Półelf

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Półelf – potomek elfa i człowieka[1], występujący w mitologii nordyckiej[2] oraz literaturze i grach fantasy[1].

Sagi nordyckie[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z Sagą o Thorsteinie, synu Wikinga w kraju położonym na północ od Norwegii znajdowało się królestwo Alfa Starego, nazywane Alfheim. Królestwo to leżało pomiędzy dwoma rzekami, które oddzielały Alfheim od dwóch innych królestw. Na południu władał król Gaut, a na północy król Raum. Nazwy rzek pochodziły od imienia Alf oraz imion królów władających ziemiami po drugiej stronie każdej z rzek, odpowiednio: Elf Gauta i Elf Rauma. Całe potomstwo króla Alfa nazywano spokrewnionymi z Elfami[3].

W islandzkiej sadze Hrólfs saga kraka legendarny duński król Helgi pewnego Jula został odwiedzony w swojego domku łowieckim przez szpetną istotę. Gdy pozwolił jej wejść do łóżka, ta przemieniła się w elfią kobietę, która podziękowała za zdjęcie klątwy i chciała odejść, jednak jej uroda spowodowała, że król nakazał jej pozostanie. Owocem tej nocy była Skuld[2], która wg omawianej sagi poślubiła potem Hjörvarðra, nakłoniła go do walk przeciwko swojemu przyrodniemu bratu, duńskiemu królowi Hrólfrowi, a po odniesionym zwycięstwie władała królestwem brata aż do śmierci poniesionej podczas ataku armii Vöggra[4].

Według Sagi o Dytryku z Berna (Þiðreks saga) jeden z jej bohaterów, Högni (odpowiednik Hagena w niemieckim eposie[5]), został poczęty w wyniku aktu ludzkiej królowej z elfem[6]. W sadze tej jest on nazywany elfem, który wygląda jak człowiek[7], lub synem elfa[8].

Literatura fantasy[edytuj | edytuj kod]

W noweli Lorda Dunsany'ego Córka króla elfów, uważanej za jedno z najbardziej przełomowych i wpływowych dzieł literatury fantasy pierwszej połowy XX wieku[9][10][11], potomkiem człowieka i elfiej kobiety jest Orion. To odgrywająca istotną rolę w tej noweli postać, będąca synem Alverica, członka ludzkiego plemienia Erl, oraz elfiej księżniczki Lirazel[12].

W Legendarium Tolkiena półelfowie nie byli odrębną rasą. Valarowie zdecydowali, że potomkowie elfów i ludzi mogli wybrać do której z tych ras chcą należeć, a co za tym idzie, czy być nieśmiertelni. Półelfami byli między innymi Elrond i Elros, który, mimo że wybrał los człowieka, żył około pół tysiąca lat.

Gry[edytuj | edytuj kod]

W światach Dungeons & Dragons, zwłaszcza Zapomnianych Krainach, ze względu na mieszaną krew trudno jest ustalić rzeczywisty wiek półelfa. Mogą żyć ponad 180 lat. Są przeważnie ciężsi od elfów, którzy są szczupli z natury, i lżejsi od ludzi. Ludzie traktują półelfów jak elfów, elfowie zaś mają ich za ludzi. Oczy półelfów zazwyczaj są zielone po elfich rodzicach, choć mogą dziedziczyć kolor po ludziach. Nie mają własnych krain, najczęściej zamieszkują w krainach ludzkich.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Łukasz Szałkiewicz, Artur Czesak, Sebastian Żurowski, półelf [online], Dobry Słownik.
  2. a b The Elfin Woman and the Birth of Skuld, [w:] Jesse L. Byock, The Saga of King Hrolf Kraki, Jesse L. Byock (tłum.), Londyn: Penguin UK, 2005, ISBN 978-0-14-191409-1.
  3. The Saga of Thorstein, Viking's Son, [w:] Rasmus Bjørn Anderson (red.), Viking Tales of the North: The Sagas of Thorstein, Viking's Son, and Fridthjof the Bold, Jón Bjarnason (tłum.), George Stephens (tłum.), oryginał: S. C. Griggs, 1877; wersja cyfrowa: Uniwersytet Princeton, 2009, s. 1 [dostęp 2019-11-13].
  4. Notes: Skuld, [w:] Jesse L. Byock, The Saga of King Hrolf Kraki, Jesse L. Byock (tłum.), Londyn: Penguin UK, 2005, ISBN 978-0-14-191409-1.
  5. Haymes 2008 ↓, s. xxix.
  6. Haymes 2008 ↓, s. 110.
  7. Haymes 2008 ↓, s. 111.
  8. Haymes 2008 ↓, s. 237.
  9. Gary Westfahl (red.), The Greenwood Encyclopedia of Science Fiction and Fantasy Themes, Westport: ABC-CLIO, 2005, s. 1124, ISBN 978-0-313-32950-0.
  10. John Clute, John Grant (red.), The Encyclopedia of Fantasy, Londyn: St. Martin's, 2005, ISBN 0-312-19869-8.
  11. Philip Raines, The King of Elfland's Daughter: Fantasy Masterworks 15 by Lord Dunsany [online], Infinity plus, 2001 [dostęp 2019-11-20].
  12. Lord Dunsany, The King of Elfland's Daughter, oryginał: G. P. Putnam's Sons, 1924; wersja digitalizowana: Nowy Jork, Ballantine Books, 1969; wersja cyfrowa: A Project Gutenberg Canada Ebook, 2013.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Edward Haymes, The Saga of Thidrek of Bern, oryginał: Garland, 1988; wersja cyfrowa: Uniwersytet Kalifornijski, 2008, ISBN 978-0-8240-8489-9.