Przejdź do zawartości

Pałac Marmurowy w Petersburgu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Marmurowy
Мраморный дворец
Symbol zabytku nr rej. 781620426770006[1]
Ilustracja
Pałac Marmurowy
Państwo

 Rosja

Miasto wydzielone

 Petersburg

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

klasycystyczny

Architekt

Antonio Rinaldi

Rozpoczęcie budowy

1768

Ukończenie budowy

1785

Pierwszy właściciel

Katarzyna II

Położenie na mapie Petersburga
Mapa konturowa Petersburga, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac Marmurowy”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac Marmurowy”
Ziemia59°56′42,64″N 30°19′36,47″E/59,945178 30,326797

Pałac Marmurowy (ros. Мраморный дворец) – jeden z pierwszych klasycystycznych pałaców zbudowanych w Petersburgu. Wzniesiony w latach 1768–1785 według projektu Antonio Rinaldiego. Położony na 1. Wyspie Admiralicji, przy ul. Milionowej, pomiędzy Polem Marsowym a Nabrzeżem Pałacowym.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Budowę pałacu rozpoczął w 1768 r. Grigorij Orłow, faworyt cesarzowej Katarzyny II[2]. Dla niego Antonio Rinaldi zaprojektował rezydencję w prostym stylu klasycystycznym. Pałac zwrócony miał być jedną z elewacji ku Newie, drugą zaś – na Łąkę Carycy, ogród spacerowy urządzony przez carycę Elżbietę[3]. Elewacje rezydencji oraz jej wnętrza zostały wyłożone 32 gatunkami marmuru[4].

Grigorij Orłow nie doczekał jednak końca prac budowlanych, zmarł w 1783 r., a niedokończona rezydencja została wykupiona przez skarb państwa na użytek dworu[4]. Od 1797 r. do śmierci 12 lutego 1798 w pałacu mieszkał Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski[5].

Pałac był następnie rezydencją kolejno wielkiego księcia Konstantego Pawłowicza, Konstantego Nikołajewicza i Konstantego Konstantynowicza[4]. Stąd od 1849 r. funkcjonował pod nazwą Pałacu Konstantynowskiego[6]. Konstanty Konstantynowicz, mecenas kultury i sztuki, organizował w nim spotkania z poetami i artystami, w pałacu wystawiano również sztuki teatralne, które pisał wielki książę[6].

Po rewolucji październikowej, między listopadem 1917 a marcem 1918 r. pałac zajmował ludowy komisariat pracy[4]. Następnie w latach 20. i 30. XX wieku w budynku mieściła się Państwowa Akademia Historii Kultury Materialnej oraz Towarzystwo związków kulturalnych z zagranicą[4]. W 1937 r. w pałacu urządzono Muzeum Lenina[4], jedną z filii Państwowego Muzeum Lenina w Moskwie[7].

Budynek został poważnie uszkodzony podczas blokady Leningradu. Jego odbudowa odbywała się etapami: w latach 1951–1955 i 1970–1980 restaurowane były fasady, w latach 1974–1975 przywrócono pierwotny wygląd paradnej Sali Marmurowej, zaś w latach 1979–1980 – reprezentacyjnej klatki schodowej[4].

W 1991 r. Muzeum Lenina przestało funkcjonować[6], a budynek został przekazany Państwowemu Muzeum Rosyjskiemu[7]. Przed Pałacem Marmurowym ustawiono pomnik cara Aleksandra III[6], pierwotnie (na pocz. XX w.) znajdujący się na Placu Znamieńskim.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Мраморный дворец. [dostęp 2024-08-10]. (ros.).
  2. J. Miles, Petersburg, s. 169.
  3. S. Bogdaczow, Марсово поле, ансамбль [online], www.encspb.ru [dostęp 2021-11-15].
  4. a b c d e f g red. B. Piotrowski i in., Sankt-Pietierburg..., s. 395.
  5. Polski Petersburg [online], www.polskipetersburg.pl [dostęp 2021-11-16].
  6. a b c d Энциклопедия Санкт-Петербурга [online], web.archive.org, 8 marca 2016 [dostęp 2021-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-08].
  7. a b История - Мраморный дворец - Русский музей [online], www.rusmuseum.ru [dostęp 2021-12-15].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • B. Piotrowski (red.), O. Czekanowa i in., Sankt-Pietierburg. Pietrograd. Leningrad. Encikłopiediczeskij sprawocznik, Naucznoje Izdatiel’stwo Bol’szaja Rossijskaja Encikłopiedija, ISBN 5-85270-037-1.