Owca
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Ovis[1] | |
| Linnaeus, 1758[2] | |
 Przedstawiciel rodzaju – owca kanadyjska (O. canadensis) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj |
owca |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Ovis aries Linnaeus, 1758 | |
| Synonimy | |
| Gatunki | |
|
zobacz opis w tekście | |
Owca[11] (Ovis) – rodzaj ssaka z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji i Ameryce Północnej[12][13][14].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 94–199 cm, długość ogona 5,5–17 cm, długość ucha 9–14,5 cm, długość tylnej stopy 27,9–46 cm, wysokość w kłębie 68–135 cm; masa ciała samic 25–104 kg, samców 36–175 kg[13].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Ovis: łac. ovis „owca”[15].
- Aries: łac. aries „baran”[16]. Gatunek typowy: Ovis aries Linnaeus, 1758.
- Musimon: gr. μουσμων mousmōn „sardyńskie zwierzę”, najprawdopodobniej muflon[17]. Gatunek typowy: Musimon asiaticus Pallas, 1776 (= Capra ammon Linnaeus, 1758).
- Musmon: gr. μουσμων mousmōn „sardyńskie zwierzę”, najprawdopodobniej muflon[17]. Nazwa zastępcza dla Ovis Linnaeus, 1758.
- Ammon: gr. Ἄμμων Ámmōn „Amon”, od egipsk. Amon, Amun lub Amen „ten, który jest ukryty”, nazwa Jowisza, czczonego w Afryce pod postacią barana[18]. Nazwa zastępcza dla Ovis Linnaeus, 1758.
- Caprovis: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Capra Linnaeus, 1758 (koziorożec) oraz Ovis Linnaeus, 1758 (owca)[19]. Gatunek typowy: Ovis musimon Pallas, 1811 (= Ovis aris Linnaeus, 1758).
- Argali: mongolska nazwa dla dzikiej owcy[20]. Gatunek typowy: Aegoceros argali Pallas, 1811 (= Ovis ammon Linnaeus, 1758).
- Pachyceros: gr. παχυς pakhus „wielki, gruby”[21]; κερας keras, κερατος keratos „róg”[22]. Gatunek typowy: Ovis nivicola Eschscholtz, 1829.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[12][11]:
- Ovis gmelini Blyth, 1841 – urial armeński
- Ovis aries Linnaeus, 1758 – owca domowa – gatunek udomowiony
- Ovis isphahanica Nasonov, 1910 – muflon esfahański
- Ovis laristanica Nasonov, 1909 – muflon laristański
- Ovis vignei Blyth, 1841 – urial hinduski
- Ovis punjabienis Lydekker, 1913 – urial pendżabski
- Ovis bocharensis Nasonov, 1914 – urial bucharski
- Ovis arabica Sopin & D.L. Harrison, 1986
- Ovis cycloceros Hutton, 1842 – urial turkmeński
- Ovis severtzovi Nasonov, 1914 – owca uzbecka
- Ovis nigrimontana Severtzov, 1873 – owca czarnogórska
- Ovis karelini Severtzov, 1873 – owca kirgiska
- Ovis collium Severtzov, 1873 – owca kazachska
- Ovis polii Blyth, 1840 – owca pamirska
- Ovis hodgsonii Blyth, 1841 – owca tybetańska
- Ovis ammon (Linnaeus, 1758) – owca dzika
- Ovis darwini Przewalski, 1883 – owca mongolska
- Ovis jubata Peters, 1876
- Ovis nivicola Eschscholtz, 1829 – owca śnieżna
- Ovis canadensis Shaw, 1804 – owca kanadyjska[a]
- Ovis dalli Nelson, 1884 – owca jukońska
Bywa wyróżniany tylko jeden (O. ammon, por. Haltenorth, 1963:126-128) lub dwa (O. ammon i O. canadensis, por. Corbet, 1978c:218) gatunki, bywa do siedmiu (por. Korobitsyna et al., 1974; Nadler et al., 1973). Van Gelder (1977b) włączył rodzaj do Capra (kozy i koziorożce)[14]. Klasyfikacja biologiczna rodzaju jest nadal przedmiotem dyskusji wśród naukowców i może ulegać zmianom.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uwaga: nazwa „owca kanadyjska” jest w publikacji Muzeum i Instytutu Zoologii PAN „Polskie nazewnictwo ssaków świata” używana zarówno dla oznaczenia gatunku O. canadensis (wraz z podgatunkiem O. c. canadensis), jak i podgatunku O. dalli stonei
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ovis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 70. (łac.)
- ↑ M.J. Brisson: Regnum animale in classes IX. distributum, sive, Synopsis methodica : sistens generalem animalium distributionem in classes IX, & duarum primarum classium, quadrupedum scilicet & cetaceorum, particularem divisionem in ordines, sectiones, genera & species: cum brevi cujusque speciei descriptione, citationibus auctorum de iis tractantium, nominibus eis ab ipsis & nationibus impositis, nominibusque vulgaribus. Lugduni Batavorum: Theodorum Haak, 1762, s. 12. (łac.)
- ↑ P.S. Pallas: Spicilegia zoologica: quibus novae imprimis et obscurae animalium species iconibus, descriptionibus atque commentariis illustrantur. Cz. 11. Berolini: Prostant apud Gottl. August. Lange, 1776, s. 8. (łac.)
- ↑ J.H.F. Link: Beyträge zur Naturgeschichte: Ueber die Lebenskräfte in naturhistorischer Rücksicht, und die Classification der Säugthiere. T. 1. Cz. 2. Rostock: K.C. Stiller, 1795, s. 96. (niem.)
- ↑ F. de P. von Schrank: Fauna Boica: durchgedachte Geschichte der in Baiern einheimischen und zahmen Thiere. T. 1. Nürnberg: in der Stein’schen Buchhandlung, 1798, s. 78. (niem.)
- ↑ H.M.D. de Blainville. Sur plusieurs espèces d’animaux mammifères, de l’ordre des ruminans. „Bulletin de la Société philomathique de Paris”. Année 1816, s. 76, 1816 (fr.).
- ↑ B.H. Hodgson. On Various Genera of the Ruminants. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 16 (2), s. 702, 1847 (ang.).
- ↑ J.E. Gray: Catalogue of the specimens of Mammalia in the collection of the British Museum. Cz. 3. London: The Trustees, 1852, s. 174. (ang.)
- ↑ V. Gromova. Über Kraniologie und Geschichte der Gattung Ovis. „Neue Forschung in Tierzucht und Abstammungslehre”, s. 84, 1936 (niem.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 182–183. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 362–366. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.)
- ↑ a b C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 727–739. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.)
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Ovis (ang.). W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 490.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 121.
- ↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 436.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 93.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 159.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 120.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 159.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 44.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904 (ang.).
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256. (ang.)