Ostrodziób
| ||
Oxyruncus cristatus[1] | ||
Swainson, 1821 | ||
![]() | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
Podtyp | kręgowce | |
Gromada | ptaki | |
Podgromada | Neornithes | |
Infragromada | ptaki neognatyczne | |
Rząd | wróblowe | |
Podrząd | tyrankowce | |
Rodzina | Oxyruncidae Ridgway, 1906 | |
Rodzaj | Oxyruncus[2] Temminck, 1820 | |
Gatunek | ostrodziób | |
Synonimy | ||
| ||
Podgatunki | ||
| ||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
![]() |
Ostrodziób (Oxyruncus cristatus) – gatunek małego ptaka z rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae), której jest jedynym przedstawicielem[5][6]. Występuje w kilku oddzielonych stanowiskach od Kostaryki do południowo-wschodniej Brazylii i skrajnie północno-wschodniej Argentyny.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 17 cm. Ma ostro zakończony dziób, pomarańczowoczerwoną tęczówkę, czerwonawy grzbiet i żółty, czarno plamkowany spód ciała.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja taksonomiczna tego gatunku nie jest jasna (incertae sedis). Część systematyków zalicza go do rodziny bławatników (Cotingidae)[1], inni do monotypowej rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae)[5][6], a jeszcze inni, na podstawie wyników badań genetycznych, sugerują umieszczenie ostrodzioba w rodzinie bekardów (Tityridae)[3][7][8][9].
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia cztery podgatunki Oxyruncus cristatus[9]:
- O. c. frater (P. L. Sclater & Salvin, 1868) – Kostaryka i zachodnia Panama
- O. c. brooksi Bangs & Barbour, 1922 – wschodnia Panama
- O. c. hypoglaucus (Salvin & Godman, 1883) – południowo-wschodnia Wenezuela, region Gujana, północno-wschodnia i północno-środkowa Brazylia. Obejmuje populację, którą proponowano wydzielić do podgatunku tocantinsi.
- O. c. cristatus Swainson, 1821 – południowo-wschodnia Brazylia, wschodni Paragwaj i skrajnie północno-wschodnia Argentyna
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Jego środowiskiem jest piętro koron drzew lasów tropikalnych. Żywi się owocami i małymi bezkręgowcami.
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ostrodzioba za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, choć ptak opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji jest nieznany[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Oxyruncus cristatus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Oxyruncus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 25 lutego 2012]
- ↑ a b Brooke, M.: Sharpbill (Oxyruncus cristatus). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-28].
- ↑ a b BirdLife International , Oxyruncus cristatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.3 [dostęp 2015-10-25] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oxyruncidae - ostrodzioby - Sharpbill (wersja: 2019-04-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-22].
- ↑ a b John H. Boyd III: Oxyruncidae: Sharpbill (ang.). W: Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.03 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2020-11-22].
- ↑ Ericson et al.. Higher-level phylogeny and morphological evolution of tyrant flycatchers, cotingas, manakins, and their allies (Aves: Tyrannida). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 40, s. 471-483, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.03.031.
- ↑ Ohlson et al.. A molecular phylogeny of the cotingas (Aves: Cotingidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42, s. 25–37, 2007.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-22].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.
- Zdjęcia ostrodzioba