery lata miasto znajdowało się pod okupacją rosyjską, w 1788 wybuchł największy w historii pożar, który zniszczył zamek i większą część zabudowy. Od 21 lutego do 1 kwietnia 1807 roku na zamku mieszkał cesarz Napoleon Bonaparte (jego pobyt upamiętniają medal „Napoleon w Ostródzie” i obraz przedstawiający hołd mieszkańców złożony cesarzowi, które znajdują się w zbiorach muzeum w Wersalu), w czerwcu tego samego roku kwaterowały tu wojska gen. Józefa Zajączka.

Od 1818 miasto staje się siedzibą powiatu ostródzkiego, który istniał nirprzerwanie do roku 1975. W latach 1834–1848 pastorem polskiej gminy ewangelickiej był Gustaw Gizewiusz; tu zmarł i został pochowany. W 1855 Karol Salewski założył polską księgarnię, a w 1868 drukarnię, w której wydał 50 książek w języku polskim i 20 roczników kalendarzy.

Ostróda około 1921 roku

Mimo lokacji miejskiej do czasu otwarcia w 1852 Kanału Elbląskiego i doprowadzenia linii kolejowej w 1872 roku Ostróda pozostawała miasteczkiem o znaczeniu wyłącznie lokalnym. W 1890 roku powiat ostródzki zamieszkiwały 43 000 Polaków, co stanowiło 62% populacji. W latach 1900–1910 wybudowano kanalizację i wodociąg oraz przeprowadzono gazyfikację. Od 1871 w granicach Niemiec, po plebiscycie w 1920 Ostróda pozostała przy Niemczech.

W 1945 roku miasto zostało zdobyte przez oddziały 5 armii pancernej gwardii 2 Frontu Białoruskiego. Ostróda była silnym punktem oporu i ważnym węzłem komunikacyjnym, bronionym przez liczny garnizon niemiecki. Po przeprowadzonym rozpoznaniu dowództwo 10 Korpusu Pancernego zadecydowało o przeprowadzeniu szturmu nocą. W dwustronnym oskrzydleniu miasta uczestniczyły wszystkie jednostki 10 KPanc. (178 BPanc., 183 BPanc., 183 BPanc. i 11 BZ). Udany szturm na pozycje niemieckie przeprowadzono 21 stycznia 1945 roku po nawale artyleryjskiej. Miasto zostało zdobyte, jednak w czasie działań bojowych zniszczeniu uległo około 60% zabudowy Ostródy, w tym 30% budynków mieszkalnych, 11% przemysłowych i 20% obiektów użyteczności publicznej.

Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946. W okresie Polski Ludowej w mieście powstały Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, kombinat mięsny, dwa zakłady drzewne, wytwórnia win i przetworów owocowych, zakłady kserotermiczne i zakłady szkutniczo-drzewne.

Warunki naturalne

Przez Ostródę przepływa rzeka Drwęca. Miasto połączone jest kanałowym szlakiem wodnym z Elblągiem.

W granicach Ostródy znajdują się następujące jeziora:

• Drwęckie

• Smordy (jezioro Jakuba)
• Puzy (jezioro Pauzeńskie)
• Sajmino (jezioro Kajkowskie)
• Perskie

Według danych z roku 2002 Ostróda ma obszar 14,15 km², w tym:

• użytki rolne: 19%
• użytki leśne: 5%

Miasto stanowi 0,8% powierzchni powiatu.

• 
  Rzeka Drwęca w Ostródzie
• 
  Bulwar nad Jeziorem Drwęckim
• 
  Plaża miejska nad Jeziorem Drwęckim

Demografia

Dane z 30 czerwca 2016

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	33396	100	17668	52,90	15728	47,10

Piramida wieku mieszkańców Ostródy w 2014 roku

Bezrobocie

Bezrobocie rejestrowane w Ostródzie wynosiło w 2015 roku 11,1% (13,3% wśród kobiet i 9,1% wśród mężczyzn). Jest to znacznie mniej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla województwa warmińsko-mazurskiego oraz znacznie więcej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla całej Polski.

Zabytki

Zamek krzyżacki, obecnie siedziba Muzeum w Ostródzie

Stary Ratusz Ostródy został zniszczony podczas II wojny światowej i odbudowany w XXI wieku

Kościół św. Dominika Savio

Wybrane zabytki, znajdujące się na terenie Ostródy:

Obiekty sakralne

Grób Gustawa Gizewiusza na Cmentarzu Polska Górka

Komunalna wieża ciśnień

• Kościół św. Dominika Savio, pierwotnie gotycki z XIV w., gruntownie przebudowany po pożarze w k. XVIII w., odbudowany po zniszczeniach wojennych. Znajduje się przy ul. św. Dominika Savio,
• Kościół neogotycki pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny z lat 1856–1875, wieża dobudowana na początku XX w.,
• Kościół ewangelicko-metodystyczny neogotycki z 1907 r.; wieża kościelna, na którą wiedzie 105 schodów, stanowi punkt widokowy na całą Ostródę, ponadto mieści w sobie 3 dzwony (największy o średnicy 148 cm) oraz mechanizm zegarowy,
• Kaplica baptystów – zbudowana w 1910 roku w stylu neogotyckim (ul. Nadrzeczna),
• Cmentarz Polska Górka przy ul. Olsztyńskiej. Część grobów pochodzi z I połowy XIX w. Jest tu pochowany pastor Gustaw Gizewiusz pochodzący z rdzennie polskiej rodziny, niezmordowany orędownik polskości Mazur. Urodził się 21 maja 1810 roku w Piszu, a w roku 1835 osiedlił się w Ostródzie jako pastor polskiego kościoła ewangelickiego. W 1848 roku został wybrany polskim posłem do Parlamentu Niemieckiego. Zmarł nagle 7 maja 1848 roku. Pośród ruin cmentarza zwracają uwagę zabytkowe nagrobki pożydowskie oraz neoklasycystyczna brama z XIX w.,

Zespoły koszarowe

• Koszary artyleryjskie (tzw. Białe Koszary) – oddane do użytku w 1913 roku, zostały zaprojektowane przez Fritza Heitmanna dla potrzeb 3 Wschodniopruskiego Pułku Artylerii Polowej nr 79, przed 1939 siedziba 21 dywizjonu dział przeciwpancernych, po 1945 Centrum Wyszkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza oraz jednostki wojsk pancernych
• Koszary Grollmanna (tzw. Czerwone Koszary) – zbudowane w latach 1890–1898, głównie przy użyciu czerwonej cegły
• Koszary przy ul. Garnizonowej (Bergkaserne) – najstarsze ostródzkie koszary, zbudowane w połowie XIX w. Obecnie popadające w ruinę

Budowle obronne

• Zamek krzyżacki pierwotnie w stylu gotyckim, następnie kilkakrotnie przebudowywany. Pochodzi z XIV w. i był siedzibą komturstwa krzyżackiego. Od 1977 roku odbudowywany po zniszczeniach spowodowanych wojną,
• Fragmenty gotyckich murów obronnych z XV w. Przy obecnym kościele św. Dominika Savio ul. św. Dominika Savio, ul. Drwęckiej oraz u zbiegu ul. Mickiewicza i ul. Wyspiańskiego,

Pozostałe

Wybrane kamienice w Ostródzie

Secesyjna kamienica, Jana Pawła II 4 (XX w.)

Kamienica przy ul. Słowackiego 9 (XX w.)

Kamienica przy ul. Stapińskiego 2 (XX w.)

Kamienica, Armii Krajowej 3 (XX w.)

Willa przy Sienkiewicza (XX w.)

Kamienica, Mickiewicza 9 (1896 r.)

Kamienica, ul. 11 Listopada 41

Kamienica, ul. Mickiewicza 2 (XIX w.)

Kamienica, ul. Stapińskiego 4 (XX w.)

Kamienica, Sienkiewicza 16 (1910 r.)

• Gotycki układ urbanistyczny miasta lokowanego ok. 1270 r. (obecnie przebudowany plac 1000-lecia),
• Urządzenia Kanału Elbląskiego (Śluza Ostróda), ul. Szosa Elbląska.
• Dworzec kolejowy z końca XIX w.
• Budynek liceum ogólnokształcącego, eklektyczny z 1907 roku,
• Dawna rogatka przy posesji Szkoły Podstawowej Nr 1, neoklasycystyczna z XIX w.
• Neogotycka komunalna wieża ciśnień pochodząca z przełomu XIX i XX w. (ul. Drwęcka).
• Wieża Bismarcka zbudowana w 1902 roku, pierwsza tego typu budowla w Prusach Wschodnich.
• Kamienice z XIX i początku XX w. znajdujące się głównie przy ulicach: Mickiewicza, Sienkiewicza, Jana Pawła II, Czarnieckiego, Słowackiego, 11 Listopada, Armii Krajowej.
• Spichlerz na ul.Słowackiego (nie istnieje od 2000 roku).
• Gmach obecnego Urzędu Miasta z pocz. XX w.
• Kolejowa wieża ciśnień z 1911.
• Kamień Plebiscytowy z 11.07.1920 roku w Parku Collisa, ul. 3 Maja.
• Cmentarz wojenny z 1914 roku żołnierzy poległych w bitwie pod Tannenbergiem, ul. Chrobrego.
• Dom przy ul.Sienkiewicza 10. Obok po lewej na kamieniu tablica pamiątkowa gdzie urodził się światowej sławy pisarz Hans Helmut Kirst.(1914-1989).

W Ostródzie znajduje się podstrefa Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Lokalne instytucje i organizacje gospodarcze

• Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców w Ostródzie
• Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości ATUT
• Inkubator Przedsiębiorczości Społecznej w Ostródzie
• Zachodnio-mazurska Lokalna Organizacja Turystyczna

Edukacja

Lista szkół znajdujących się w Ostródzie:

Szkoły podstawowe

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Gustawa Gizewiusza

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Armii Krajowej
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Gustawa Gizewiusza
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. Polskich Olimpijczyków
• Szkoła Podstawowa nr 5 im. Janusza Korczaka
• Szkoła Podstawowa nr 6 im. Kornela Makuszyńskiego
• Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Ostródzie

Szkoły ponadpodstawowe

Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Jana Bażyńskiego

• Liceum Ogólnokształcące im. Jana Bażyńskiego
• Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące im św. Dominika Savio
• Zespół Szkół Rolniczych im. Wincentego Witosa
• Zespół Szkół Zawodowych im. Sándora Petőfiego
• Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica
• Centrum Kształcenia Ustawicznego

Kultura

Amfiteatr

Ośrodki kultury

• Centrum Kultury w Ostródzie (ul. Mickiewicza 22), któremu podlegają:
  • Amfiteatr
  • Galeria sztuki

Biblioteki

• Miejska Biblioteka Publiczna – ul. Mickiewicza 22
• Filia Miejskiej Biblioteki Publicznej – ul. Chrobrego 2
• Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna (do 1 września 2014 Filia Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej w Elblągu) – ul. Grunwaldzka 50
• Powiatowa Biblioteka Publiczna – ul. Drwęcka 2

Muzea

• Muzeum w Ostródzie

Lokalne media

Prasa

W Ostródzie wydawane są dwie lokalne gazety:

• Gazeta Ostródzka (piątkowy dodatek do Gazety Olsztyńskiej)

Telewizja

• Telewizja Mazury (była Telewizja Ostróda).

Lokalne serwisy internetowe

• Ostróda Flesz
• Ostróda News
• Nasz Głos Ostróda
• RzeczJasnaTV
• Nasza Ostróda
• OstrodaOnline.pl
• Ostroda.wm.pl

Festiwale

Scena główna „Red Stage” Ostróda Reggae Festival w 2025

W Ostródzie odbywają się festiwale:

• Ostróda Reggae Festival
• Ogólnopolski Festiwal Muzyki Tanecznej (dotychczas ostatnia edycja miała tu miejsce w 2018 roku)

Sport

Kluby sportowe

Stadion Miejski

• Ostródzki Klub KYOKUSHIN KARATE
• OKS Sokół Ostróda
• MLKS Foto „Ola” Ostróda – klub siatkarski
• Klub Sportowy „Champion Boxing Ostróda”
• SL „SALOS” – klub siatkarski
• Klub Żeglarski „Ostróda”
• Klub Sportowy „Gladius” Ostróda (Taekwondo)
• UKS Shizoku Ostróda (judo)
• Moto Klub Ostróda (sporty motorowe)
• A.M.K. Drwęca (sporty motorowe)
• „Ostródzianka” – Morliny Ostróda (tenis stołowy)
• KS „Sokół” (wioślarstwo)
• UKS Puma Ostróda (wioślarstwo)
• Klub Strzelecki „Garda” w Ostródzie, strzelnica na terenie leśnictwa Kaczory za jeziorem Puzy
• MLKS Ostróda, lekkoatletyka. Trener Ryszard Nowicki
• Tenjin Dojo Ostróda, Aikido.
• UMKS Orkan Ostróda, bieg na orientację
• Klub Sportowy PLAY/Akademia Piłki Ręcznej PLAY
• Akademia Piłkarska Ostróda (piłka nożna)
• Policyjny Klub Sportowy Mazury (PKS Mazury), zał. 9 sierpnia 2019, sekcje aero-fitness i sportów siłowych, badmintona (od sezonu 2019-2020 sekcja badmintona Policyjnego Klubu Sportowego Mazury – Polska Akademia Badmintona Olsztyn rozpoczęła rywalizację w II Ogólnopolskiej Lidze Badmintona), futsalu, hodowców gołębi pocztowych, lekkoatletyczna, ratownictwa wodnego i pływania, samoobrony i sportów walki, siatkówki, strzelecka, szachowa i gier planszowych, taktyki, techniki interwencji i survivalu oraz tenisa ziemnego

Obiekty sportowe

• Stadion Miejski w Ostródzie posiada 4998 miejsc siedzących ul. 3 Maja
• Stadion lekkoatletyczny im. Zdzisława Krzyszkowiaka

Wspólnoty religijne

Neogotycki kościół ewangelicki z 1907 r.

Budynek parafii ewangelicko-augsburskiej mieszczący jej kaplicę

Kaplica zboru Kościoła Chrześcijan Baptystów

Na terenie Ostródy działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Kościół katolicki

Kościół rzymskokatolicki

• Dekanat Ostróda – Wschód:
  • Parafia Świętych Hiacynty i Franciszka
  • Parafia św. Dominika Savio
  • Parafia św. Ojca Pio z Pietrelciny
  • Parafia św. Faustyny Kowalskiej
  • Parafia św. Jana Bosko
• Dekanat Ostróda – Zachód:
  • Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
  • Parafia św. Franciszka z Asyżu
  • Parafia św. Marcina Biskupa

Kościół greckokatolicki

• parafia Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny (Cerkiew Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny)

Kościoły protestanckie

• Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP:
  • parafia w Ostródzie
• Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP:
  • Parafia Łaski Bożej
• Kościół Chrześcijan Baptystów:
  • zbór w Ostródzie
• Kościół Chrystusowy w RP:
  • Kościół Chrystusowy w Ostródzie

Inne

• Świadkowie Jehowy:
  • zbór Ostróda–Południe
  • zbór Ostróda–Północ
• Kościół Nowoapostolski:
  • zbór w Ostródzie

Komunikacja

Transport śródlądowy

Przystań Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej

W sezonie letnim Żegluga Ostródzko-Elbląska organizuje rejsy statkami tzw. białej floty po jeziorze Drwęckim i Kanałem Ostródzko-Elbląskim.

Transport drogowy

Ostróda jest ważnym węzłem dróg krajowych:

• 7E77 Żukowo – Gdańsk – Elbląg – Ostróda – Warszawa – Kielce – Kraków – Chyżne
• 15 Ostróda (początek trasy) – Toruń – Gniezno – Krotoszyn – Trzebnica – (Wrocław)
• 16 Dolna Grupa – Grudziądz – Ostróda – Olsztyn – Mrągowo – Augustów – Ogrodniki

Ostródzcy przewoźnicy

• PKS Ostróda – przedsiębiorstwo obsługujące komunikację regionalną i dalekobieżną. Posiada linie dalekobieżne do Warszawy, Bydgoszczy i Gdańska oraz regionalne do Olsztyna, Morąga, Dzierzgonia, Zalewa, Lubawy, Lidzbarka Welskiego, Ornety, Olsztynka i Działdowa. Są obsługiwane również kursy do mniejszych miejscowości powiatu ostródzkiego.
• Żegluga Ostródzko-Elbląska – przedsiębiorstwo obsługujące komunikację miejską. W dni robocze uruchamia 8 linii dziennych, a w święta – 3 linie dzienne.

Transport kolejowy

Dworzec kolejowy w Ostródzie

W Ostródzie znajduje się dworzec kolejowy, obok którego przebiega jedna linia kolejowa

Nr linii	Trasa	Status	Data otwarcia
353	Poznań Wschód – Żeleznodorożnyj	czynna	1872

Miasta partnerskie

Urząd Miasta

Miasta partnerskie

Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Osterode am Harz	Niemcy	24 kwietnia 1994
Szyłokarczma	Litwa	27 września 2001

Sąsiednie jednostki administracyjne

• Gminy: Ostróda, Miłomłyn, Łukta, Grunwald, Dąbrówno, Iława, Lubawa, Gietrzwałd
• Powiaty: ostródzki, olsztyński, nidzicki, działdowski, iławski, elbląski,

Honorowi obywatele miasta Ostródy

Piotr „Piter” Kolaj w trakcie ceremonii nadania honorowego obywatelstwa miasta Ostródy w 2025

• Zdzisław Krzyszkowiak – lekkoatleta, rekordzista świata w biegach, złoty medalista olimpijski.
• Krystyna Chojnowska-Liskiewicz – jachtowy kapitan ż.w., pierwsza kobieta, która samotnie opłynęła kulę ziemską (s/y „Mazurek”, 1976-1978), absolwentka ostródzkiego LO, honorowy obywatel miasta Ostródy
• Günter Verheugen – komisarz UE ds. przemysłu w Komisji José Barroso, były komisarz ds. rozszerzenia w Komisji Romano Prodiego, honorowy obywatel miasta Ostródy od 10 maja 2009
• Tadeusz Oracki – profesor filologii, honorowy obywatel miasta od 31.01.2014 r
• Edgar Steiner – honorowy obywatel miasta od 31.01.2014 r.
• Piotr "Piter" Kolaj - organizator Ostróda Reggae Festival, honorowy obywatel miasta od 25.07.2025 . Wręczenie odbyło się na specjalnej sesji rady miasta podczas trwania festiwalu

Zobacz też

Ostródzkie molo

• Radio Mazury
• Stara Synagoga w Ostródzie
• Synagoga w Ostródzie
• Cmentarz żydowski w Ostródzie
• Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP w Ostródzie
• I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Bażyńskiego w Ostródzie
• Wojskowa Komenda Uzupełnień w Ostródzie

Bibliografia

• Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.

Linki zewnętrzne

• Ostród al. Ostródz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 680 .
• Strona internetowa miasta
• OstrodaOnline.pl