Ostrodziób

	Ostrodziób
	Ostrodziób
	Oxyruncus cristatus
	Swainson, 1821
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	Oxyruncidae; Ridgway, 1906
Rodzaj	Oxyruncus; Temminck, 1820
Gatunek	ostrodziób
	Synonimy
	Oxyrhyncus cristatus Swainson, 1821;
	Podgatunki
	O. c. frater (P. L. Sclater & Salvin, 1868); O. c. brooksi Bangs & Barbour, 1922; O. c. hypoglaucus (Salvin & Godman, 1883); O. c. cristatus Swainson, 1821;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ostrodziób (Oxyruncus cristatus) – gatunek małego ptaka z rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae), której jest jedynym przedstawicielem^[5]^[6]. Występuje w kilku oddzielonych stanowiskach od Kostaryki do południowo-wschodniej Brazylii i skrajnie północno-wschodniej Argentyny.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 17 cm. Ma ostro zakończony dziób, pomarańczowoczerwoną tęczówkę, czerwonawy grzbiet i żółty, czarno plamkowany spód ciała.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja taksonomiczna tego gatunku nie jest jasna (incertae sedis). Część systematyków zalicza go do rodziny bławatników (Cotingidae)^[1], inni do monotypowej rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae)^[5]^[6], a jeszcze inni, na podstawie wyników badań genetycznych, sugerują umieszczenie ostrodzioba w rodzinie bekardów (Tityridae)^[3]^[7]^[8]^[9].

Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia cztery podgatunki Oxyruncus cristatus^[9]:

O. c. frater (P. L. Sclater & Salvin, 1868) – Kostaryka i zachodnia Panama
O. c. brooksi Bangs & Barbour, 1922 – wschodnia Panama
O. c. hypoglaucus (Salvin & Godman, 1883) – południowo-wschodnia Wenezuela, region Gujana, północno-wschodnia i północno-środkowa Brazylia. Obejmuje populację, którą proponowano wydzielić do podgatunku tocantinsi.
O. c. cristatus Swainson, 1821 – południowo-wschodnia Brazylia, wschodni Paragwaj i skrajnie północno-wschodnia Argentyna

Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Jego środowiskiem jest piętro koron drzew lasów tropikalnych. Żywi się owocami i małymi bezkręgowcami.

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ostrodzioba za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, choć ptak opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji jest nieznany^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Oxyruncus cristatus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Oxyruncus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 25 lutego 2012]
↑ ^a ^b Brooke, M.: Sharpbill (Oxyruncus cristatus). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-28].
↑ ^a ^b BirdLifeB. International BirdLifeB., Oxyruncus cristatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.3 [dostęp 2015-10-25] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oxyruncidae - ostrodzioby - Sharpbill (wersja: 2019-04-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-22].
↑ ^a ^b John H. Boyd III: Oxyruncidae: Sharpbill (ang.). W: Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.03 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2020-11-22].
↑ Ericson et al.. Higher-level phylogeny and morphological evolution of tyrant flycatchers, cotingas, manakins, and their allies (Aves: Tyrannida). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 40, s. 471-483, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.03.031.
↑ Ohlson et al.. A molecular phylogeny of the cotingas (Aves: Cotingidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42, s. 25–37, 2007.
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-22].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.
Zdjęcia ostrodzioba

[itis-1] Oxyruncus cristatus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[itis2-2] Oxyruncus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 25 lutego 2012]

[hbwa-3] Brooke, M.: Sharpbill (Oxyruncus cristatus). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-28].

[iucn-4] BirdLifeB. International BirdLifeB., Oxyruncus cristatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.3 [dostęp 2015-10-25] (ang.).

[eko-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oxyruncidae - ostrodzioby - Sharpbill (wersja: 2019-04-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-22].

[tif-6] John H. Boyd III: Oxyruncidae: Sharpbill (ang.). W: Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.03 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2020-11-22].

[ericson-7] Ericson et al.. Higher-level phylogeny and morphological evolution of tyrant flycatchers, cotingas, manakins, and their allies (Aves: Tyrannida). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 40, s. 471-483, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.03.031.

[olson-8] Ohlson et al.. A molecular phylogeny of the cotingas (Aves: Cotingidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42, s. 25–37, 2007.

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-22].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]