Ostryżyca japońska
|
||
| Crassostrea gigas[1] | ||
| (Thunberg, 1793) | ||
 |
||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | mięczaki | |
| Podtyp | muszlowce | |
| Gromada | małże | |
| Podgromada | nitkoskrzelne | |
| Rząd | Ostreoida | |
| Rodzina | ostrygowate | |
| Rodzaj | Crassostrea | |
| Gatunek | ostryżyca japońska[2] | |
| Synonimy | ||
|
||
Ostryżyca japońska (Crassostrea gigas) – gatunek osiadłego małża nitkoskrzelnego z rodziny ostrygowatych (Ostreidae), jeden z najcenniejszych mięczaków jadalnych[2]. Wcześniej klasyfikowana była jako Ostrea gigas, dlatego spotykana jest jej zwyczajowa nazwa ostryga wielka[3].
Występowanie i introdukcja[edytuj | edytuj kod]
Naturalnym obszarem występowania tego gatunku jest Ocean Spokojny. Początkowo była hodowana w Japonii[2] (uważana jest za gatunek endemiczny Japonii). Do zachodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych została sprowadzona w 1903 roku[4]. Przypuszczano, że nie będzie się mogła rozmnażać ze względu na chłodniejszy klimat, jednak została z powodzeniem introdukowana. Od czasu introdukcji u wybrzeży USA komercyjne połowy tego małża gwałtownie wzrosły. W 1969 roku sprowadzono ją do hodowli w Belgii[5]. Obecnie jest gatunkiem kosmopolitycznym notowanym w wodach Japonii, Korei Południowej, Syberii, Australii, Ameryki Północnej (od Alaski po Kalifornię Dolną) oraz Europy (od Wysp Brytyjskich po Portugalię i Morze Śródziemne)[4]. W niektórych krajach uznano ją za gatunek inwazyjny, skutecznie konkurujący z lokalnymi małżami.
Budowa i biologia[edytuj | edytuj kod]
Przeciętnie osiągają 8–15 cm długości, sporadycznie zdarzają się osobniki o długości 30, a nawet 40 cm[4]. Muszla wydłużona i asymetryczna, z promieniście ułożonymi, nieregularnymi fałdami. Jej kształt jest zależny od warunków środowiskowych. Zamek muszli nie ma zębów. Mięsień zwieracz przyjmuje kolor purpurowy lub brązowy.
Ostryżyca japońska jest filtratorem odżywiającym się fitoplanktonem i detrytusem. Jest to gatunek rozdzielnopłciowy. Zimą może zmieniać płeć. Zapłodnienie zewnętrzne. Jaja i larwy są planktoniczne, przenoszone z prądem wody. Po około 3–4 tygodniach osiadają w estuariach lub przybrzeżnych wodach morskich, na twardym, zwykle skalnym, podłożu, do którego przytwierdzają się dolną połówką muszli. Spotykane są także na muszlach innych zwierząt. Dojrzałość płciową osiągają około 1 roku. Crassostrea gigas charakteryzuje się szybkim wzrostem (w ciągu pierwszych 18 miesięcy mogą osiągnąć 75 mm) i dużą płodnością (w jednym złożeniu samica składa 30–40 mln jaj)[6]. Żyją do 10 lat.
Znaczenie gospodarcze[edytuj | edytuj kod]
Światowe połowy ostryżycy japońskiej rosły w miarę upowszechniania jej hodowli osiągając poziom 4 mln ton w 2003 roku.
Największe połowy tego gatunku odnotowała Korea Południowa i Stany Zjednoczone[4]. W wielu krajach stosowane są różnorodne formy jej hodowli, larwy są zwykle wyławiane w warunkach naturalnych, a małże hodowane mniej lub bardziej ekstensywnie, na różnorodnym podłożu, w kontenerach lub na linach. Obecnie jest to najczęściej hodowany małż na świecie.
Najczęściej spożywane są na surowo.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Crassostrea gigas, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Ludwik Żmudziński: Żywe skarby mórz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980, s. 212. ISBN 83-02-01238-6.
- ↑ Ostryga wielka (pol.). Komisja Europejska. [dostęp 15 października 2011].
- ↑ a b c d Crassostrea gigas (Thunberg, 1793) (ang.). FAO. [dostęp 15 października 2011].
- ↑ Crassostrea gigas (Thunberg, 1793) (ang.). World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 15 października 2011].
- ↑ Pacific oyster (Crassostrea gigas) (ang.). NSW Government. [dostęp 15 października 2011].
