Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy pałacu w Kielcach. Zobacz też: pałac Biskupów Krakowskich w Warszawie.
Pałac Biskupów Krakowskich
Obiekt zabytkowy nr rej. A.336 z 28.01.1965[1]
Ilustracja
Pałac biskupów
Państwo  Polska
Województwo  świętokrzyskie
Miejscowość Kielce
Adres Plac Zamkowy
Typ budynku pałac
Styl architektoniczny barokowy
Architekt Tomasz Poncino (?)
Giovanni Trevano (?)
Constantino Tencalla(?)
Inwestor bp Jakub Zadzik
Rozpoczęcie budowy 1637
Ukończenie budowy 1641
Ważniejsze przebudowy XVIII w.
Pierwszy właściciel Jakub Zadzik
Obecny właściciel Muzeum Narodowe w Kielcach
Położenie na mapie Kielc
Mapa konturowa Kielc, blisko centrum u góry znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Biskupów Krakowskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Biskupów Krakowskich”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Biskupów Krakowskich”
Ziemia50°52′09″N 20°37′39″E/50,869167 20,627500
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Pałac Biskupów Krakowskich – barokowy pałac w Kielcach, była rezydencja biskupów krakowskich, oddział Muzeum Narodowego w Kielcach. Najlepiej zachowana oryginalna wczesnobarokowa rezydencja pałacowa z pierwszej połowy XVII wieku w Polsce.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budowla powstawała w latach 1637–1641. Wzniesiono ją na Wzgórzu Katedralnym z inicjatywy i prywatnych funduszy kanclerza wielkiego koronnego i biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika. Nie jest pewne kto był autorem projektu i przypuszcza się, że był to albo Tomasz Poncino albo Giovanni Trevano albo Constantino Tencalla[2]. Dekorację malarską wnętrz wykonał warsztat Tomasza Dolabelli. Plafony przedstawiały między innymi sąd nad braćmi polskimi i rokowania pokojowe w okresie wojen ze Szwecją i Rosją, w których brał udział fundator. Pałac otaczał mur obronny ze strzelnicami kluczowymi i puntone. Cztery wieże pokryto blachą. W 1667 roku biskup Andrzej Trzebicki pokrył pałac dachówką w miejsce gontów. W 1. połowie XVIII wieku dobudowano do pałacu dwie oficyny, być może wg projektu Kacpra Bażanki[2].

W 1806 Franciszek II Habsburg cesarz Austrii przekazał pałac będący własnością skarbu państwa na potrzeby nowo utworzonej diecezji kieleckiej[3]. W 1816 r. Stanisław Staszic stworzył w pałacu Szkołę Akademiczno-Górniczą. Po Powstaniu styczniowym rosyjscy zaborcy usunęli hełmy na wieżach i figury posłów moskiewskiego i szwedzkiego na frontonie. Pałac w 1 połowie XX wieku pełnił rolę sztabu legionowego Józefa Piłsudskiego, biura werbunkowego, drukarni, poczty, biura przepustek i siedziby redakcji lokalnego dziennika. W latach 20. według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza zrekonstruowano barokowe hełmy na wieżach. W latach międzywojennych urząd wojewódzki. W latach 1945–1971 siedziba Wojewódzkiej Rady Narodowej. Od 1971 r. mieści się w nim Muzeum Narodowe. Z tyłu pałacu, w 2005 roku otwarto Ogród Włoski.

Pałac wraz z otoczeniem (baszta prochowa, ogród, spichlerz przy ul. Zamkowej 2) jako zespół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych[1].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Koło Pałacu Biskupów Krakowskich przechodzi szlak turystyczny

Na zachód od miasta, w Podzamczu Piekoszowskim znajduje się ruina pałacu rodu Tarłów, stanowiącego kopię pałacu w Kielcach.


  • Fasada główna
  • Widok od ogrodu
  • Portal nad wejściem
  • Izba Stołowa Górna z portretami biskupów
  • 642649 Kielce, pałac biskupi-wnętrza 04.JPG
  • Interior of the Bishops Palace in Kielce 01197.JPG
  • Plafon z Władysławem IV, biskupem Zadzikiem i hetmanem Koniecpolskim
  • Plafon z sądem nad Arianami
  • 642649 Kielce, pałac biskupi. 09.JPG
  • Portal

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie. 2020-09-30. s. 16. [dostęp 2015-10-26].
  2. ↑ a b Pałac biskupów krakowskich, ob. Muzeum Narodowe, Kielce - Zabytek.pl, zabytek.pl [dostęp 2020-02-19] (pol.).
  3. ↑ Jerzy Daniel, Kalendarz Świętokrzyski 2005. Wydawnictwo Jedność Kielce 2014, s.216.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Leszek Adamczyk: Zabytki architektury na Kielecczyźnie. Kielce: Marek Leszko, 2005, s. 16. ISBN 83-92295-10-2.
  • Mariusz Karpowicz, Tomasz Poncino (ok. 1590-1659) - architekt pałacu kieleckiego, Muzeum Narodowe, Kielce, 2002; ​ISBN 83-909744-7-9​
  • Jakub Lewicki, Najnowsze odkrycia związane z kielecką siedzibą biskupów krakowskich: Siedziby biskupów krakowskich na terenie dawnego województwa sandomierskiego. Materiały z sesji naukowej z 20 września 1997, Kielce 1997 r.
  • Jakub Lewicki, Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach. Przemiany zespołu w latach 1795-1864; „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach”, t. 26, Kielce 2011.
  • Sobala M., Dwór Klecki, rezydencja biskupów krakowskich w Kielcach w świetle nieznanego Inwentarza z 1635 roku, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach”, t. 25, Kielce 2010.
  • Pieniążek-Samek M., Nieznane źródło od badań nad pałacem biskupów krakowskich w Kielcach, „Rocznik Muzeum Narodowego, t. 21, Kielce 2003.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pałac_Biskupów_Krakowskich_w_Kielcach&oldid=62748135”