50°15′49″N 19°05′30″E/50,263611 19,091667Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. ks. bp. H. Bednorza 20 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. dr Adam Malina[1] |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50°15′49″N 19°05′30″E/50,263611 19,091667
| |
| Strona internetowa | |
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach – parafia luterańska w Katowicach-Szopienicach. Należy do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, stanowiąc część jego diecezji katowickiej[1]. W 2023 liczyła około 100 wiernych[2].
Historycznie parafia nosiła nazwy:
- parafii w Roździeniu – od momentu powstania w 1905 r. do wchłonięcia Roździenia przez Szopienice w 1934 r.[3],
- parafii w Szopienicach – do włączenia Szopienic w granice administracyjne Katowic w 1960 r.[3]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Za prekursora rozwoju luteranizmu na Śląsku uznaje się księcia legnicko-brzeskiego – Fryderyka II Piasta, który przyjął luteranizm już w 1523 r.
W tym czasie nie odrodziły się jeszcze wsie Roździeń i Szopienice, zniszczone podczas wojen husyckich. Dopiero w 1546 r. powstała w Roździeniu kuźnica, z którą związany był Walenty Roździeński. On też, wespół z działającym w tym samym czasie kuźnikiem boguckim Andrzejem, byli gorliwymi ewangelikami i niewątpliwie przyczyni się do zaszczepienia idei reformacji w tych stronach.
W 1595 r. Walenty Roździeński popadł w konflikt z Katarzyną Salaman (Salamon), właścicielką Roździenia i Szopienic, spokrewnioną z biskupem krakowskim, wskutek czego musiał opuścić te ziemie. Wiadomo, że za jego czasów przy roździeńskiej kuźnicy istniała kaplica ewangelicka.
Wielka ekspansja protestantyzmu na terenie Roździenia i Szopienic nastąpiła w I połowie XIX wieku, kiedy zaczęły tu masowo powstawać fabryki, kopalnie, huty, do których przybywali liczni pracownicy wyznania ewangelickiego.
W 1857 r. ewangelicy otwarli w Roździeniu czteroklasową szkołę, z czasem poszerzoną do siedmiu klas.
W 1885 r. nastąpiło formalne zawiązanie wspólnoty parafialnej, jako filiał Roździeń Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Mysłowicach. Odtąd zbór roździeńsko-szopienicki uczęszczał okazyjnie na nabożeństwa do kościoła Apostołów Piotra i Pawła w Mysłowicach,lub przybywał tu mysłowicki ksiądz, odprawiając nabożeństwa w najmowanej sali, szkole lub sali posiedzeń rady gminy w Roździeniu.
W 1898 r. ewangelicy rozpoczęli budowę kościoła w Roździeniu. W 1901 r. zakończono budowę kościoła.
W 1905 r. erygowano Parafię Ewangelicko-Augsburską w Roździeniu.
Ostatecznie odłączenie filiału od macierzystej parafii w Mysłowicach nastąpiło w 1910 roku, gdy utworzono samodzielną parafię w Roździeniu.
W latach 1907-1908 ewangelicy wznieśli koło kościoła budynek plebanii i dużą salę parafialną.
W wyniku poplebiscytowego rozgraniczenia Górnego Śląska Katowice znalazły się w Polsce, wskutek czego wiele rodzin ewangelickich opuściło to miasto – liczba zborowników spadła o ok. 40%.
W 1934 r., gdy Szopienice wchłonęły Roździeń, dotychczasowa parafia roździeńska stała się Parafią Ewangelicko-Augsburską w Szopienicach.
W latach 1945-1948 plebania zostaje zajęta przez Opiekę Społeczną i PCK. Oddanie następuje dopiero w 1948 roku.
W 1952 r. pod patronatem szopienickiego księdza powołano istniejący do dzisiaj tzw. parafialny ośrodek szopienicki, w skład weszły ponadto parafie w Hołdunowie, Mysłowicach i Sosnowcu, formalnie nadal zachowując swą autonomiczność.
W 1960 r. gdy Szopienice włączono w granice administracyjne Katowic, dotychczasowa parafia szopienicka otrzymała współczesną nazwę.
W 1987 r. dzięki zaangażowaniu zborowników dokonano wymiany wewnętrznego wystroju kościoła. Ściany kościoła zostały pomalowane białą farbą. Ławki, ołtarz, ambona i inne elementy otrzymały ciemnobrązowy kolor.
W latach od 2001 r. do 2004 r. odbywały się naprawy wnętrza kościoła (m.in. czyszczenie witraży).
W 2003 r. odbyła się naprawa części dachu kościoła.
W 2009 r. przy parafii znajdował się sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
W 2010 r. przy parafii, po raz drugi znajdował się sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
W 2011 r. przy parafii, po raz trzeci znajdował się sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Z momentem swojej ordynacji 9 lutego 2013 pracę na stanowisku wikariusza rozpoczął tu ks. Łukasz Ostruszka[4][5] i pełnił ją do 30 czerwca 2015[6]. Kolejnym wikariuszem w szopienickiej parafii został 1 września 2016 ks. Robert Augustyn[7], wybrany 20 czerwca 2021 na proboszcza parafii w Białej[8] i oficjalnie zainstalowany na tym stanowisku 4 września 2021[9]. 1 września 2021 funkcję wikariusza w Szopienicach objął ks. Piotr Uciński[10].
W wyniku wybuchu gazu 27 stycznia 2023 r. zginęły dwie osoby, a budynek plebanii został w znacznej części zniszczony[11].
Kościoły i kaplice[edytuj | edytuj kod]
- Kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach (parafialny)
- Kaplica w Katowicach-Szopienicach
Księgi Metrykalne[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie księgi są dostępne w kancelarii parafialnej.
Duszpasterze[12][edytuj | edytuj kod]
- 1905-1917 – ks. Wilhelm Dorn,
- 1918-1931 – ks. Johannes Dierich,
- 1932-1938 – ks. dr Eduard Bechtloff,
- 1938-1939 – ks. Ryszard Horn,
- 1940-1945 – ks. Gerhard Myschliwczyk,
- 1945-1946 – ks. Edward Dietz,
- 1946-1947 – ks. Leopold Raabe,
- 1948-1951 – ks. Gustaw Gerstenstein,
- 1952-1961 – ks. Emil Kowala,
- 1961-1997 – ks. Karol Bauman,
- od 1997 – ks. dr Adam Malina,
- 1997-1998 – ks. Jan Neumann,
- 1998-1999 – ks. Rafał Miller,
- 1999-2004 – ks. Michał Walukiewicz,
- 2004-2008 – ks. Mirosław Czyż,
- 2008-2009 – Michał Legierski (praktykant),
- 2009-2011 – ks. Rafał Kamil Dawid,
- 2011-2015 – ks. Łukasz Ostruszka,
- 2015-2016 – ks. Piotr Sztwiertnia,
- 2016-2021 – ks. Robert Augustyn,
- od 2021 – ks. Piotr Uciński.
Działalność parafii[edytuj | edytuj kod]
W parafii funkcjonują: Koło Pań, grupy młodzieżowe, lekcje religii dla wszystkich klas. Całorocznie parafia prowadzi akcję otwartego kościoła. W 2007 r. pod chórem w kościele otwarto stałą ekspozycję poświęconą historii parafii. Dzięki organom, podczas wakacji, w kościele organizowane są koncerty muzyki organowej, chóralnej i kameralnej. Wykonano w nim m.in. takie dzieła, jak kantaty J.S. Bacha czy Ave Maria.
W budynku plebanii, raz w tygodniu odbywają się zajęcia Ogniska Muzycznego.
Oprócz działań typowo kościelnych przy parafii prowadzona jest także działalność charytatywna:
- 2000-2001 – jadłodalnia dla kobiet w ciąży,
- od 2001 – Świetlica środowiskowa "EKIPA" dla starszych dzieci i młodzieży.
W 2009, 2010 i 2011 roku, przy parafii mieścił się sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dzieło łaski Boga. Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP (historia i współczesność), Wydawnictwo "Głos Życia", Katowice 2003.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach
- Ernst von Prittwitz und Gaffron
- Roździeń
- Szopienice
- Diecezja katowicka (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Katowice Szopienice, luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Wybuch gazu w Katowicach. Ks. Adam Malina o swoich byłych kościelnych: "Wyciągałem do nich rękę, a oni widzieli rękę wroga", katowice.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ a b Historia, szopienice.luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Konsystorz - Wiadomości urzędowe - Uchwały z roku 2013, bik.luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Zaproszenie na ordynację, torun-luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Konsystorz - Wiadomości urzędowe - Uchwały z roku 2015, bik.luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Konsystorz - Wiadomości urzędowe - Uchwały z roku 2016, bik.luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Wybrano nowego proboszcza, biala.luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Zaproszenie, biala.luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Konsystorz - Wiadomości urzędowe - Uchwały z roku 2021, bik.luteranie.pl [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Wybuch gazu w Katowicach. Zawaliła się plebania. Pod gruzami znaleziono dwie martwe osoby, Onet Wiadomości, 27 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Duszpasterze – Parafia Ewangelicko-Augsburska Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach. szopienice.luteranie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-08)]. (pol.) szopienice.luteranie.pl [dostęp 2021-09-09].
