54°08′57″N 17°38′26″E/54,149167 17,640556Półczno
| wieś | |
 Kościół pw. św.św. Piotra i Pawła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2010) |
426 |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
77-125[1] |
| Tablice rejestracyjne |
GBY |
| SIMC |
0751396 |
Położenie na mapie gminy Studzienice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bytowskiego  | |
| 54°08′57″N 17°38′26″E/54,149167 17,640556
| |
| Strona internetowa | |
Półczno (kaszb. Pôłczno lub też Półczno, Pôłczëno, niem. Polschen)[2] – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Studzienice, na Pojezierzu Bytowskim, przy drodze krajowej nr 20 Stargard - Szczecinek - Gdynia, nad jeziorem Glinowskim oraz owalnymi jeziorami Półczenko i Dyk, położonymi po obu stronach szosy. Wieś jest siedzibą sołectwa Półczno, w którego skład wchodzi również miejscowość Półczenko. Znajduje się tu również placówka Ochotniczej Straży Pożarnej.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0751404 | Półczenko | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy nazwa Półczno wymieniona została w dokumentach z 1330 roku. W średniowieczu było ono początkowo osadą rybacką, którą później przekształcono w dobra rycerskie. Lokowana na prawie niemieckim osada uzyskała z biegiem lat typową formę zabudowy – ulicówki o rozdrożnym placu. Dobro rycerskie szybko zostało rozdrobnione między potomków kilku szlacheckich rodzin. W XVIII wieku Półczno było typową wsią kaszubskiej szlachty zaściankowej. Z 10 większych gospodarstw ziemie zostały podzielone i sprzedane pod zabudowę na początku XX wieku. Po roku 1920, gdy na wschód od wioski wytyczono granicę polsko-niemiecką, miejscowość stała się jednym z ważniejszych w okolicy przejść granicznych. Obowiązująca do 1938 roku oficjalna nazwa miejscowości Polschen została przez nazistowskich propagandystów niemieckich zweryfikowana jako zbyt kaszubska lub nawet polska i w 1938 r. (w ramach odkaszubiania i odpolszczania nazewnictwa niemieckiego lebensraumu) przemianowana na bardziej niemiecką – Kniprode. Po II wojnie światowej pozostało wsią typowo chłopską. Obecnie miejscowość zamieszkiwana jest głównie przez Kaszubów.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła z lat 1906-07, nr rej.: A-1809 z 23.11.2007.
Półczno jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej Świętych Apostołów Piotra i Pawła, powstałej w 1945 r. po przejęciu neogotyckiego kościoła wybudowanego w latach 1906-07[6]. Pierwszym proboszczem parafii został ks. W. Luengen (1945-1955). Przystosował on protestancki kościół na potrzeby Kościoła Katolickiego. Kolejny proboszcz, ks. Lech Rychwalski (1955-1971) dzięki pomocy parafian przeprowadził kapitalny remont kościoła. Wspólnymi siłami założono witraże, sprawiono 2 ołtarze, ambonę i chrzcielnicę – wszystko z płaskorzeźby. Do dziś świątynia ta jest największą atrakcją turystyczną miejscowości.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Kąpielisko nad jeziorem Półczenko
Półczno od strony jeziora Półczenko
Widok Półczna od strony jeziora Dyk
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1049 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Róża Wosiak-Śliwa, Andrzej Chludziński, Reprint pracy z 1923 roku., Gdynia: Region, 2006, ISBN 83-60437-22-X, OCLC 749958411.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023, s. 4 [dostęp 2016-08-20].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 189, ISBN 978-83-7495-133-3.
- Siedziba gminy: Studzienice
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi | |
| Nieofic. cz. wsi |
