Pałanka gołoucha
| Phalanger gymnotis | |
| (Peters & Doria, 1875) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pałanka gołoucha |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
Pałanka gołoucha[2] (Phalanger gymnotis) – gatunek ssaka, torbacza z rodziny pałankowatych, zamieszkujący wyspy Nowej Gwinei, wyspy Aru oraz wyspy: Salawati, Yapen i Misool – na terenach położonych do wysokości 2700 m n.p.m.[3]
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Tułów pałanki gołouchej wraz z głową osiągają długość od 31 do 54 cm, a ogon od 29 do 34 cm, przy masie ciała od 1,5 do 5 kg[3].
Ciało pałanki gołouchej porasta krótka sierść barwy szarobrązowej bądź srebrnoszarej, na grzbiecie wyróżniająca się ciemnym paskiem, nie sięgająca uszu[3].
Czaszka pałanki gołouchej cechuje się dobrze zbudowanym łukiem jarzmowym oraz wyraźnie zaznaczonym grzebieniem strzałkowym. U pałankowatych zęby trzonowe określa się jako bunodontyczne. Na tułowiu występuje marsupium, dobrze rozwinięte i otwierające się do przodu. Ciało kończy znacznej długości ogon pokryty futrem. Z kolei w kończynach dolnych występuje syndaktylia[3] – w sposób typowy dla dwuprzodozębowców drugi i trzeci palec stopy zwierzęcia są zrośnięte, a tylko pazury są rozdzielone[4].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Palanka gołoucha zamieszkuje wyspy Nowej Gwinei, wyspy Aru oraz wyspy: Salawati, Yapen i Misool. Występuje ona na terenach położonych od poziomu morza do wysokości 2700 m[3].
Siedlisko pałanki gołouchej stanowią lasy deszczowe[3], pierwotne, jak i wtórne[1], oraz jaskinie[3]. Co nietypowe wśród jej krewnych[1], prowadzi ona naziemny tryb życia, kryjąc się w norach pod drzewami i wzdłuż brzegów rzecznych. Zwierzę spotyka się także w ogrodach. Jego aktywność przypada na noc[3]. Jest wszystkożercą[1].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Ciąża u samic palanki gołouchej jest krótka. Trwa 13 dni, może jednak nastąpić opóźniona implantacja. Następnie samica wydaje na świat pojedynczego potomka[3].
Poza okresem rozrodu pałanka gołoucha wiedzie samotny tryb życia[3].
Status[edytuj | edytuj kod]
Liczebność gatunku spada, jednakże w swym siedlisku występuje pospolicie. IUCN klasyfikuje go jako gatunek najmniejszej troski. Zagrożenie stanowią dla niego polowania przez psy, zarówno zdziczałe, jak i polujące pod nadzorem ludzkim. Poluje się nań dla mięsa, dla medycyny miejscowej oraz celem pozyskania zwierząt domowych. Intensywne polowania doprowadziły do zaniku pałanki gołouchej na niektórych obszarach jej dawniejszego zasięgu występowania. Jednakże zasiedla ona liczne obszary objęte ochroną[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Phalanger gymnotis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 12. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Błaszak, Skoracki i Gliwicz 2020 ↓, s. 84.
- ↑ Błaszak, Skoracki i Gliwicz 2020 ↓, s. 81.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Czesłąw Błaszak, Maciej Skoracki, Joanna Gliwicz, Infragromada: ssaki żyworodne niższe – Metatheria; torbacze – Marsupialia, [w:] Czesław Błaszak, Zoologia, t. Tom 3, część 3. Ssaki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020, ISBN 978-83-01-17337-1 (pol.).