Pęcherzyk żółciowy
Vesica fellea (lub biliaris) | |
Pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe zewnętrzne – przekrój | |
Umiejscowienie pęcherzyka żółciowego oraz przebieg zewnętrznych dróg żółciowych | |
Narządy | |
---|---|
Tętnice |
t. pęcherzykowa |
Żyły |
ż. pęcherzykowa |
Nerwy | |
Układ limfatyczny |
węzły chłonne trzewne |
Prekursor |
głowowa część jelita pierwotnego |
Pęcherzyk żółciowy (łac. vesica fellea) (potocznie nazywany też woreczkiem żółciowym) – gruszkowaty narząd służący do magazynowania i zagęszczania żółci do czasu, aż będzie potrzebna do emulgacji tłuszczy.
Anatomia
[edytuj | edytuj kod]Pęcherzyk żółciowy ma długość 10 centymetrów i wygląda ciemniej od wątroby ze względu na dużą zawartość żółci. Jest połączony z wątrobą i dwunastnicą poprzez drogi żółciowe. Anatomicznie, pęcherzyk dzielimy na trzy części:
- dno (łac. fundus)
- trzon (łac. corpus)
- szyjkę (łac. collum) przechodzącą w przewód pęcherzykowy.
Unaczynienie i odpływ chłonki
[edytuj | edytuj kod]Pęcherzyk żółciowy jest unaczyniony przez tętnicę pęcherzykową (a. cystica) odchodzącą od prawej gałęzi tętnicy wątrobowej właściwej (od tętnicy wątrobowej wspólnej od pnia trzewnego). Odpływ krwi odbywa się przez żyłę pęcherzykową (v. cystica) uchodzącą do ż. wrotnej (10%) lub zdąża ona bezpośrednio do wątroby do wnęki wątroby kończąc się w sieci włosowatej zrazików wątroby.
Chłonka odpływa w kierunku węzła chłonnego pęcherzykowego (nodus lymphaticus cysticus), leżącego w miejscu połączenia przewodu pęcherzykowego z przewodem wątrobowym, skąd uchodzi do węzłów znajdujących się przy tętnicy wątrobowej. Chłonka z części przylegającej do wątroby dostaje się do naczyń chłonnych miąższu wątroby.
Unerwienie
[edytuj | edytuj kod]Unerwienie pochodzi od splotu wątrobowego, który wraz z komórkami zwojowymi tworzy sieć wokół szyjki. Komponenta przywspółczulna pochodzi od nerwu błędnego – jego podrażnienie powoduje: skurcz błony mięśniowej pęcherzyka, rozkurcz m. zwieracza bańki wątrobowo-trzustkowej. Gałązki somatyczne biegną od nerwu przeponowego prawego. W przypadku patologii pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych powoduje to promieniowanie bólu do prawej łopatki.
Funkcje
[edytuj | edytuj kod]Pęcherzyk żółciowy może magazynować około 60 ml żółci. Podczas magazynowania żółć ulega również zagęszczeniu.
Żółć ulega uwolnieniu z pęcherzyka dzięki skurczom zainicjowanym przez cholecystokininę.
- Pęcherzyk żółciowy jest połączony przewodem pęcherzykowym z przewodem wątrobowym wspólnym (prowadzącym od wątroby) oraz z przewodem żółciowym wspólnym prowadzącym do dwunastnicy (dokładniej do brodawki Vatera).
- Podczas głodu żółć produkowana w wątrobie trafia do pęcherzyka żółciowego. Podczas posiłku nagromadzona żółć jest uwalniana do dwunastnicy.
- Funkcją żółci jest wspomaganie trawienia poprzez emulgację tłuszczów.
Stany chorobowe
[edytuj | edytuj kod]- kamica pęcherzyka żółciowego
- zapalenie pęcherzyka żółciowego
- ropniak pęcherzyka żółciowego
- wodniak pęcherzyka żółciowego
- polip pęcherzyka żółciowego
- rak pęcherzyka żółciowego
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia Człowieka, Tom 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2022, ISBN 978-83-200-4501-7 .
- Johannes Sobotta, Atlas anatomii człowieka. Narządy Wewnętrzne, wyd. 24, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2019, ISBN 978-83-66310-25-4 .