Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie
50°10′35″N 22°36′30″E/50,176389 22,608333 Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Kościuszki 6 |
| Data powołania |
1602 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół parafialny | |
| Filie |
• Leżachów – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego |
| Proboszcz |
ks. Jan Grzywacz |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
15 sierpnia |
Położenie na mapie Sieniawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  | |
Położenie na mapie gminy Sieniawa  | |
| 50°10′35″N 22°36′30″E/50,176389 22,608333
| |
Mapa parafii
| |
| Strona internetowa | |
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji przemyskiej w dekanacie Sieniawa[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki parafii są związane z Dybkowem, na którego terenie w 1571 roku Jan Kostka ufundował drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela. W 1602 roku została erygowana parafia. W 1624 roku kościół podczas najazdu Tatarów został zniszczony, a w 1629 roku został odbudowany.
W 1672 roku na terenie wsi Dybków, Mikołaj Hieronim Sieniawski założył Sieniawę, która w 1676 roku otrzymała prawa miejskie. W 1673 roku rozpoczęto budowę drewnianego kościoła i klasztoru dominikanów. W 1679 roku budowę ukończono, a 1682 roku kościół i klasztor zostały poświęcone przez ks. Tomasza Porębskiego dziekana leżajskiego. W 1719 roku rozpoczęto budowę murowanego kościoła w stylu barokowym według projektu arch. Giovanniego Spazzia. W 1751 roku ukończono budowę kościoła, a w 1754 roku ukończono budowę murowanego klasztoru. W 1745 roku kościół został poświęcony[2].
W 1747 roku zbudowano murowany kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, który w 1754 roku został konsekrowany przez bpa Wacława Hieronima Sierakowskiego. W 1777 roku podczas pogrzebu austriackiego żołnierza, gdy oddział wojskowy dał pożegnalną salwę, jeden z nabojów trafił w dach, od którego spłonął kościół parafialny, ale wkrótce staraniem Augusta Czartoryskiego został odbudowany.
W 1778 roku Austriacy skasowali klasztor dominikanów, a zakonników przenieśli do Jarosławia. Świątynia zaczęła pełnić rolę parafialnej[3]. 20 grudnia 1788 roku decyzją Austriaków kościół poklasztorny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny stał się kościołem parafialnym, a kościół św. Jana Chrzciciela został przekazany grekokatolikom i zaadaptowany na cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
W 1893 roku do parafii przybyły siostry zakonne Służebniczki starowiejskie[4].
Podczas I wojny światowej zniszczeniu uległy dach i wnętrze kościoła parafialnego. W latach 1918–1923 kościół został odremontowany. W 1952 roku został wykonany ołtarz główny, a kilka lat później ołtarze boczne. W 1954 roku artysta Stanisław Jakubczyk wykonał polichromię[2].
W podziemiach świątyni mieści się rodowa krypta Czartoryskich[5].
Na terenie parafii jest 3 950 wiernych (w tym: Sieniawa – 1 683, Dybków – 557, Leżachów – 531, Pigany – 318, Wylewa – 891)[6].
- Proboszczowie parafii:
- 1629–1653. ks. Bartłomiej Skibicki.
- 1653–1662. ks. Krzysztof Jan Kurliński.
- 1662–1668. ks. Stanisław Kazimierz Białkowski.
- 1668–1672. ks. Piotr Wrowski.
- 1772–1779. ks. Jan Jozafat Olezkowicz.
- 1679–1714. ks. Wojciech Kazimierz Lesiowski.
- 1714–1732. ks. Stanisław Kupalski.
- 1732–1737. ks. Walenty Gabriel Gossek.
- 1737–1754. ks. Michał Franciszek Wroblewski.
- 1754–1780. ks. Antoni Smalczewski.
- 1780–1793. ks. Michał Tadeusz Cikowski.
- 1794–1808. ks. Jacek Borczewski.
- 1809–1820. ks. Sebastian Bardziński[7][8].
- 1821–1848. ks. Jan Krasnodębski[9].
- 1849–1850. ks. Ludwik Kisielewski.
- 1851–1852. ks. Wojciech Węgrzyn.
- 1852–1891. ks. Maciej Hebda[10].
- 1891–1921. ks. Tomasz Włazowski[11].
- 1921–1949. ks. Henryk Uchman[12][13].
- 1949–1950. ks. Józef Świerczek (wikariusz substytut)[14][15].
- 1950–1970. ks. Edward Brodowicz[16][17][18].
- 1970–1974. ks. Tadeusz Rajchel.
- 1974–1988. ks. Zbigniew Szeliga[19][20].
- 1988–2001. ks. Zdzisław Kalinowski[21].
- 2001– nadal ks. Jan Grzywacz.
Kościoły filialne[edytuj | edytuj kod]
- Kościoły filialne:
- Kościoły zabytkowe:
- Sieniawa – pw. św. Jana Chrzciciela (dawna cerkiew)
- Leżachów – Św. Nykyty (dawna cerkiew)[24]
-
Kościół filialny w Leżachowie -
Kościół filialny w Piganach -
-
.jpg)
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Opis dekanatu na stronie archidiecezji
- ↑ a b Historia kościoła w Sieniawie
- ↑ Kościół św. Jana Chrzciciela
- ↑ Historia sióstr
- ↑ Rodowa krypta książąt Czartoryskich
- ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015 (s. 315) ISSN 1429-6314
- ↑ Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1810 (s. 7-8) (łac.) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Schematismus Univresi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit(us) Lat(ini) Anno 1820 (s.8) [dostęp 2017-01-25]
- ↑ Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1821 (s. 8) (łac.) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1853 (s. 21) (łac.) [dostęp 2017-01-23]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1891 (s. 118) (łac.) [dostęp 2017-01-23]
- ↑ Elenchus Cleri Dioeceseos rit. lat. Premisliensis pro Anno Domini 1923 (s. 36) (łac.) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Rit(us) Lat(ini) Premisliensis pro Anno Domini 1927 (s. 63) (łac.) [dostęp 2017-01-23]
- ↑ Zmiany w diecezji Kronika Diecezji przemyskiej 41(1948), z. 2-3, s. 102 [dostęp 2023-02-22]
- ↑ Zmiany w diecezji 42(1949), z. 5-9, s. 109 [dostęp 2023-02-22]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1952 (s. 110) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1958 (s. 125) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1966 (s. 134) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1979 (s. 197) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1984 (s. 414-415) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Biografia ks. Zdzisława Kalinowskiego na stronie Archidiecezji. [dostęp 2018-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-20)].
- ↑ Historia kościoła w Leżachowie
- ↑ Historia kościoła w Piganach
- ↑ Drewniana cerkiew Leżachów