Ołeksandr Moroz (polityk)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
29 lutego 1944 |
|---|---|
| Przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy | |
| Okres |
od 6 lipca 2006 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy | |
| Okres |
od 18 maja 1994 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Ołeksandr Ołeksandrowycz Moroz, ukr. Олександр Олександрович Мороз (ur. 29 lutego 1944 w Budzie w rejonie taraszczanskim[1]) – ukraiński polityk. W latach 1994–1998 oraz 2006–2007 przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy. W latach 1991–2012 lider Socjalistycznej Partii Ukrainy, wieloletni deputowany, kandydat na urząd prezydenta Ukrainy w wyborach w 1994, 1999, 2004, 2010 i 2019.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1965 został absolwentem Ukraińskiej Akademii Rolniczej. W 1983 ukończył wyższą szkołę partyjną przy komitecie centralnym Komunistycznej Partii Ukrainy.
Po odbyciu służby wojskowej w radzieckich siłach zbrojnych przez dwanaście lat pracował jako inżynier i nauczyciel w rejonie Żytomierza i Kijowa. W 1972 został członkiem Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, stopniowo awansując w partyjnych strukturach.
Od 1990 zasiadał w Radzie Najwyższej Ukraińskiej SRR. Podczas ogłoszenia deklaracji niepodległości przewodził większości komunistycznej w parlamencie[2]. W 1991 założył Socjalistyczną Partię Ukrainy, na czele której stanął. Do 2007 zasiadał nieprzerwanie w Radzie Najwyższej, w latach 1994–1998 po raz pierwszy był jej przewodniczącym.
Kandydował na urząd prezydenta Ukrainy w wyborach w 1994 (13%), 1999 (11%), 2004 (6%), co za każdym razem stanowiło 3. wynik. Wkrótce po odnalezieniu zwłok porwanego i zabitego w 2000 dziennikarza Heorhija Gongadze Ołeksandr Moroz poinformował o istnieniu nagrań, wykonanych w gabinecie Łeonida Kuczmy przez jego ochroniarza Mykołę Melnyczenkę, które miały sugerować związek ludzi prezydenta z tym zabójstwem[3].
W 2006 został ponownie przewodniczącym Rady Najwyższej (V kadencji) z poparciem Partii Regionów. Spowodowało to rozpad tzw. pomarańczowej koalicji SPU z Blokiem Nasza Ukraina i Blokiem Julii Tymoszenko. W przedterminowych wyborach w 2007 jego partia nie przekroczyła 3% progu wyborczego i dotychczasowy przewodniczący Rady Najwyższej znalazł się po raz pierwszy od 1990 poza parlamentem. W 2010 ponownie kandydował na urząd prezydenta Ukrainy (otrzymał 0,38% głosów). W 2019 kolejny raz zarejestrował się jako kandydat w wyborach prezydenckich, jednak na kilka dni przed pierwszą turą głosowania ogłosił swoją rezygnację. Jego nazwisko pozostało na kartach do głosowania[4] (otrzymał 0,06% głosów).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Мороз празднует два дня рождения, а Сабо – раз в четыре года. segodnya.ua, 28 lutego 2008. [dostęp 2020-11-01]. (ros.).
- ↑ Ukraine, Russia sign interim bilateral pact. ukrweekly.com, 1 września 1991. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
- ↑ Mateusz Zimmerman: Dekada Kuczmy, dekada bez Kuczmy. onet.pl, 3 grudnia 2014. [dostęp 2022-02-22].
- ↑ Мороз передумав йти у президенти. pravda.com.ua, 27 marca 2019. [dostęp 2019-04-01]. (ukr.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nota biograficzna na stronie dovidka.com.ua. [dostęp 2020-11-01]. (ukr.).