Paraben propylu
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C10H12O3 | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
180,20 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
bezwonny[1], biały lub prawie biały, krystaliczny proszek[2] lub bezbarwne kryształy[3] | ||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS |
94-13-3 | ||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||
| Pochodne | |||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||
Paraben propylu, propyloparaben – organiczny związek chemiczny z grupy parabenów, n-propylowy ester kwasu p-hydroksybenzoesowego. Występuje naturalnie w roślinach i owadach, do celów przemysłowych otrzymywany jest syntetycznie. Jest używany głównie jako konserwant w kosmetykach i lekach (do 0,02%)[7] – stosowany w kosmetykach opartych na wodzie, takich jak kremy, szampony, płyny do kąpieli i w tuszach do rzęs. Był stosowany również jako dodatek do żywności (symbol E216; E217 w formie soli sodowej), jednak w 2006 roku został usunięty z europejskiego wykazu tych dodatków[8].
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
 |
Niektóre z zamieszczonych tu informacji od 2017-12 wymagają weryfikacji. |
Przeprowadzone w 1984 roku badania wykazały, że stosowanie kosmetyków zawierających mniej niż 25% parabenów jest bezpieczne. Na ogół zawartość parabenów mieści się w granicach 0,01–0,3%. Ostatnie badania (do roku 2008) wykazały, że parabeny mają zdolność przenikania przez skórę w postaci niezmienionej przez esterazy[9]. Związki te są silnymi alergenami i mogą powodować ciężkie kontaktowe zapalenie skóry[10].
Parabeny wykazują aktywność zbliżoną do estrogenu, wykazują aktywność antagonistyczną do androgenów i blokują sulfotransferazy[9]. W 2004 roku stwierdzono, że stężenie parabenów w tkankach raka piersi wynosi 20,6 ± 4,2 ng/g tkanki, przez co są podejrzewane o udział w tworzeniu się tego nowotworu[11]. W badaniu przeprowadzonym w 2012 roku na grupie 160 osób wykazano, że stężenie propyloparabenu w tkankach raka piersi może wahać się w granicach 0–2052,7 ng/g tkanki[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Propyl 4-hydroxybenzoate, karta charakterystyki wydana na obszar Stanów Zjednoczonych, Fisher Scientific, 18 stycznia 2018, numer katalogowy AC131590050 [dostęp 2020-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-25] (ang.).
- ↑ a b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
- ↑ a b Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3.
- ↑ a b c d e f CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-470, 5-162, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
- ↑ a b Propylparaben, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2020-06-25] (ang.).
- ↑ 4-Hydroksybenzoesan propylu (nr P53357) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2020-06-25]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ S. Janiski, A. Fiebig, M. Sznitowska, Farmacja stosowana. Podręcznik dla studentów farmacji, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 719, ISBN 978-83-200-3778-4.
- ↑ Dyrektywa 2006/52/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. zmieniająca dyrektywę 95/2/WE w sprawie dodatków do żywności innych niż barwniki i substancje słodzące oraz dyrektywę 94/35/WE w sprawie substancji słodzących używanych w środkach spożywczych, Dz. Urz. UE L 204 z 05.07.2006.
- ↑ a b Philippa D. Darbre, Philip W. Harvey, Paraben esters: review of recent studies of endocrine toxicity, absorption, esterase and human exposure, and discussion of potential human health risks, „Journal of Applied Toxicology”, 28 (5), 2008, s. 561–578, DOI: 10.1002/jat.1358 (ang.).
- ↑ Wojciech Kostowski, Zbigniew S. Herman, Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 1569, ISBN 83-200-3352-7.
- ↑ P.D. Darbre, G. Coldham, Concentrations of parabens in human breast tumours, „Journal of Applied Toxicology”, 24 (1), 2004, s. 5–13, DOI: 10.1002/jat.958 (ang.).
- ↑ P.W. Harvey, D.J. Everett, Parabens detection in different zones of the human breast: consideration of source and implications of findings, „Journal of Applied Toxicology”, 32 (5), 2012, s. 305–309, DOI: 10.1002/jat.2743, PMID: 22408000 (ang.).
