Ostrodziób
| Oxyruncus cristatus[1] | |||
| Swainson, 1821 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina |
Oxyruncidae | ||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
ostrodziób | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Ostrodziób[5] (Oxyruncus cristatus) – gatunek małego ptaka z rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae), której jest jedynym przedstawicielem[5][6]. Występuje plamowo w Ameryce Centralnej i Południowej – od Kostaryki do południowo-wschodniej Brazylii i skrajnie północno-wschodniej Argentyny.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 17 cm. Ma ostro zakończony dziób, pomarańczowoczerwoną tęczówkę, czerwonawy grzbiet i żółty, czarno plamkowany spód ciała.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja taksonomiczna tego gatunku nie jest jasna (incertae sedis). Część systematyków zalicza go do rodziny bławatników (Cotingidae)[1], inni do monotypowej rodziny ostrodziobów (Oxyruncidae)[5][6], a jeszcze inni, na podstawie wyników badań genetycznych, sugerują umieszczenie ostrodzioba w rodzinie bekardowatych (Tityridae)[3][7][8][9].
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia cztery podgatunki Oxyruncus cristatus[9]:
- O. c. frater (P. L. Sclater & Salvin, 1868) – Kostaryka i zachodnia Panama
- O. c. brooksi Bangs & Barbour, 1922 – wschodnia Panama
- O. c. hypoglaucus (Salvin & Godman, 1883) – południowo-wschodnia Wenezuela, region Gujana, północno-wschodnia i północno-środkowa Brazylia. Obejmuje populację, którą proponowano wydzielić do podgatunku tocantinsi.
- O. c. cristatus Swainson, 1821 – południowo-wschodnia Brazylia, wschodni Paragwaj i skrajnie północno-wschodnia Argentyna
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Jego środowiskiem jest piętro koron drzew lasów tropikalnych. Żywi się owocami i małymi bezkręgowcami.
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ostrodzioba za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, choć ptak opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji jest nieznany[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Oxyruncus cristatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Oxyruncus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2012-02-25] (ang.).
- ↑ a b Brooke, M.: Sharpbill (Oxyruncus cristatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-28].
- ↑ a b Oxyruncus cristatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oxyruncidae Ridgway, 1906 (1831) - ostrodzioby - Sharpbill (wersja: 2020-12-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-07].
- ↑ a b John H. Boyd III: Oxyruncidae: Sharpbill. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.03 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2020-11-22]. (ang.).
- ↑ Ericson et al. Higher-level phylogeny and morphological evolution of tyrant flycatchers, cotingas, manakins, and their allies (Aves: Tyrannida). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 40, s. 471–483, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.03.031.
- ↑ Ohlson et al. A molecular phylogeny of the cotingas (Aves: Cotingidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42, s. 25–37, 2007.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-22]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Zdjęcia ostrodzioba