Parchowo (gmina)

Parchowo
	gmina wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	bytowski
TERC	2201072
Wójt	Andrzej Dołębski (2006)
Powierzchnia	131,21 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 3 716
• gęstość	28,3 os./km²
Nr kierunkowy	59
Tablice rejestracyjne	GBY
Mniejszości	Kaszubi
Język pomocniczy	kaszubski
	Adres urzędu:ul. Krótka 2; 77-124 Parchowo
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	11
Liczba miejscowości	28
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Parchowo
	Położenie na mapie Polski Parchowo
	54°12′N 17°40′E/54,206389 17,668056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej
	Portal Polska

Parchowo (kaszb. Gmina Parchòwò) – gmina wiejska w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie słupskim. W 2010 roku w gminie wprowadzono język kaszubski jako język pomocniczy.

W skład gminy wchodzi 11 sołectw: Chośnica, Gołczewo, Grabowo Parchowskie, Jamno, Jeleńcz, Nakla, Nowa Wieś, Parchowo, Soszyca, Sylczno, Żukówko.

Siedziba gminy to Parchowo.

Według danych z 31 grudnia 2017 roku^[2] gminę zamieszkiwało 3724 osób.

Miejscowości[edytuj | edytuj kod]

Wykaz miejscowości podstawowych i ich integralnych części w administracji gminy Parchowo
Nazwa miejscowości	Rodzaj miejscowości	Miejscowość podstawowa	SIMC	Położenie geograficzne
Baranowo	wieś		0748833	54°16′32″N 17°39′48″E/54,275556 17,663333
Bawernica	wieś		0748626	54°17′05″N 17°41′48″E/54,284722 17,696667
Bylina	wieś		0748951	54°14′48″N 17°36′34″E/54,246667 17,609444
Ceglarnia	przysiółek wsi	Jamno	0748715	54°13′12″N 17°39′12″E/54,220000 17,653333
Chałupa	osada	Chośnica	0748649	54°15′06″N 17°40′41″E/54,251667 17,678056
Chośnica	wieś		0748632	54°16′04″N 17°40′17″E/54,267778 17,671389
Folwark	osada	Chośnica	0748655	54°16′03″N 17°42′50″E/54,267500 17,713889
Frydrychowo	przysiółek wsi	Parchowo	0748885	54°12′30″N 17°43′00″E/54,208333 17,716667
Garbacz	przysiółek wsi	Sylczno	0748922	54°09′02″N 17°42′33″E/54,150556 17,709167
Glinowo-Leśniczówka	część wsi	Nakla	0748767	54°10′05″N 17°39′56″E/54,168056 17,665556
Gołcewo	część wsi	Gołczewo	0748678	54°11′49″N 17°38′32″E/54,196944 17,642222
Gołczewo	wieś		0748661	54°11′31″N 17°38′22″E/54,191944 17,639444
Grabowo Parchowskie	wieś		0748684	54°11′33″N 17°43′21″E/54,192500 17,722500
Jamno	wieś		0748690	54°12′57″N 17°37′53″E/54,215833 17,631389
Jamnowski Młyn	przysiółek wsi	Jamno	0748709	54°13′07″N 17°39′32″E/54,218611 17,658889
Jeleńcz	wieś		0748738	54°10′26″N 17°38′30″E/54,173889 17,641667
Józefata Dolina	część wsi	Nakla	0748773	54°08′50″N 17°43′06″E/54,147222 17,718333
Karłowo	część wsi	Parchowo	0748856	54°11′31″N 17°42′12″E/54,191944 17,703333
Kłótnica	część wsi	Nakla	0748780	54°08′45″N 17°42′10″E/54,145833 17,702778
Mirosław	część wsi	Jeleńcz	0748744	54°10′18″N 17°37′39″E/54,171667 17,627500
Nakla	wieś		0748750	54°08′53″N 17°41′18″E/54,148056 17,688333
Nowa Wieś	wieś		0748827	54°17′18″N 17°41′02″E/54,288333 17,683889
Parchowo	osada leśna	Jamno	0748721	54°13′54″N 17°40′06″E/54,231667 17,668333
Parchowo	wieś		0748840	54°12′24″N 17°40′07″E/54,206667 17,668611
Parchowski Bór	przysiółek wsi	Parchowo	0748891	54°13′45″N 17°42′01″E/54,229167 17,700278
Parchowski Młyn	przysiółek wsi	Parchowo	0748900	54°12′47″N 17°43′00″E/54,213056 17,716667
Skrobacz	część wsi	Nakla	0748796	54°08′51″N 17°42′24″E/54,147500 17,706667
Soszyca	wieś		0748968	54°15′09″N 17°34′48″E/54,252500 17,580000
Struga	wieś		0748974	54°15′12″N 17°35′20″E/54,253333 17,588889
Sumin	osada	Sylczno	0748939	54°09′58″N 17°46′10″E/54,166111 17,769444
Sylczno	wieś		0748916	54°09′58″N 17°44′11″E/54,166111 17,736389
Wiślany	część wsi	Parchowo	0748862	54°11′46″N 17°40′52″E/54,196111 17,681111
Wola	część wsi	Nakla	0748804	54°08′41″N 17°41′46″E/54,144722 17,696111
Wygoda	przysiółek wsi	Nakla	0748810	54°08′18″N 17°41′09″E/54,138333 17,685833
Zielony Dwór	część wsi	Parchowo	0748879	54°11′41″N 17°41′59″E/54,194722 17,699722
Żukówko	wieś		0748945	54°13′37″N 17°35′56″E/54,226944 17,598889
Źródła: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części (xls), Dz.U. z 2013 r. poz. 200 oraz Dz.U. z 2015 r. poz. 1636, Zbiory danych państwowego rejestru nazw geograficznych -2023-03-21

Według danych z 30 grudnia 2006^[3] gminę zamieszkiwały 3622 osoby.

Według ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, istnieje możliwość używania przed organami gminy, obok języka urzędowego, języka kaszubskiego jako języka pomocniczego.

Gmina jest gminą dwujęzyczną – według danych pochodzących ze spisu powszechnego przeprowadzonego w 2002 roku, 22,6% ludności gminy posługuje się językiem kaszubskim.

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[4] gmina Parchowo ma obszar 130,91 km², w tym:

użytki rolne: 40%
użytki leśne: 49%

Gmina stanowi 5,97% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	3392	100	1707	50,3	1685	49,7
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	25,9		13		12,9

Piramida wieku mieszkańców gminy Parchowo w 2014 roku^[1].

Pozostałe miejscowości niesołeckie[edytuj | edytuj kod]

Gminny Ośrodek Kultury w Parchowie

Baranowo, Bawernica, Bylina, Chałupa, Frydrychowo, Glinowo-Leśniczówka, Grabacz, Jamnowski Młyn, Karłowo, Folwark, Parchowski Bór, Parchowski Młyn, Struga, Wiślany, Wygoda, Zielony Dwór.

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat przyrody Jeziorka Chośnickie

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Przez południową część gminy przebiega droga krajowa nr 20 ze Stargardu do Gdyni oraz droga wojewódzka nr 228 z Kartuz do Bytowa.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Bytów, Czarna Dąbrówka, Lipusz, Sierakowice, Studzienice, Sulęczyno

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Parchowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Gmina Parchowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-03-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-1] Gmina Parchowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Gmina Parchowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-03-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[autonazwa2-3] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[autonazwa1-4] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Wsie	Baranowo Bawernica Bylina Chośnica Gołczewo Grabowo Parchowskie Jamno Jeleńcz Nakla Nowa Wieś Parchowo Soszyca Struga Sylczno Żukówko
Osady	Chałupa Folwark Sumin
Osada leśna	Parchowo
Części wsi	Glinowo-Leśniczówka Gołcewo Józefata Dolina Karłowo Kłótnica Mirosław Skrobacz Wiślany Wola Zielony Dwór
Przysiółki wsi	Ceglarnia Garbacz Jamnowski Młyn Wygoda Frydrychowo Parchowski Bór Parchowski Młyn

Miasta	Bytów Miastko
Gminy miejsko-wiejskie	Bytów Miastko
Gminy wiejskie	Borzytuchom Czarna Dąbrówka Kołczygłowy Lipnica Parchowo Studzienice Trzebielino Tuchomie

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (II RP) (1919–39) woj. gdańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)	Kartuzy (od 1923)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Banino (do 1954) Chmielno Goręczyno (do 1954) Kamienica Szlachecka (do 1954) Kartuzy Parchowo (do 1954) Przodkowo Sianowo Sierakowice Somonino (od 1973) Stężyca Sulęczyno* Żukowo
Gromady (1954–72)	Banino (1954–72) Borzestowo (1954–61) Brodnica Górna (1954–68) Chmielno (1954–72) Czeczewo (1954–59) Dzierżążno (1954–72) Egiertowo (1954–61) Firoga (1954–72) Gołubie (1954–61) Goręczyno (1954–61) Gowidlino (1954–71) Hopy (1954–57) Kamienica Królewska (1954–61) Kamienica Szlachecka (1954–72) Kiełpino (1954–59) Leźno (1954–59) Miechucino (1954–59) Mirachowo (1954–59) Mojusz (1954–59) Mściszewice (1954–61) Nakla (1954 →) Parchowo (1954 →) Podjazy (1954–58) Pomieczyno (1954–61) Prokowo (1954–59) Przodkowo (1954–72) Przyjaźń (1958–68) Puzdrowo (1954–68) Sianowo (1954–72) Sierakowice (1954–72) Skrzeszewo Żukowskie (1954–57) Somonino (1962–72) Stężyca (1954–72) Suleczyno (1954–72) Szymbark (1954–72) Żukowo (1954–72)
Legenda	* 1934–54 gmina Suleczyno

Przynależność wojewódzka	woj. gdańskie (1945–46) woj. szczecińskie (1946–50) woj. koszalińskie (1950–75)
Miasta	Bytów
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Borzytuchom Budowo (od 1973) Bytów (od 1973) Czarna Dąbrówka (od 1973) Jasień (do 1954) Kołczygłowy (od 1973) Niezabyszewo (do 1954) Parchowo (od 1973) Pomysk Wielki (do 1954) Półczno (Połeczno) (1945–46) Studzienice Tuchomie Ugoszcz (do 1954)
Gromady (1954–72)	Borzytuchom (1954–72) Budowo (← 1959–72) Bytów (1958–72) Chotkowo (1954–57) Czarna Dąbrówka (← 1959–6?) Czarna Dąbrówka (1971–72) Gostkowo (1954–57) Jasień (1954–68) Kołczygłowy (← 1958–72) ~~Mikorowo~~(←~~1971~~) Mokrzyn (1954–59) ~~Motarzyno~~(←~~1959~~) Nakla (← 1955–68) Niedarzyno (1954–57) Niezabyszewo (1954–72) ~~Nożyno~~(←~~1959~~) Nożyno (196?–71) Parchowo (← 1955–72) Pomysk Wielki (1954–72) Rekowo (1954–59) Rokity (← 1959–72) Studzienice (1954–72) Trzebiatkowo (1954–71) Tuchomie (1954–72) Ugoszcz (1954–72)