Přemysl Šámal

Přemysl Šámal
Data i miejsce urodzenia	4 października 1867 ; Praga
Data i miejsce śmierci	9 marca 1941 ; Berlin
	Burmistrz Pragi
Okres	od 1918; do 1919
Poprzednik	Karel Groš
Następca	Karel Baxa
	Szef Kancelarii Prezydenta Republiki
Okres	od 1919; do 1938
Poprzednik	urząd utworzony
Następca	Jiří Havelka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Přemysl Šámal ps. „Oráč” (ur. 4 października 1867 w Pradze, zm. 9 marca 1941 w Berlinie) – czeski prawnik i polityk, burmistrz Pragi w latach 1918−1919, szef kancelarii prezydenta Czechosłowacji w latach 1919−1938, poseł do Rewolucyjnego Zgromadzenia Ludowego

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego ojciec był radnym miejskim Pragi^[1].

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Karola^[2]. Odbył praktykę w kancelarii swojego dziadka i następnie pracował jako prawnik w Nowym Mieście^[3]. Jednocześnie pracował też w Muzeum Narodowym w Pradze i Macierzy Czeskiej^[2]. Działał w Czeskiej Partii Postępowej, a od 1914 był przewodniczącym tej partii^[2].

Po wybuchu I wojny światowej był współzałożycielem czeskiego ruchu oporu Maffia, a po emigracji Edvarda Beneša w 1915 kierował tą organizacją^[2]. W 1918 związał się z Czechosłowacką Narodową Demokracją^[2]. Po utworzeniu Czechosłowacji w 1918 został wybrany burmistrzem Pragi, jednocześnie był też posłem do Rewolucyjnego Zgromadzenia Ludowego^[4].

W 1919 został szefem Kancelarii Prezydenta Republiki i pełnił tę funkcję do 1938^[2]. Po wybuchu II wojny światowej kierował organizacją ruchu oporu Centrum Polityczne, używał wtedy pseudonimu „Oráč”^[2]. Na przełomie 1939 i 1940 roku został aresztowany przez Gestapo. W maju 1940 trafił do więzienia w dzielnicy Moabit w Berlinie^[3]. Z więzienia został zwolniony w stanie krytycznym w marcu 1941 i zmarł w szpitalu 9 marca 1941 roku^[3].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 1992 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy^[5].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Miał żonę Pavlę (siostrzenicę Vladimíra Srba^[1]), syna i dwójkę wnuków. Jego żona trafiła do Auschwitz-Birkenau^[3]. Jego syn, Jaromir (profesor Politechniki Czeskiej) został rozstrzelany w ramach represji po zamachu na Reinharda Heydricha w 1942, a dwoje wnuków zostało odebranych rodzicom i trafiło do niemieckich rodzin^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Přemysl Šámal: šedá eminence na výsluní. Hlava odbojové Maffie i pozdější kancléř | Lidé [online], Lidovky.cz, 8 stycznia 2018 [dostęp 2023-08-11] (cz.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g KDO BYL KDO v našich dějinách do roku 1918 [online], web.archive.org, 1 kwietnia 2016 [dostęp 2021-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-01] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e JUDr. Přemysl Šámal (Portál hlavního města Prahy) [online], web.archive.org, 1 marca 2017 [dostęp 2021-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-01] .
↑ JUDr. Přemysl Šámal [online], www.psp.cz [dostęp 2021-09-16] .
↑ List of Honoured [online], Prague Castle [dostęp 2022-01-19] (ang.).

[:2-1] Přemysl Šámal: šedá eminence na výsluní. Hlava odbojové Maffie i pozdější kancléř | Lidé [online], Lidovky.cz, 8 stycznia 2018 [dostęp 2023-08-11] (cz.).

[:0-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g KDO BYL KDO v našich dějinách do roku 1918 [online], web.archive.org, 1 kwietnia 2016 [dostęp 2021-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-01] .

[:1-3] JUDr. Přemysl Šámal (Portál hlavního města Prahy) [online], web.archive.org, 1 marca 2017 [dostęp 2021-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-01] .

[4] JUDr. Přemysl Šámal [online], www.psp.cz [dostęp 2021-09-16] .

[5] List of Honoured [online], Prague Castle [dostęp 2022-01-19] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]