Państwowy Instytut Geologiczny
| |
 Przedwojenny gmach Instytutu zaprojektowany przez Mariana Lalewicza | |
| Data założenia |
7 maja 1919 |
|---|---|
| Typ | |
| Państwo | |
| Adres |
ul. Rakowiecka 4 |
| Dyrektor | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°12′34,4″N 21°00′46,5″E/52,209556 21,012917
| |
| Strona internetowa | |
Państwowy Instytut Geologiczny, obecnie Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB), wcześniej Instytut Geologiczny – państwowa jednostka badawczo-rozwojowa z centralną siedzibą w Warszawie, mająca za zadanie prowadzenie wszechstronnych badawczych prac geologicznych w Polsce, zwłaszcza pod kątem zastosowania wyników w gospodarce oraz realizacji map geologicznych.
Od czasu powstania w 1919 r. pełni funkcje Państwowej Służby Geologicznej i Państwowej Służby Hydrogeologicznej. Posiada profil badawczy zbliżony do amerykańskiej United States Geological Survey.
Historia[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Pierwsze koncepcje powołania polskiego instytutu czy zakładu geologicznego wysunęli Władysław Szajnocha i Józef Morozewicz na początku XX w. w Galicji. Do powstania Państwowego Instytutu Geologicznego przyczyniły się także starania wielu osób, działających we wszystkich trzech zaborach; byli to Ludomir Sawicki, Czesław Kuźniar, Stanisław Małkowski i Stanisław Kontkiewicz, ostatni kierownik Pracowni Geologicznej w Muzeum Przemysłu i Handlu.
Utworzony 7 maja 1919 działa do dziś. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 lutego 1921 został zatwierdzony Statut Państwowego Instytutu Geologicznego[1]. Pierwsza siedziba Instytutu mieściła się w Pałacu Staszica[2]. Później wzniesiono własny budynek na Mokotowie zaprojektowany przez Mariana Lalewicza[3]. Budowa trwała od roku 1925 do roku 1930, niektóre fragmenty ukończono w roku 1936. Projekt utrzymany był w stylu klasycyzmu XIX w. z elementami nawiązującymi do architektury polskiej epoki renesansu.
Instytut nie działał w okresie okupacji niemieckiej (1939–1945). W 1952 został ustanowiony Instytut Geologiczny[4].
W latach 1949–1955 obok gmachu zaprojektowanego przez Mariana Lalewicza wzniesiono nowy budynek według projektu Marka Leykama[5].
Działalność[edytuj | edytuj kod]
Oprócz badań naukowych, prowadzi też prace popularyzatorskie, muzealne i wydawnicze. Jest wydawcą szeregu czasopism geologicznych, w tym czołowych pism międzynarodowych (tzw. filadelfijskich) Geological Quarterly i Geologia Carpathica (we współpracy z instytucjami słowackimi). Redaguje też największe krajowe pismo geologiczne Przegląd Geologiczny, którego wydawcą jest Minister Środowiska. Utrzymuje także jedno z większych w Polsce muzeów geologicznych, znajdujące się w Warszawie przy ul. Rakowieckiej 4.
Posiada oddziały regionalne w Krakowie, Sosnowcu, Kielcach, Wrocławiu, Szczecinie i Gdańsku oraz Samodzielne Pracownie w Lublinie i Poznaniu.
Jednym z głównych zadań PIG-u jest wykonywanie map geologicznych. Do najważniejszych edycji map wykonywanych przez PIG zalicza się Szczegółową Mapę Geologiczną Sudetów w skali 1 : 25 000, Szczegółową Mapę Geologiczną Polski w skali 1 : 50 000, Mapę Geologiczną Polski w skali 1 : 200 000, Mapę Hydrogeologiczną Polski w skali 1 : 50 000 oraz 1 : 200 000, a także Mapę Geologiczno-Gospodarczą Polski (Mapa Geośrodowiskowa Polski) w skali 1 : 50 000.
Drugim poważnym zadaniem jest gromadzenie wszelkich dokumentacji i opracowań geologicznych z obszaru całego kraju w Centralnym Archiwum Geologicznym (obecnie Narodowe Archiwum Geologiczne), którego filie znajdują się w każdym z oddziałów regionalnych.
Kolejnym jest coroczne sporządzanie bilansu zasobów kopalin.
Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M.P. z 1921 r. nr 65, poz. 107
- ↑ Jerzy Kasprzycki: Warszawa sprzed lat. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 146. ISBN 83-7005-201-0.
- ↑ Marek Graniczny, Halina Urban: Z dziejów budowy gmachów Państwowego Instytutu Geologicznego (1919–1936). pgi.gov.pl. [dostęp 2017-11-23].
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 65, poz. 995, podległy pod Centralny Urząd Geologii
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1945–1965. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2003, s. 117. ISBN 83-908950-6-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- G. Niemczynow, J. Burchart: Mały słownik geologiczny, 1966, Wiedza Powszechna.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Państwowy Instytut Geologiczny w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).