Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gdańsku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Parafia Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny
Fara
Ilustracja
Kościół Mariacki w Gdańsku
Państwo

 Polska

Siedziba

Gdańsk (Śródmieście)

Adres

ul. Podkramarska 5
80–834 Gdańsk

Data powołania

31 marca 1991

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

gdańska

Dekanat

Gdańsk Śródmieście

Kościół

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Proboszcz

ks. prał. Ireneusz Bradtke

Wspomnienie liturgiczne

15 sierpnia

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Panny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Panny”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Panny”
Ziemia54°21′00,920″N 18°39′13,051″E/54,350256 18,653625
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Ołtarz Koronacji Marii (widok na korpus z przedstawieniem Koronacji Marii i rzeźbione skrzydła)
Piękna Madonna Gdańska – nieznanego gdańskiego artysty rzeźbiarza
Gotycka Pietà w kaplicy św. Rajnolda

Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gdańsku – rzymskokatolicka parafia usytuowana w gdańskiej dzielnicy Śródmieście przy ulicy Podkramarskiej. Erygowana (trzykrotnie): XIV wiek – parafia przy kościele Panny Marii; 31 marca 1840 – parafia Ducha Świętego przy kaplicy Królewskiej[1]; 31 marca 1991 – parafia Wniebowzięcia NMP przy bazylice Mariackiej. Wchodzi w skład dekanatu Gdańsk Śródmieście, który należy do archidiecezji gdańskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Bazylika Mariacka (widok z Ratusza Głównego Miasta)
 Osobny artykuł: Kaplica Królewska w Gdańsku.

Historyczna fara Głównego Miasta w Gdańsku zwana często „Koroną Gdańska”, pełniąca funkcję kościoła katolickiego i ewangelickiego (w latach 1572–1945), od 1986 konkatedra diecezji gdańskiej, która w 1992 stała się archidiecezją[2]. Kościół jest dedykowany Najświętszej Marii Pannie, nosi wezwanie Wniebowzięcia NMP. Położony jest na placu między ulicami Piwną i Chlebnicką, a św. Ducha. Od strony Motławy bezpośrednio do jednej z bram świątyni prowadzi ul. Mariacka. Kościół Mariacki jest trzecią pod względem objętości świątynią na świecie zbudowaną z cegły[3]. Jej charakterystyczna sylwetka, której akcentami są masywna zachodnia wieża dzwonna i smukłe narożne wieżyczki tworzy dominantę w panoramie miasta. Zbudowany w latach 1346–1502 kościół jest przykładem gotyku ceglanego, odmiany stylu w architekturze gotyckiej upowszechnionego w krajach basenu Morza Bałtyckiego. Pomimo burzliwych dziejów, świątynia zachowała historyczną formę architektoniczną, co poświadcza ikonografia sięgająca XVI wieku oraz bogaty wystrój wnętrza, który tworzą liczne dzieła średniowieczne (m.in. Ołtarz Koronacji Marii, Piękna Madonna Gdańska, Pietà, ołtarz św. Barbary, Tablica Dziesięciorga Przykazań[4], zegar astronomiczny) i nowożytne (zespół obrazów i epitafiów[5] z XVI–XVIII stuleci).

Proboszczowie[edytuj | edytuj kod]

Proboszczowie katoliccy kościoła Wniebowzięcia NMP[6], a w latach 1683–1962 z siedzibą[7] w kaplicy Królewskiej*

  • 1344: ks. Konrad
  • 1351–1363 (1368?): ks. Paul von Molnsdorf[8]
  • 1368–1377: ks. Johann von Gilgenburg
  • 1377–1389: ks. Nicolaus
  • 1389–1398: ks. Christian Rose
  • 1398–1438: ks. Andreas Slommow[9]
  • 1438–1447: ks. Andreas Ruperti
  • 1447–1455: ks. Andreas Kunich
  • 1455–1466: ks. Augustin Tiergart[10]
  • 1467–1476: ks. Arnold Rogge
  • 1478–1484: ks. Mathias Westphal
  • 1484–1493: ks. Johann Ferber
  • 1494–1497: ks. Georg Grewe
  • 1499–1508: ks. Bernd Sculterti
  • 1508–1516: ks. Johann Sculterti
  • 1516–1523: bp Maurycy Ferber[11][12][13]
  • 1523–1537: ks. Jan Dantyszek[14]
  • 1537–1544: ks. Urban Ulrici
  • 1545–1547: o. Walerian OP
  • 1547–1553: ks. Andrzej Duchnicki
  • 1553–1561: ks. Piotr Wyszczelski
  • 1561–1586: ks. Mikołaj Kos
  • 1586–1611: ks. Nicolaus Milonius[15]
  • 1611–1635: ks. Adam Gołyński (Goliński)
  • 1635–1637: ks. Wojciech Samuel Chrzanowski
  • 1637–1644: ks. Mateusz Judycki
  • 1644–1657: ks. Florian Falck
  • 1657–1678: ks. Ludwik Wawrzyniec a Demuth
  • 1678–1681: ks. Joachim Pastorius[16][17]
  • 1682–1689: ks. Georg Ridelius
  • *1689–1690: ks. Johann Georg Kunigk
  • *1690–1692: ks. Georg Adam Kunigk
  • *1693–1712: ks. Jan Stefan Janowicz
  • *1712–1719: ks. Andrzej Jakub Korsz[18]
  • *1720–1743: ks. Dominik Sienieński
  • *1743–1761: ks. Piotr Paweł Sikorski
  • *1762–1775: ks. Cyprian Kazimierz Wolicki[19]
  • *1775–1785: bp Maciej Grzegorz Garnysz
  • *1785–1790: abp Wojciech Józef Skarszewski
  • *1790–1818: bp Feliks Łukasz Lewiński
  • *1818–1855: ks. Stanisław Kostka Rosołkiewicz[20][21]
  • *1855–1857: ks. Julius Tokarski
  • *1857–1882: bp Leon Redner[22]
  • *1882–1895: ks. Friedrich Mentzel
  • *1895–1898: ks. Johann Behrend
  • *1899–1907: ks. Franciszek Michalski
  • *1907–1916: ks. Franz Berendt
  • *1916–1934: ks. Paul Herweg
  • *1935–1945: ks. Otto Lindenblatt
  • *1948–1949: ks. Tadeusz Piskozub
  • *1949–1951: ks. Józef Gałda
  • *1951: ks. Władysław Kowalczyk[23]
  • *1951–1952: ks. Walerian Sześciuk
  • *1952–1962: ks. Franciszek Solarz
  • 1962–1978: ks. ppłk Józef Zator-Przytocki[24][25][26]
  • 1979–2014: ks. inf. Stanisław Bogdanowicz[27][28][29][30][31]
  • 2014–2015: bp Zbigniew Zieliński[32][33][34][35][36][37]
  • od 29 XI 2015: ks. prał. Ireneusz Bradtke[38][39][40]
    • członek Rady ds. Ekonomicznych od 18 X 2021
    • przewodniczący Rady Funduszu na Rzecz Budowy Kościołów w archidiecezji od 1 IV 2019

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kaplica Królewska. bazylikamariacka.gdansk.pl. [dostęp 2021-01-01].
  2. ↑ Koniec (kapitalnego) remontu Bazyliki Mariackiej – Inwestycję przeprowadzono w latach 2017–2020 (koszt wyniósł blisko 20 mln zł.). trojmiasto.pl. [dostęp 2021-01-09]. (pol.).
  3. ↑ Marek Klat: Gdańsk. Złota księga skarbów kultury. Gdańsk: „Przekaz”, s. 60. OCLC 28828615.
  4. ↑ Tablica Dziesięciorga Przykazań w bazylice Mariackiej w Gdańsku. zdsk.pl. [dostęp 2020-01-01]. (pol.).
  5. ↑ Druga rocznica śmierci ks. infułata Stanisława Bogdanowicza. Epitafium w Bazylice Mariackiej. gdansk.pl. [dostęp 2019-10-20]. (pol.).
  6. ↑ Kościół Wniebowzięcia NMP (Tabela: Proboszczowie katoliccy kościoła Wniebowzięcia NMP*). gedanopedia.pl. [dostęp 2021-02-22]. (pol.).
  7. ↑ Kaplica Królewska i plebania Kościoła NMP (Tabela: Katoliccy proboszczowie Kaplicy Królewskiej). gedanopedia.pl. [dostęp 2021-02-23]. (pol.).
  8. ↑ Paul von Molnsdorf. gedanopedia.pl. [dostęp 2020-07-27]. (pol.).
  9. ↑ Andreas Slommow. gedanopedia.pl. [dostęp 2019-10-07]. (pol.).
  10. ↑ Augustin Tiergart. gedanopedia.pl. [dostęp 2014-09-29]. (pol.).
  11. ↑ Moritz Ferber. gedanopedia.pl. [dostęp 2019-09-26]. (pol.).
  12. ↑ Kontrowersyjni Ferberowie. trojmiasto.pl. [dostęp 2011-01-10]. (pol.).
  13. ↑ Dom Ferberów, bazylikamariacka.gdansk.pl [dostęp 2020-01-01] (pol.).
  14. ↑ Jan Dantyszek. gedanopedia.pl. [dostęp 2019-09-26]. (pol.).
  15. ↑ Nicolaus Milonius. gedanopedia.pl. [dostęp 2020-07-27]. (pol.).
  16. ↑ Joachim Pastorius. gedanopedia.pl. [dostęp 2020-09-07]. (pol.).
  17. ↑ Joachim Pastorius, historiograf Ich Królewskich Mości i jego historia Polski pisanej dla Króla Polskiego Jana III Sobieskiego. kronikihistoryczne.blogspot.com. [dostęp 2018-08-05]. (pol.).
  18. ↑ Andrzej Jakub Korsz. gedanopedia.pl. [dostęp 2014-07-04]. (pol.).
  19. ↑ Cyprian Kazimierz Wolicki. gedanopedia.pl. [dostęp 2015-04-27]. (pol.).
  20. ↑ Stanisław Kostka Rosołkiewicz. gedanopedia.pl. [dostęp 2018-04-16]. (pol.).
  21. ↑ Stanisław Kostka Rosołkiewicz. gdansk.pl. [dostęp 2020-01-01]. (pol.).
  22. ↑ Leo Redner. gedanopedia.pl. [dostęp 2019-10-21]. (pol.).
  23. ↑ Ks. Władysław Kowalczyk. odkryjtylicz.pl. [dostęp 2021-01-01]. (pol.).
  24. ↑ Józef Zator-Przytocki. gedanopedia.pl. [dostęp 2019-07-20]. (pol.).
  25. ↑ Wystawy: Żołnierz Kościoła. Ksiądz podpułkownik Józef Zator-Przytocki „Czeremosz” (1912–1978). ipn.gov.pl. [dostęp 2018-11-23]. (pol.).
  26. ↑ Żołnierz Kościoła. Ks. ppłk Józef Zator-Przytocki „Czeremosz” (1912–1978). przystanekhistoria.pl. [dostęp 2020-12-22]. (pol.).
  27. ↑ Stanisław Bogdanowicz (1939–2017). gdansk.pl. [dostęp 2017-10-29]. (pol.).
  28. ↑ Zmarł ksiądz infułat Stanisław Bogdanowicz. tvn24.pl. [dostęp 2017-10-21]. (pol.).
  29. ↑ Pogrzeb ks. Stanisława Bogdanowicza. Duchowny spoczął w krypcie kapłanów (ZDJĘCIA, WIDEO). dziennikbaltycki.pl. [dostęp 2017-10-28]. (pol.).
  30. ↑ Stanisław Bogdanowicz. gedanopedia.pl. [dostęp 2020-11-07]. (pol.).
  31. ↑ Epitafium upamietniające wieloletniego proboszcza bazyliki Mariackiej. gdansk.gosc.pl. [dostęp 2019-10-21]. (pol.).
  32. ↑ Nomina di Ausiliare Gdańsk (Polonia). press.vatican.va, 2015-09-26. [dostęp 2015-09-26]. (wł.).
  33. ↑ Zieliński Zbigniew, biskup pomocniczy gdański. gdansk.gedanopedia.pl, 2015-09-26. [dostęp 2022-11-27]. (pol.).
  34. ↑ Koszalin: Bp Zbigniew Zieliński – biskupem koadiutorem diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. nuncjatura.pl, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-10]. (pol.).
  35. ↑ Biskup Zieliński opuści Oliwę i archidiecezję gdańską. staraoliwa.pl, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-10]. (pol.).
  36. ↑ Biskup Zbigniew Zieliński żegna się z Gdańskiem. Będzie koadiutorem w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. gdansk.pl, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-10]. (pol.).
  37. ↑ Biskup Zbigniew Zieliński. diecezjakoszalin.pl, 2022-03-12. [dostęp 2022-03-12]. (pol.).
  38. ↑ Pomysłowy ks. Bradtke. Nowy proboszcz Bazyliki Mariackiej. gdansk.pl. [dostęp 2015-11-29]. (pol.).
  39. ↑ Ks. Ireneusz Bradtke: Rzeczywistość jest bardziej skomplikowana niż remont. gdansk.pl. [dostęp 2020-12-04]. (pol.).
  40. ↑ Ks. Prałat mgr Ireneusz Bradtke – proboszcz. diecezja.gda.pl. [dostęp 2015-11-29]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Parafie dekanatu Gdańsk-Śródmieście

Kościół św. Piotra i Pawła w Gdańsku

Kościoły dekanatu Gdańsk-Śródmieście
kościoły
parafialne
kościoły
filialne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parafia_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gdańsku&oldid=69279358”