Pańćaka

Pańćaka (trl. pañcaka) – jedno z ciał istoty ludzkiej w naukach nathasampradaja hathajogi.

W naukach przypisywanych Gorakszanathcie jednostka ludzka (wjastipinda), nadzorowana przez jaźń, posiada następujące ciała:

• bhutapinda – ciało materialne zbudowane z żywiołów bhuta
• antahkaranapańćaka – ciało mentalne (pięciorakie)
• kulapańćaka – ciało predyspozycji (pięciorakie)
• wjaktipańćaka – ciało form wyrazu umysłu (pięciorakie)
• paratjakszakaranapańćaka – ciało przyczynowe
• nadisansthana – ciało kanałów energetycznych nadi
• (daśa)wajusansthana – ciało dziesięciu pran.

Bibliografia

• XII. The Constitution of Individual Body. W: Akshaya Kumar Banerjea: Philosophy of Gorakhnath with „Goraksha-Vacana-Sangraha”. Delhi: Motilal Banarasidass, 1999, s. 139–168. ISBN 81-208-0535-6. (ang.).
• Małgorzata Sacha-Piekło: Gorakṣanātha. W: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Andrzej Maryniarczyk (red.nacz.). Wyd. 1. T. 4. Lublin: Polskie Towarzystwo św. Tomasza z Akwinu, 2003, s. 39–42. ISBN 83-918800-1-X.