Parafia Trójcy Przenajświętszej w Chełmie Śląskim

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Parafia Trójcy Przenajświętszej
Ilustracja
Widok na kościół od strony cmentarza
Państwo

 Polska

Siedziba

Chełm Śląski

Adres

ul. Śląska 11
41-403 Chełm Śląski

Data powołania

między 1601 a 1611

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

katowicka

Dekanat

Lędziny

Kościół

Kościół Trójcy Przenajświętszej

Proboszcz

ks. Piotr Guzy

Wezwanie

Trójcy Przenajświętszej

Położenie na mapie gminy Chełm Śląski
Mapa konturowa gminy Chełm Śląski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia Trójcy Przenajświętszej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Trójcy Przenajświętszej”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia Trójcy Przenajświętszej”
Położenie na mapie powiatu bieruńsko-lędzińskiego
Mapa konturowa powiatu bieruńsko-lędzińskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia Trójcy Przenajświętszej”
Ziemia50°06′41,9″N 19°11′57,2″E/50,111639 19,199222
Strona internetowa

Parafia Trójcy Przenajświętszej – parafia rzymskokatolicka w Chełmie Śląskim. Parafia należy do dekanatu Lędziny w archidiecezji katowickiej.

Parafia została erygowana między 1601 a 1611 rokiem.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1551 roku zbudowano i poświęcono kaplicę drewnianą pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Dzień kiermaszu, czyli rocznicę poświęcenia kościoła, został ustalony na pierwszą niedzielę po święcie św. Mateusza - czyli poświęcenie nowo wybudowanego kościoła nastąpiło 27 września 1551. W listopadzie 1598 r. wizytacji kościelnej (pierwszej po soborze trydenckim) dekanatu pszczyńskiego dokonał archidiakon krakowski Krzysztof Kazimirski na zlecenie biskupa Jerzego Radziwiłła. W sporządzonym urzędowym opisie wskazano patrocinium kościoła, zawarto informacje o wolnostojącej dzwonnicy z jednym dzwonem, cmentarzu, kostnicy (ossarium) i dwóch domach - jednym dla kapelana, drugim dla rektora szkoły[1]. Według niej kościół w Villa Chełm znajdował się w rękach katolickich[2].

Pierwotny kościół w Chełmie w XVII w. był drewniany i posiadał trzy ołtarze. W środku znajdował się obraz Ukrzyżowanego. W 1619 roku odbyła się kolejna wizytacja przeprowadzona przez protonotariusza apostolskiego księdza Jana Fox na zlecenie biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego. Z dokumentu wynikało, że kościół wzbogacił się o dwa dzwony[1] i sygnaturkę. Pod koniec XVII wieku istniejącą kaplicę zastąpiono kościołem murowanym, który powstał dzięki fundacji biskupa Jana Małachowskiego ustanowionej w 1686 roku oraz pomocy finansowej starosty lipowieckiego Mikołaja Ludwika Grabiańskiego. Konsekrowany został 16 października 1689, zachowane zostało jego wezwanie, lecz zmieniono datę kiermaszu na pierwszą niedzielę po święcie św. Jadwigi Śląskiej - po 16 października[1]. Obok barokowego kościoła, po jego południowej stronie, stała drewniana dzwonnica, istniejąca aż do lat 70. XIX wieku. Gruntowny remont kościoła przeprowadzono w latach 1766–1767. Na przełomie XVIII i XIX wieku, obok kościoła powstał cmentarz parafialny z kaplicą pw. św. Piotra. W 1883 roku proboszcz Franciszek Gach podjął się kolejnej rozbudowy kościoła. W zachodniej części kościoła do nawy dobudowano murowany transept, a do niego kruchtę, nad którą pomieszczono chór muzyczny, gdzie postawiono nowe organy. Prace przy pierwszej rozbudowie kościoła trwały aż do 1887 roku Prowadzono je na podstawie projektu budowniczego Lukasa. Rozbudowa z lat 80. XIX wieku zmieniła kościół chełmski z budowli na rzucie prostokąta w budowie mającą rzut krzyża podłużnego, łacińskiego. Ostatnia przebudowa, a właściwie gruntowny remont, został przeprowadzony w latach 70. XX wieku[3].

Autorami obecnego kształtu kościoła byli architekci Koziczynski i Kotz z Pszczyny. Koziczynski prowadził nadzór budowlany z ramienia Rejencji w Opolu, a Kotz był jednym z wykonawców robót budowlanych. Od 1966 roku kościół w Chełmie Śląskim został wpisany do rejestru zabytków województwa katowickiego, jego opis znajduje się także w Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce[3].

Od 1619 roku komendariuszem dla parafii chełmskiej był ksiądz Blasius Wolbramowicz (Błażej z Wolbromia, Błażej Wolbromski[1]), a pierwszym stałym proboszczem został Wojciech Synowiec mianowany w 1660 roku przez biskupa Andrzeja Trzebnickiego[1].

Kolejni proboszczowie:

- ksiądz Adalbert (Wojciech) Łukomski;

- ksiądz Marcin Stanisław Szafrankiewicz;

- ksiądz Stanisław Mąkocki (Mąchocki) - 1707-1732;

- ksiądz Walenty Gnilski;

- ksiądz Bernard Śmietański - 1761-1795;

- ksiądz Piotr Paweł Rączkowski - 1795-1817;

- ksiądz Józef Adrian Rink - 1817-1829;

- ksiądz Walenty Tohak;

- ksiądz Antoni Szyszkiewicz (Szyszkowitz)- 1838-1848;

- ksiądz Franciszek Gach;

- ksiądz Oskar Matziol (Maciol) - 1900-1901;

- ksiądz Aleksander Lissek - 1901-1904;

- ksiądz Paweł Winkler - 1905-1931;

- ksiądz Wiktor Wojtek - 1931-1975;

- ksiądz Piotr Sopora;

- ksiądz Eugeniusz Górecki - 1970-2000[1].

Obecnie proboszczem jest ks. Piotr Guzy (od 2000 r. administrator, a od 2001 r. proboszcz).

Grupy parafialne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: strona parafii[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Piotr Guzy (red.), Parafia Trójcy Przenajświętszej w Chełmie Śląskim (1660-2010), Wyd. jubileuszowe, Chełm Śląski ; Katowice: Drukarnia Archidiecezjalna, 2010, s. 8, ISBN 978-83-7593-085-6 [dostęp 2023-09-30].
  2. ↑ ks. dr Maksymilian Wojtas: Akta wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego dokonanej w roku 1598 z polecenie Jerzego kardynała Radziwiłła, biskupa krakowskiego. Katowice: Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku, 1938, s. 100–101.
  3. ↑ a b Na Szlaku, Chełm Śląski
  4. ↑ Grupy parafialne. oficjalna strona parafii [dostęp 2019-01-26]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Parafie dekanatu lędzińskiego
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parafia_Trójcy_Przenajświętszej_w_Chełmie_Śląskim&oldid=71399924”