50°26′27″N 17°46′05″E/50,440833 17,768056Pałac w Mosznej
| ||
 nr rej. 681/63 z 24.06.1963; 1623/66 z 21.09.1966
| ||
 Wschodnie skrzydło pałacu | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo |  opolskie
| |
| Miejscowość | Moszna | |
| Adres | ul. Zamkowa 1 | |
| Ukończenie budowy | XVIII wiek | |
Położenie na mapie gminy Strzeleczki   Pałac w Mosznej | ||
Położenie na mapie Polski  Pałac w Mosznej | ||
Położenie na mapie województwa opolskiego  Pałac w Mosznej | ||
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego  Pałac w Mosznej | ||
| 50°26′27″N 17°46′05″E/50,440833 17,768056
| ||
| Strona internetowa | ||
Pałac w Mosznej (niem. Schloss Moschen) – zabytkowa rezydencja położona we wsi Moszna, w województwie opolskim. Jest jednym z najbardziej znanych obiektów zabytkowych na ziemi opolskiej. Od 1866 do 1945 roku był rezydencją śląskiego rodu Tiele-Wincklerów, potentatów przemysłowych.
Znajdowało się w nim Centrum Terapii Nerwic. W związku z budową nowego budynku szpitalnego, działalność medyczna od kwietnia 2013 roku zostaje przeniesiona do sąsiadującego obiektu[1]. Pałac jest częściowo udostępniony do zwiedzania[2]; w kaplicy odbywają się koncerty muzyki kameralnej, a w galerii wystawy dzieł sztuki (patrz: przyp.8). Pałac posiada 365 pomieszczeń i 99 wież i wieżyczek[3]. Powierzchnia wynosi 8 tys. m², a kubatura – 65 tys. m³[4]. Obiekt otacza ponaddwustuhektarowy park[4] (m.in. trzystuletnie okazy dębów)[5].
Początkowo członkowie rodu Tiele-Wincklerów mieli być chowani w krypcie pod pałacową kaplicą. Z uwagi na to, że panowała tam zbyt duża wilgoć, podjęto decyzję o przeniesieniu miejsca rodowych pochówków na mieszczący się w pałacowym parku cmentarz. Jest on udostępniony zwiedzającym[6].
W obiekcie odbywa się doroczne Święto kwitnącej azalii[7] – w maju i czerwcu jest tu popularyzowana muzyka kompozytorów polskich i niemieckich, w czasie święta galeria prezentuje wystawy plastyczne, odbywają się tu również plenery malarskie[8].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowla powstała w połowie wieku XVIII jako pałac barokowy. Obecna forma budynku została nadana po roku 1896[3], kiedy to w nocy z 2 na 3 czerwca barokowy pałac częściowo spłonął[4]. Stary pałac został odbudowany[3], a przed 1900[4] powstała część wschodnia w stylu neogotyckim[9] z oranżerią[4], a w latach 1911–1913 dobudowano skrzydło zachodnie[3] w stylu neorenesansowym[9]. Park jest częścią parku krajobrazowego z cennym drzewostanem (zgrupowane dęby szypułkowe)[10] i rzadkimi skupiskami rododendronów[3].
W 1904, 1911 oraz 1912 roku gościem podczas polowań urządzanych przez Franza-Huberta hr. Tiele-Wiencklera był cesarz Wilhelm II. Rodzina Tiele-Winckler opuściła pałac wiosną 1945 roku[3]. W ogrodzie pałacowym odkryto na początku XX wieku fragmenty piwnic, które H. Barthel w 1929 roku utożsamił z zamkiem templariuszy, miał on łączyć się podziemiami z zamkiem w Chrzelicach. Po II wojnie światowej podczas prac budowlanych natknięto się na ślady średniowiecznej palisady. Podczas II wojny światowej pałac uniknął zniszczeń. Urządzono w nim lazaret[11]. W roku 1945 w pałacu kwaterowały oddziały armii radzieckiej. W tym okresie dewastacji uległa większa część wyposażenia pałacowego[4] oraz wywieziono większość przechowywanych tam dzieł sztuki, głównie obrazów i rzeźb[12]
Po wojnie umieszczano w pałacu na krótko różne instytucje, dopiero w 1972 roku stał się siedzibą sanatorium, a od 1996 roku Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Centrum Terapii Nerwic. W 1948 roku na części gruntów dawnego majątku powstała Państwowa Stadnina Koni[4]. Od 2013 w pałacu funkcjonuje hotel i restauracja[3], a szpital został przeniesiony do budynku nieopodal[13].
W 1978 roku kręcono tu film „Test pilota Pirxa"[14], a w 1985 roku „Lubię nietoperze"[15].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Pałac na starej pocztówce
Pałac w Mosznej z lotu ptaka
Pałac w Mosznej
Wschodnie skrzydło i oranżeria zbudowane na przełomie XIX i XX wieku w stylu neogotyckim
Elewacja ogrodowa
Środkowe skrzydło w stylu neobarokowym
Zachodnie skrzydło zabudowane w latach 1912-1914 w stylu neorenesansowym
Wieża pałacu
Widok parku od strony pałacowego tarasu
aB.Maliszewska.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Centrum Terapii Nerwic – Moszna (pol.). [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-30)].
- ↑ Radosław Dimitrow, Zamek w Mosznej świeci pustkami, „nto.pl”, 23 lipca 2013 [dostęp 2017-05-01] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Historia - Zamek Moszna, www.moszna-zamek.pl [dostęp 2017-04-30] (pol.).
- ↑ a b c d e f g l, Zamek Moszna - Historia zamku, www.zamek-moszna.info.pl [dostęp 2017-05-01] (pol.).
- ↑ M. Czekalski, Zabytkowy park w Mosznej, „Rocznik Dendrologiczny”, vol.38, 1989, s.108.
- ↑ Anna Majdecka-Strzeżek, Ogrody wiecznej pamięci w krajobrazie kulturowym, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” (z.3), 2016, s.33.
- ↑ Muzyczne Święto Kwitnących Azalii 1-30 maja 2015 - Zamek Moszna, www.moszna-zamek.pl [dostęp 2017-05-01] (pol.).
- ↑ Wojciech Giermaziak, Zamek w Mosznej jako dawne Centrum Terapii Nerwic, „Forum Bibliotek Medycznych”, R.10, nr 1, 2017, s.546.
- ↑ a b Zamek w Mosznej - zwiedzanie, historia, „Onet Podróże”, 21 września 2015 [dostęp 2017-05-01] (pol.).
- ↑ Jak z bajki, „Spotkania z zabytkami : informator popularnonaukowy”, R.19 (nr 7), 1995, s.20.
- ↑ Gunter Grundmann, Pałac w Mosznej i hrabiowska rodzina von Tiele-Wincklerów, „Zeszyty Edukacji Kulturalnej”, nr 40, 2003, s.97.
- ↑ Tomasz Hankiewicz, Pałace i dwory, cz.2, seria : Nasza Polska, Warszawa: De Agostini Polska, [cop. 2011], s.15.
- ↑ Centrum Terapii Nerwic w Mosznej. [dostęp 2018-04-03].
- ↑ Zamek w Mosznej i Prószkowie - relacja z wycieczki
- ↑ Halina Krüsch Czopowik, Bajkowy zamek w Mosznej, 2012-03-01
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||