Pałac Anderschów w Poznaniu
nr rej. 228 z 20.03.1980[1] | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | |
Architekt | |
Ukończenie budowy |
1856 |
Pierwszy właściciel |
Anderschowie |
Kolejni właściciele | |
Położenie na mapie Poznania | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
52°24′24,91″N 16°55′41,70″E/52,406919 16,928250 |
Pałac Anderschów – miejski pałac, zlokalizowany w Poznaniu przy Alejach Marcinkowskiego 20, w ścisłym centrum miasta.
Dzieje
[edytuj | edytuj kod]Budynek zrealizowano w 1856 z inicjatywy Wilhelma Ernsta i Carla Anderschów – kupców poznańskich branży winiarskiej. Projektantem obiektu był Gustav Schultz – architekt popularny wśród poznańskich Niemców. Było to jego pierwsze znaczące dzieło. Później nadano mu pseudonim Fasaden Schulz, w związku z okazałymi fasadami, w jakich tworzeniu się specjalizował. Oprócz pomieszczeń zajmowanych przez rodzinę Anderschów, w pałacu apartamenty wynajmowali bogaci przedsiębiorcy. Były tu także reprezentacyjne składy handlowe, m.in. swoje towary sprzedawał Roman May – znany ówczesny fabrykant branży chemicznej (posiada swoją ulicę na Starołęce, gdzie istniała jego fabryka). Łącznie pałac zawierał 40 pokojów, nie licząc składów.
W 1896 pałac sprzedano, potem rozbudowano oficyny, a na początku XX wieku, obiekt nabyła hrabina Konstancja Mielżyńska. W okresie międzywojennym mieścił się w budynku m.in. Dom Pocztowca.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Architektura nawiązuje do renesansowych pałacowych wzorów weneckich z XV wieku. Środkowy ryzalit imituje loggię, a w naczółkach okien pierwszego piętra znajdują się rzeźbione główki, będące alegoriami zawodów i stanów. Zachowana jest oryginalna klatka schodowa z żeliwnymi kolumnami.
Z obiektem sąsiadują inne ważne budowle tego rejonu centrum: Plac Wolności, Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, Muzeum Narodowe, kościół św. Marcina, punktowce Piekary, Oddział 1 PKO BP i wiele innych. Prostopadle do elewacji głównej budynku usytuowana jest ul. Podgórna – w pobliżu, przy niej, stoi dom, w którym mieszkał Karol Marcinkowski, a później urodził się Paul von Hindenburg. Przy samej elewacji pałacu stoi stara, sprawna, czerwona waga publiczna, jakie kiedyś były powszechne w większości miast (na wrzucane monety). Do 1971 przed budynkiem stała Studzienka Hygiei, która dziś zdobi Plac Wolności. Sąsiadującą kamienicę natomiast rozebrano, celem przeprowadzenia szerokiej Trasy Piekary w latach 70. XX w. W 2013 otwarto w tym miejscu Galerię MM.
Waga uliczna
[edytuj | edytuj kod]Do elewacji pałacu przylega uliczna osobowa waga wrzutowa wpisana do rejestru zabytków. Wyprodukowano ją prawdopodobnie w latach 30. lub 50. XX wieku i jest jednym z niewielu zachowanych tego typu urządzeń w Polsce. W 2018 została odrestaurowana[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolska [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .
- ↑ Joanna Labuda, Waga odzyska dawną świetność, w: Głos Wielkopolski, 7.9.2018, s. 5
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Poznań – atlas aglomeracji 1:15 000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań 2008, ISBN 978-83-7445-018-8.
- Atlas architektury Poznania, Janusz Pazder (red.), Aleksandra Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 189, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366 .
- Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004, s. 152-153, ISBN 83-89525-07-0.
- Marcin Libicki, Poznań – przewodnik, Piotr Libicki (ilustr.), Poznań: Wydawnictwo Gazeta Handlowa, 1997, s. 144-145, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .
- Audyt turystyczny – Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu, Opracowanie Strategii Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego „Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu” wraz z katalogiem projektów operacyjnych do 2013 r., Konsorcjum PART S.A. i RES Management, Poznań, listopad 2005, s. 57.