Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu
gimnazjum / liceum ogólnokształcące
Ilustracja
Gmach gimnazjum w Sokalu (ok. 1914)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sokal

Adres

ul. Tadeusza Kościuszki 80

Data założenia

1906

Patron

Antoni Malczewski

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu”
Ziemia50°28′37,621″N 24°16′32,048″E/50,477117 24,275569
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu – polska szkoła z siedzibą w Sokalu w okresie II Rzeczypospolitej, od 1938 o statusie gimnazjum i liceum ogólnokształcącego.

Gmach gimnazjum w 2012

Historia[edytuj | edytuj kod]

W okresie zaboru austriackiego rozporządzeniem z 21 sierpnia 1906 cesarz Franciszek Józef I zezwolił na utworzenie C. K. Gimnazjum z polskim językiem wykładowym w Sokalu, a reskryptem z 23 sierpnia 1906 minister wyznań i oświecenie polecił otworzyć I klasę w 1906[1][2][3]. Do powstania szkoły przyczynili się ówczesny burmistrz miasta, Eugeniusz Wysoczański oraz tamtejszy poseł Wincenty Kraiński[1][2]. Docelowo planowano otworzyć kolejno wszystkie klasy gimnazjalne do 1913[1]. Od początku istnienia gimnazjum dyrektorem był przez wiele lat Henryk Kopia[1].

Do grudnia 1906 gimnazjum było ulokowane w siedzibie szkoły ludowej[1], następnie przeprowadzany był do własnego budynku[1]. Później mieściło się w budynku głównym oraz w domu Łukaszczuka naprzeciw[4], następnie także w domu Glińskiego[5], następnie również w domu Prusa[6]. Z wykorzystywanych dotąd czterech lokalizacji gimnazjum położonych w przedmieściu Zabuże, na początku roku szkolnego 1910/1911 przeniesiono zakład do centrum miasta i ulokowano w nowym oraz w starym gmachu C. K. Seminarium sokalskiego, zaś w lipcu 1910 rozpoczęto budowę własnego gmachu[7]. Budowę ukończono w grudniu 1911, a boisko w maju 1912[8][2]. Front gmachu miał 70 metrów szerokości[2] i był dwupiętrowy[9]. Gimnazjum funkcjonowało w nowej siedzibie przy ul. Tadeusza Kościuszki od roku szkolnego 1911/1912[2].

Z powodu I wojny światowej gimnazjum było nieczynne w roku szkolnym 1914/1915 (od 1 sierpnia 1914 w gmachu szkoły stacjonował batalionu austriackiego 55 pułku piechoty, od 25 sierpnia trwała okupacja rosyjska, a później trwały walki o miasto) i 1915/1916 (od 7 września 1915 działał szpital)[10][3]. W roku szkolnym 1916/1917 podjęto naukę[11]. Kolejny rok szkolny rozpoczęto 1 października 1917 w budynku C. K. Seminarium Nauczycielskiego Męskiego[12]. Od 7 września 1915 do 10 czerwca 1918 gmach gimnazjalny był zajmowany przez szpital zakonu niemieckiego[13]. 10 września 1918 rozpoczęto nowy rok szkolny[14]. Po wybuchu wojny polsko-ukraińskiej i objęciu rządów w powiecie przez Ukraińców od 1 listopada 1918 zostało otwarte gimnazjum ukraińskie, a nowym kierownikiem 19 listopada został Jarosław Biłeńki, a na początku 1919 ks. Zachariasz Lewicki[14]. Dotychczasowy dyrektor Kopia był objęty aresztem domowym od 23 listopada d 6 grudnia 1918, zaś jego mieszkanie częściowo zajęto na kwaterę wojskową[14]. W styczniu 1919 został aresztowany i grożono mu wywiezieniem do obozu internowanych, po czym został zwolniony[14]. 15 stycznia 1919 został usunięty ze swojego mieszkania, zajętego przez komendę armii[14]. W lutym i w kwietniu 1919 dyrektor Kopia był ponownie aresztowany[14]. Poza nim i prof. Władysławem Żurawskim pozostali polscy nauczyciele uczyli wówczas w ojczystym języku, lecz żądano by docelowo nauczali w języku ruskim[14]. Aresztowani byli również miejscowi księża Boryszko i Ornatowski[14]. 17 maja 1918 wojska polskie gen. Józefa Hallera wyzwoliły Sokal[14]. Wobec tego nieczynny w roku szkolnym 1918/1919 zakład we wcześniejszym charakterze[3], podjął ponownie pracę i prowadzono egzaminy do lipca 1919[14].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości władze II Rzeczypospolitej utworzyły Państwowe Gimnazjum męskie w Sokalu[15][3]. Budynek gmachu szkoły przeszedł na własność Skarbu Państwa[16]. Przy nim istniała sala gimnastyczna i boisko, a także ogród kwiatowy[17][18]. W roku szkolnym 1925/1926 gimnazjum miało charakter biurkacyjny z rozgałęzieniem na oddziały neoklasyczne i matematyczno-przyrodnicze w klasach VII i VIII[3]. W 1926 prowadzono osiem klas w 13 oddziałach, w których uczyło się 476 uczniów płci męskiej oraz 24 płci żeńskiej[3].

W latach 20. gimnazjum funkcjonowało przy ulicy Tadeusza Kościuszki 26[3], w latach 30. pod numerem 80[19][20][21][22][23]. Dla potrzeb uczniów gimnazjum działały bursy: polska Bursa im. Adama Mickiewicza przy ulicy Szlacheckiej 46 (od 1936/1937 przy ulicy Jana III Sobieskiego 4, w 1938/1939 pod numerem 14 tejże) oraz ruskie: bursa filii Ruskiego Towarzystwa Pedagogicznego[24], później Bursa im. św. Mikołaja przy ulicy Szlacheckiej 45, a początkowo tymczasowo także bursa/stancja uhrynowska przy ul. Szaszkiewicza[25][26][27][28][29][30][31][32][33][34].

Od roku szkolnego 1936/1937 zakład był określany jako „Państwowe Gimnazjum Koedukacyjne Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu”[35]. Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Wojciecha Świętosławskiego z 23 lutego 1937 „Państwowe Gimnazjum im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu” zostało przekształcone w „Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu” (państwową szkołę średnią ogólnokształcącą, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), a po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter koedukacyjny, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie humanistycznym[36].

Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]

Nauczyciele[edytuj | edytuj kod]

Uczniowie i absolwenci[edytuj | edytuj kod]

Absolwenci
Uczniowie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Henryk Kopia: I. Kronika zakładu. W: I. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1906/7. Sokal: 1907, s. 3-8.
  2. ↑ a b c d e Henryk Kopia: Założenie i dotychczasowy rozwój gimnazyum w Sokalu. W: Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1913/14. Sokal: 1914, s. 3-17.
  3. ↑ a b c d e f g h i Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 156.
  4. ↑ II. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1907/8. Sokal: 1908, s. 5.
  5. ↑ III. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1908/9. Sokal: 1909, s. 5.
  6. ↑ IV. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1909/10. Sokal: 1910, s. 6.
  7. ↑ V. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1910/11. Sokal: 1911, s. 4-5.
  8. ↑ VI. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1911/12. Sokal: 1912, s. 4-5.
  9. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1921/22. Sokal: 1922, s. 5.
  10. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1916/17. Sokal: 1917, s. 11.
  11. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1916/17. Sokal: 1917, s. 17-18.
  12. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1917/18. Sokal: 1918, s. 11.
  13. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1917/18. Sokal: 1918, s. 12.
  14. ↑ a b c d e f g h i j k l Henryk Kopia: Dodatek. Rok 1918/19. W: Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1920/21. Sokal: 1921, s. 19-20.
  15. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1920/21. Sokal: 1921, s. 1.
  16. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1920/21. Sokal: 1921, s. 6.
  17. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1922/23. Sokal: 1923, s. 5.
  18. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1925. Sokal: 1926, s. 5-6.
  19. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1934/35. Sokal: 1935, s. 6.
  20. ↑ a b Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1935/36. Sokal: 1936, s. 6.
  21. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1936/37. Sokal: 1937, s. 6.
  22. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1937/38. Sokal: 1938, s. 6.
  23. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Liceum i Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1938/39. Sokal: 1939, s. 80.
  24. ↑ VI. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1911/12. Sokal: 1912, s. 13.
  25. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sokalu za rok szkolny 1913/14. Sokal: 1914, s. 124.
  26. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1920/21. Sokal: 1921, s. 10.
  27. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1921/22. Sokal: 1922, s. 11-12.
  28. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1922/23. Sokal: 1923, s. 12.
  29. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1925/1926. Sokal: 1926, s. 10.
  30. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1926/27. Sokal: 1927, s. 8-9.
  31. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1934/35. Sokal: 1935, s. 18-19.
  32. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1935/36. Sokal: 1936, s. 20-21.
  33. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1936/37. Sokal: 1937, s. 23-24.
  34. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1937/38. Sokal: 1938, s. 22-23.
  35. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1936/37. Sokal: 1937, s. 1.
  36. ↑ Państwowe licea i gimnazja w Okręgu Szkolnym Lwowskim. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 6, s. 263, 30 czerwca 1938. 
  37. ↑ a b Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1925/1926. Sokal: 1926, s. 5.
  38. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1926/27. Sokal: 1927, s. 3.
  39. ↑ Według Ryszarda Skulskiego Henryk Kopia pozostawał dyrektorem gimnazjum w Sokalu do 1933 roku. Por. Ryszard Skulski. Ś. p. Henryk Kopia. „Pamiętnik Literacki”. Nr 30/1/4, s. 584–487, 1933. 
  40. ↑ XXXIX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1925/1926. Sanok: 1926, s. 4.
  41. ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 11, s. 546, 10 grudnia 1926. 
  42. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sokalu za rok szkolny 1926/27. Sokal: 1927, s. 3, 22.
  43. ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 4, s. 152, 25 kwietnia 1928. 
  44. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 15, s. 554, 22 grudnia 1927. 
  45. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 6, s. 329, 25 czerwca 1934. 
  46. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1934/35. Sokal: 1935, s. 3, 6.
  47. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1936/37. Sokal: 1937, s. 3.
  48. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1937/38. Sokal: 1938, s. 3.
  49. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Liceum i Gimnazjum Koedukacyjnego Nr. 587 im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu za rok szkolny 1938/39. Sokal: 1939, s. 3.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Państwowe_Liceum_i_Gimnazjum_im._Antoniego_Malczewskiego_w_Sokalu&oldid=64113708”