Panguraptor

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Panguraptor
You et al., 2014
Okres istnienia: hettangpliensbach
201.4/184.2
201.4/184.2
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

(bez rangi) neoteropody
Nadrodzina

celofyzoidy

Rodzina

celofyzy

Rodzaj

Panguraptor

Gatunki

Panguraptor lufengensis

Panguraptorwymarły rodzaj dinozaura, teropoda z grupy celofyzoidow[1].

Kopalne ślady nieznanego wcześniej nauce rodzaju dinozaura znaleziono w chińskiej prowincji Junnan. Znajdowały się wśród skał formacji Lufeng, powstałej w jurze wczesnej (prawdopodobnie hettangpliensbach), w ogniwie Shawan. Okaz obejmuje czaszkę wraz z żuchwą, część kręgosłupa i niepełne żebra, prawą łopatkę i fragmenty kończyny górnej, fragmentaryczną miednicę i prawie całkowicie zachowaną kończynę dolną. Analiza rzeczonego materiału pozwoliła zaliczyć zwierzę do teropodów z grupy celofyzoidów, niewielkich bądź średnich rozmiarów dwunogich mięsożerców czasu późnego triasu i wczesnej jury, a także do rodziny celofyzów, blisko celofyza. Znalezisko jest istotne, ponieważ, jak podkreślają autorzy opisu rodzaju, wcześniejsze odkrycia nie dostarczyły bogatego materiału, jeśli chodzi o azjatyckie celofyzoidy (nie licząc odrębnego paleokontynentu indyjskiego). Przed odkryciem Panguraptor znaleziono jedynie 2 okazy, ponadto oba obejmowały jedynie pozostałości kończyn. Ponadto autorzy wskazali cechy szczególne, które odróżniały go od wcześniej opisanych celofyzoidów. Zaliczają do nich grzebień o przekątnym przebiegu na boku kości szczękowej, otwór położony ogonowo-grzbietowo w stosunku do wymienionego grzbietu, a także hakowaty róg na dystalnym końcu IV kości śródstopia. Nazwę ukuli, sięgając do mitologii chińskiej, od Pangu[1]. Imię to nosiła potężna istota będąca bohaterem najpełniejszej wersji chińskiego mitu kosmogonicznego, zrodzona w kosmicznym jaju, która to odepchnęła od siebie niebo i ziemię, a potem nadała im ostateczny kształt[2]. Natomiast cząstka raptor pochodzi z łaciny i oznacza rabusia. Rodzaj obejmuje pojedynczy gatunek Panguraptor lufengensis. Epitet gatunkowy jest eponimem nawiązującym do nazwy powiatu Lufeng. Fauna dinozaurów z formacji Lufeng obejmowała także 2 gatunki lufengozaura, 2 gatunki junnanozaura oraz takie rodzaje, jak Chuxiongosaurus, Jinshanosaurus, Xixiposaurus, tatizaur, bienozaur i sinozaur. Czyni to Panguraptor drugim teropodem, którego pozostałości znaleziono w skałach tej formacji[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Hai-Lu You, Yoichi Azuma, Tao Wang, Ya-Ming Wang i Zhi-Ming Dong. The first well-preserved coelophysoid theropod dinosaur from Asia. „Zootaxa”. 3873 (3), s. 233–249, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3873.3.3. PMID: 25544219. (ang.). 
  2. Mieczysław Jerzy Künstler: Mitologia chińska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1981, s. 34-38, seria: Mitologie świata. ISBN 83-221-0118-X.