Przejdź do zawartości

Paisjusz (Vodica)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paisjusz
Paisi
Pashko Vodica
Arcybiskup
ilustracja
Kraj działania

Albania

Data i miejsce urodzenia

1881
Vodice

Data i miejsce śmierci

4 marca 1966
Tirana

Arcybiskup Durres-Tirana
Okres sprawowania

1949–1966

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Autokefaliczny Prawosławny Kościół Albanii

Chirotonia biskupia

18 kwietnia 1948

podpis
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

18 kwietnia 1948

Konsekrator

Nestor (Sidoruk)

Współkonsekratorzy

Krzysztof (Kisi)

Paisjusz, imię świeckie Pashko Vodica (ur. 1881 we wsi Vodice k. Kolonji, zm. 4 marca 1966 w Tiranie) – albański biskup prawosławny, zwierzchnik Albańskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w latach 1949–1966.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Szkołę powszechną ukończył w rodzinnej miejscowości, a następnie uczył się w szkole w Kawali, której nie ukończył z powodów ekonomicznych. W 1910 został wyświęcony na księdza (jako duchowny żonaty). W 1920, po śmierci żony otrzymał godność archimandryty[1]. Był jednym z inicjatorów starań albańskich prawosławnych o autokefalię, a także uczestnikiem kongresu prawosławnych duchownych i świeckich w Beracie w 1922, który ogłosił autokefalię.

Jako osoba politycznie podejrzana w 1940 został aresztowany przez włoskie władze okupacyjne i internowany we Włoszech. Powrócił do Albanii w 1942 i wraz z synem wstąpił do Armii Narodowo-Wyzwoleńczej[2] i należał do jej rady w okręgu Kolonje. W 1943 r. został członkiem Rady Naczelnej Ruchu Narodowo-Wyzwoleńczego Albanii[3].

W styczniu 1948 przewodniczył trzyosobowej delegacji duchowieństwa prawosławnego Albanii, która udała się z wizytą do Moskwy[3]. 18 kwietnia 1948, w obecności goszczącego w Albanii biskupa Nestora, reprezentującego Rosyjski Kościół Prawosławny dokonano w katedrze tirańskiej chirotonii archimandryty na biskupa, który przyjął imię Pajsij[1]. W tym samym miesiącu otrzymał godność metropolity korczańskiego. Należał do głównych orędowników współpracy Kościoła albańskiego z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym. 25 sierpnia 1949 Święty Synod, który zebrał się niezgodnie z zasadami określonymi w statucie poddał krytyce działalność zwierzchnika Kościoła Krzysztofa i dokonał jego obalenia. Dzień później jego stanowisko przejął Paisjusz, który otrzymał także godność metropolity Durrësu i Tirany[1]. W pełni lojalny wobec władz komunistycznych, arcybiskup Paisjusz uczestniczył w kampaniach politycznych, był także organizatorem III kongresu duchownych prawosławnych (luty 1950), który otwierał, by następnie bez sprzeciwu zaakceptować nowy statut Kościoła, zgodny z oczekiwaniami władz komunistycznych[4]. W latach 60. nie protestował wobec przejmowania części świątyń prawosławnych na rzecz państwa. Zmarł 4 marca 1966 z powodu zaburzeń układu krążenia[5]. Jego śmierć, rok przed ogłoszeniem Albanii państwem ateistycznym usunęła z władz Kościoła ostatniego duchownego, który mógł powoływać się na wpływy w komunistycznej elicie władzy.

Imię Vodicy nosi ulica w Kamzie. Syn Paisi Vodicy – Josif Pashko był prokuratorem wojskowym, oskarżającym w procesach pokazowych i ministrem budownictwa, a wnuk Gramoz Pashko należał do grona założycieli Demokratycznej Partii Albanii.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Andrea Llukani: Kristofor Kisi, kryepeshkopi i pare kanonik i Kishes Ortodokse. Tirana: 2020. (alb.).
  2. Brown 1961 ↓.
  3. a b Tadeusz Czekalski: The Shining Beacon of Socialism in Europe. The Albanian State and Society in the Period of Communist Dictatorship 1944-1992. Kraków: 2013, s. 123. ISBN 978-83-233-3515-3. (ang.).
  4. Egin Ceka. “Ligji i shenjtë i partisë”. Ateizmi dhe politika ndaj fesë në Shqipërinë komuniste. „Përpjekja”. 32-33, s. 140, 2014. Tirana. 
  5. Artan Hoxha: Communism, Atheism and the Orthodox Church of Albania: Cooperation, Survival and Suppression, 1945–1967. Routledge: 2022. (alb.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • J.F. Brown, Background Notes to Albania’s Party Congress – Special Report, 1961.
  • Tadeusz Czekalski: Zarys dziejów chrześcijaństwa albańskiego w latach 1912–1996. Kraków: 1996. ISBN 83-85527-40-0.
  • Sabrina Ramet: Nihil obstat: religion, politics, and social change in East-Central Europe and Russia. Duke University Press: 1998, s. 215. ISBN 0-8223-2070-3.
  • Vasil Thanasi: Memedhetari, luftetar per paqe e progres, kleriku u shquar Paisi Vodica (1882–1966). Tirana: 2004. (alb.).
  • Strona albańskiego prawosławia. orthodoxalbania.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-05)].