Pałac Brzozowskich w Warszawie
 nr rej. 652 z 1 lipca 1965[1]
| |
 Pałac Brzozowskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Bracka 20a |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Bronisław Żochowski-Brodzic |
| Inwestor |
rodzina Belina-Brzozowskich |
| Rozpoczęcie budowy |
1881 |
| Ukończenie budowy |
1882 |
| Zniszczono |
1939, 1944 |
| Odbudowano |
1948–1952 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′55,78″N 21°01′02,15″E/52,232161 21,017264
| |
Pałac Brzozowskich, także pałac Belina-Brzozowskich – pałac znajdujący się w Warszawie przy ul. Brackiej 20a[1], w podwórzu kamienicy Jaroszyńskich.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Pałac zbudowany został dla rodziny Brzozowskich herbu Belina w 1882 (właścicielem pałacu był m.in. Zenon Brzozowski) według projektu Bronisława Żochowskiego w stylu neobarokowym, nawiązującym do pałaców paryskich drugiej połowy XVII wieku[3]. Znajduje się w głębi działki, za stojącą przy ulicy neorenesansową kamienicą czynszową Jaroszyńskich, wystawioną w 1848 według projektu Henryka Marconiego. Pałac należał do rodziny Brzozowskich do 1945.
Budynek zniszczony został podczas Powstania Warszawskiego. Zdobyty przez Niemców 10 września został odbity przez powstańców po pięciu dniach przy użyciu miotacza płomieni i intensywnego ostrzału. Wskutek pożaru spłonął wtedy ukryty na strychu obraz Jana Matejki "Zamojski pod Byczyną"[4].
Odbudowany po wojnie i podwyższony o jedno piętro pałac został przeznaczony na biura. Miały w nim siedzibę m.in. Naczelna Rada Adwokacka, Zarząd Główny i Okręgowy Zrzeszenia Prawników Polskich, a także redakcja pisma „Prawo i Życie”.
W 1965 pałac został wpisany do rejestru zabytków[1].
W kulturze[edytuj | edytuj kod]
Pałac Brzozowskich posłużył za pierwowzór pałacu księżnej Bilińskiej, gdzie rozgrywał się jeden z wątków powieści Sława i chwała Jarosława Iwaszkiewicza[5]. Tutaj także mieszka jedna z bohaterek Balzakianów Jacka Dehnela, Halina Rotter.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Pałac Brzozowskich od frontu -
Tablica informacyjna na budynku
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2021 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 27. [dostęp 2021-08-02].
- ↑ Niektóre źródła podają, jako styl budowli, eklektyzm z nawiązaniem do francuskiego renesansu, za: J. A. Chrościcki, A. Rottermund, Atlas Architektury Warszawy, Warszawa 1977, s. 51
- ↑ Marta Leśniakowska, Architektura w Warszawie, Warszawa 2005, s. 82.
- ↑ Zbigniew Blichewicz "Szczerba", Powstańczy tryptyk, Gdańsk - Warszawa: Finna - AAN, 2009, s. 250.
- ↑ Jerzy S. Majewski. Zaczęło się od hecy. I historia trwa. „Stolica”, s. 10, wrzesień−październik 2022.