Owadożer palmowy
| Polyboroides typus[1] | |
| A. Smith, 1829 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
owadożer palmowy |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Owadożer palmowy[3] (Polyboroides typus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Zamieszkuje znaczną część Afryki Subsaharyjskiej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Blisko spokrewniony z owadożerem madagaskarskim (P. radiatus), z którym często bywał łączony w jeden gatunek. Obecnie wyróżnia się dwa podgatunki P. typus[4][5][6]:
- P. t. typus A. Smith, 1829 – wschodni Sudan i Erytrea po Afrykę Wschodnią i na południe po Angolę i RPA
- P. t. pectoralis Sharpe, 1903 – Senegal i Gambia do zachodniego Sudanu, Gabonu i Demokratycznej Republiki Konga
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Osobniki tego gatunku mają 60–66 cm długości. Jego głowa, skrzydła i brzuch mają odcień szary (końcówki skrzydeł są czarne), ogon jest czarny z pojedynczym białym paskiem[7].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w wielu różnorodnych siedliskach otwartych i zalesionych, od półpustynnych zarośli, przez lasy nadrzeczne po nizinne lasy deszczowe czy plantacje drzew egzotycznych w południowej Afryce. Na większości zasięgu jest osiadły, na pozostałych terenach sezonowo migruje. Młode osobniki opuszczają swe rodzinne terytoria i rozpraszają się[6].
Gniazdo zbudowane z patyków, wyłożone zielonymi liśćmi i umieszczone na skałach lub drzewach. W zniesieniu zwykle 2 jaja, które są białe i pokryte ciemnymi czerwonobrązowymi plamkami. Rodzice dzielą się obowiązkami związanymi z budowaniem gniazda i inkubacją. Okres inkubacji wynosi około 36 dni. W wyniku kainizmu przeżywa na ogół tylko jedno pisklę. Młode opuszcza gniazdo po około 52 dniach od wyklucia[6].
Jego dietę stanowią małe kręgowce (ssaki, żaby, jaszczurki, jaja i pisklęta ptaków), owady[6], w niektórych rejonach żywi się też owocami palmy oleistej[7], rybami i padliną[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje owadożera palmowego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polyboroides typus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Polyboroides typus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ACCIPITRIDAE Vigors, 1824 - JASTRZĘBIOWATE - KITES, HAWKS AND EAGLES (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ African Harrier-hawk (Polyboroides typus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e Species account: African Harrier-hawk Polyboroides typus. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-12]. (ang.).
- ↑ a b Clive Barlow, Tim Wacher: A Field Guide to Birds of the Gambia and Senegal. Pica, 1997. ISBN 978-1-873403-32-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).