Otago (1869)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Otago[1]
Ilustracja
Bandera

 Wielka Brytania

Port macierzysty

Glasgow

Właściciel

Angus Cameron,
Henry Simpson&Sons,
Snadden&Taylor

Dane podstawowe
Materiał

żelazo - konstrukcja nitowana[2]

Historia
Stocznia

pochylnia nr 136 Alexander Stephen & Sons, of Kelvinhaugh,
Glasgow

Data budowy

1869

Data wodowania

5 października 1869

Data wycofania ze służby

1903

Data zatonięcia

złomowanie po 1931

Dane techniczne
Wyporność

345 t

Liczebność załogi

13

Długość całkowita (L)

(147 ') 45 m

Szerokość (B)

(26 ') 8 m

Zanurzenie (D)

(14 ') 4,3 m

Pojemność

367 RT

Ożaglowanie
Typ ożaglowania

bark

Liczba żagli

23(?)[3]

Liczba masztów

3

Napęd mechaniczny
Silnik

brak

Prędkość maks.

pod żaglami ok. 13 w.

Multimedia w Wikimedia Commons
bark Otago - data nieokreślona
bark Otago, 1888?

Bark „Otago” – statek handlowy, drobnicowiec[4], konstrukcji żelaznej, nitowanej, jedyny żaglowiec prowadzony przez Józefa Konrada Korzeniowskiego jako kapitana (1888-1889)[5].

„Otago” został zwodowany w tym samym roku co słynny kliper „Cutty Sark” i „Lwów” ex. „Chinsura”, był niewielkim statkiem[6] ok. 1/2 rozmiarów „Lwowa”, o bardzo szlachetnych proporcjach – klipra[7]. Tonaż „Otago” plasuje go wielkością powyżej współczesnych żaglowców - typu „Pogoria”, nieco mniejszy niż bryg „Fryderyk Chopin”.

Historia[8][edytuj | edytuj kod]

Wodowany 5 października 1869 w stoczni Alexander Stephen & Sons, of Kelvinhaugh na pochylni nr 136 w Glasgow, żelazny bark, dla szkockiego kapitana Angusa Camerona z Glasgow. Ukończony w porcie macierzystym w Glasgow w cenie 16 £ za 1 BRT.

W 1870 w dziewiczej podróży do Adelaide w Australii, przez San Francisco powrócił do Anglii w czasie 12 miesięcy i 15 dni.

W 1871 z ładunkiem materiałów wybuchowych, drobnicą i 17 pasażerami na pokładzie wyruszył w podróż do Port Chalmers w Nowej Zelandii. 22 lipca 1871 wszedł na redę Portu Chalmers, ale z powodu sztormu, parowy holownik „Geelong” wholował „Otago” na kotwicowisko kwarantannowe po 3 dobach. Lokalna gazeta Otago Daily Times odnotował zawinięcie „ładnego barku w typie klipra” po 88-dniowej podróży, w czasie której „Otago” uzyskał maksymalny dobowy przebieg 306 Mm (średnią dobową prędkość 12,75 w.). W 1872 sprzedany Gierson & Co. w Adelajdzie. W 1885 sprzedany kpt. Johnowi Snaddenowi, który sam prowadził „Otago”. Kpt. Snadden zmarł w czasie rejsu 4 grudnia 1887 i został pochowany w morzu, w Zatoce Syjamskiej - dziś Tajlandzkiej, po którym kapitanem „Otago” został Józef Conrad-Korzeniowski[9].

W 1890 właścicielami „Otago” byli: J.L. Simpson & Snadden następnie H. Simpson & Son. W 1898 zakupiony przez A. E. Howard w Sydney; w 1902 nabyty przez C. J.F. Gerber w Sydney. W 1903 sprzedany Huddard Parker Ltd. i użytkowany jako hulk – magazyn węgla. W czerwcu 1905 przyholowany do Hobart, aby zastąpić skorodowany hulk „Fredrica”. W styczniu 1931 sprzedany przedsiębiorcy zajmującemu się złomowaniem statków kpt.[10] Henry Dodge w Hobart, następnie przeholowany ok. 7 mil (ok. 10 km) w górę rzeki Derbent. „Otago” spoczął na wschodnim brzegu fiordu - rzeki Derbent w miejscowości Old Beach, Risdon[11] w miejscu nazwanym Otago Bay, gdzie pozostałości kadłuba widoczne są do dziś. Złomowany (rozbierany dwukrotnie) w 1937 i 1957.

Obecnie resztki kadłuba „Otago” pozostają widoczne w Otago Bay, która leży na terenie podmiejskiej dzielnicy Hobart – Otago w pobliżu skrzyżowania ulic: Otago Bay Road i Joseph Conrad Drive (Conrad Dr.), (przybliżony adres: 34 Otago Bay Rd., Otago TAS 7017, Australia – współrzędne geograficzne 42°48′35,53″S 147°17′58,80″E/-42,809869 147,299667) – zob. zdjęcia linki zewnętrzne.

Józef Conrad Korzeniowski jako kapitan „Otago”[edytuj | edytuj kod]

Po nagłej śmierci kpt. Snaddena w morzu[12], propozycję objęcia stanowiska kapitana „Otago” otrzymał Józef Conrad Korzeniowski, wówczas I oficer na SS „Vidar”. Od 24 stycznia 1888 do 26 marca 1889 pisarz, jako najsłynniejszy kapitan „Otago”, prowadził statek na trasie m.in.: Bangkok – Sydney – Saint Maurice na Mauritiusie – Cieśnina Torresa – Port Louis na Saint-Maurice – Melbourne – Adelaide[13]. Pierwszy odcinek podróży z Bangkoku do Singapuru ok. 800 mil (1500 km) trwał 3 tygodnie z powodu ciszy morskiej. Cała załoga z wyjątkiem kapitana i kucharza okrętowego chorowała na febrę. Dramatyzm potęgował brak lekarstwa przeciw febrze – chininy; dostawca popełnił oszustwo w dostawie leku[14]. Literackim opisem przeżyć z rejsu barkiem „Otago” jest powieść „Smuga cienia”. Pewne doświadczenia z rejsu „Otago” zawarł pisarz w „Zwierciadle morza”. Rysunek[15] „Otago” (linki zewnętrzne) sporządzony według wskazówek pisarza, znajdował się na okładce I wydania ang. oryginału „Zwierciadła morza” (ang. „The Mirror of the Sea”, 1906).

Zabytki z wraku „Otago”[edytuj | edytuj kod]

Pozostałości wraku „Otago” wskazali przedstawiciele australijskiej Polonii załogom polskich statków docierających do Hobart w latach 60. XX w. Pamiątki z „Otago” w polskich zbiorach są darem kpt. ż. w. Antoniego Strzelbickiego i rodziny kpt. ż. w. Czesława Adamowicza. Zabytki po „Otago” znajdują się w zbiorach muzeów morskich w Wielkiej Brytanii i w USA - w San Francisco m.in. koło sterowe z „Otago” jest eksponowane w Honourable Company of Master Mariners (pl. Honorowe Stowarzyszenie Kapitanów Żeglugi Wielkiej) na pokładzie okrętu-muzeum HQS WELLINGTON na Tamizie koło Londynu, fragment rufy[2] w muzeum morskim w San Francisco, drewniana konstrukcja zejściówki do kubryku w muzeum morskim w Hobart[16]. Dzwon okrętowy „Otago” jest eksponowany w sali Normana Morrisona w Geelong College[17] w Melbourne[18].

Varia[edytuj | edytuj kod]

  • W sali tradycji Akademii Morskiej w Gdyni znajduje się deska[19] z barku „Otago” Josepha Conrada.
  • Z okazji „Roku Conradowskiego” 20 grudnia 2007 NBP wprowadził do obiegu 3 monety: złotą o nominale 200 zł, srebrną o nominale 10 zł i 2 zł ze stopu „Nordic gold" z podobizną Josepha Conrada i wizerunkiem barku „Otago”[20][21].
  • w 2007 Poczta Polska wydała znaczek z okazji 150. rocznicy urodzin pisarza z jego portretem na tle wizerunku barku „Otago” - zob. linki zewnętrzne.
  • Fundacja Rozwoju Polskiej Myśli Technicznej i Mechaniki Precyzyjnej, produkująca zegarki pod marką G.GERLACH wypuściła serię zegarków pod nazwą „Otago”[22], wizerunek tego statku zdobi ich dekiel.
  • Nazwa „Otago” jest popularna, obecnie (2008) nosi ją 5 statków i jachtów[23] różnych bander oraz nosiły okręty Marynarki Wojennej Nowej Zelandii (HMNZS Otago)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ bark Otago pod pełnymi żaglami - ilustracja do I wydania (ang.) „The Mirror of the sea” (1906) (pol: „Zwierciadło morza”) sporządzony według wskazówek Josepha Conrada [za:] Charles Clark: Joseph Conrad's ship. New Zealand Geographic. [dostęp 2010-05-25]. (ang.).
  2. ↑ a b zdjęcia fragmentu rufy wraz z osią steru z „Otago” (1869) w muzeum morskim w San Francisco. [dostęp 2008-12-16]. (ang.).
  3. ↑ ilość żagli na rysunku Otago z okładki I wydania ang. Zwierciadła Morza sporządzonego według wskazówek Josepha Conrada - linki zewnętrzne za: Stronham, D., id.
  4. ↑ „Otago” był niewielkim statkiem handlowym, przeznaczonym do przewozu drobnicy i niewielkiej liczby pasażerów, ożaglowany jako bark, bez napędu pomocniczego, o poszyciu z blach żelaznych, typowym dla czasów kliprów. „Otago” (1869–1903) Józefa Conrada Korzeniowskiego nie był jachtem (!), a pomyłki powoduje mylenie z jachtem żaglowym s/y s/y Otago (1959-1976), nazwanym dla upamiętnienia statku handlowego, żaglowca, prowadzonego w latach 1888-1889 przez kpt. Józefa Conrada Korzeniowskiego.
  5. ↑ Joseph Konrad Korzeniowski otrzymał propozycję prowadzenia jako kapitan barku „Otago” i 24 stycznia 1888 przejął statek w Bangkoku za: Kronika życia i twórczości Josepha Conrada-Korzeniowskiego Z. Najdera z 1974 r. oprac. M. Piechota: Chronologia życia i twórczości Josepha Conrada. [dostęp 2008-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lutego 2009)]. (pol.).
  6. ↑ dane „Otago” za: Ch. Clark, „Joseph Conrad's ship” (id.). Tonaż „Otago” 367 BRT pozwala porównywać wielkość ze współczesnym brygiem „STS Fryderyk Chopin” - 400 BRT. Ten sam rok powstania, co „Lwów”, który został zwodowany również w Anglii, sugeruje podobne rozwiązania projektu
  7. ↑ w języku polskim kliper łączony jest z fregatą, w ang. kliper to statek przeznaczony do szybkiej żeglugi, w pełni ożaglowany - także kliper - bryg)
  8. ↑ za: Will Lawson (Historia „Otago”...)(id.)
  9. ↑ Will Lawson (id.)
  10. ↑ E. Otremb (id.). Według Willa Lawsona Henry Dodge prowadził stocznię złomową
  11. ↑ relacja kpt. Antoniego Strzelbickiego (1978) w Sali Tradycji AM za Ewa Otremb „Pamiątki conradowskie...” (id.) oraz Otago, Tasmania(inne języki)
  12. ↑ pierwowzór zdarzenia opisanego w powieści „Smuga cienia”
  13. ↑ Z. Najder, „Kronika...” (ibid.)
  14. ↑ Joseph Conrad w „Encyclopedia Brittanica” (id.)
  15. ↑ por. zdjęcie „Otago” z ok. 1900 – linki zewnętrzne
  16. ↑ opis zejściówki z „Otago” na stronie muzeum w Hobart. [dostęp 2008-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-19)]. (ang.).
  17. ↑ opis m.in. dzwonu z „Otago” na stronie Geelong College (Norman Morrison był kpt. ż. - dzwon pochodzi z jego kolekcji - był używany jako dzwon w college). [dostęp 2008-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lipca 2008)]. (ang.).
  18. ↑ E. Otremb, (id.) oraz Will Lawson (id.)
  19. ↑ Sala Tradycji Akademii Morskiej w Gdyni. [dostęp 2008-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 grudnia 2010)]. (pol.). (błędnie opisana jako „...fragment (deski) jachtu „OTAGO”, na którym pływał Józef Conrad Korzeniowski”)
  20. ↑ NBP: Premiera (monet) „Korzeniowskiego”. [dostęp 2008-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 września 2008)]. (pol.).
  21. ↑ NBP: Monety „Konrad Korzeniowski - Joseph Conrad” - prospekt ze zdjęciami monet. [dostęp 2008-12-10]. (pol.).
  22. ↑ Otago - G.Gerlach. [dostęp 2014-12-20]. (pol.).
  23. ↑ 2 nowozelandzkie kutry rybackie, 3 jachty: brytyjski, niemiecki i USA za: ITU: wyszukiwanie statku według nazwy - „Otago”. [dostęp 2008-12-04]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Otago_(1869)&oldid=70312482”