Park Śląski

Park Śląski

Rzeźba Żyrafa w Parku Śląskim
Państwo	Polska
Miejscowość	Chorzów
Dzielnica	nie należy do żadnej dzielnicy
Adres	{{{adres}}}
Powierzchnia	620 ha
Data założenia	grudzień 1950
Projektant	Władysław Niemirski
Położenie na mapie Chorzowa Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa śląskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}
Strona internetowa

{{Park infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | adres = | współrzędne = Nieznane pola: "sekundN", "sekundE", "stopniN", "stopniE", "minutE" oraz "minutN".

WPKiW

Planetarium Śląskie

Skansen

Kolejka linowa Elka

Brama wejściowa do Śląskiego ZOO

Śląskie Wesołe Miasteczko

Parkowa Kolejka wąskotorowa – stacja Przystań

Hala wystawowa Kapelusz

Park Śląski, do 2012: Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. gen. Jerzego Ziętka (WPKiW) – park miejski w Chorzowie, zajmujący powierzchnię 620 ha lub, według innego źródła, 520 ha. Jest to jeden z największych parków miejskich w Europie. Park nazywany jest zielonym płucami Górnego Śląska, stanowi też kulturalne centrum konurbacji górnośląskiej.

Parkiem zarządza spółka akcyjna Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. gen. Jerzego Ziętka.

Historia

Jednym z głównych inicjatorów powstania Parku był generał Jerzy Ziętek. Decyzja o budowie tej największej inwestycji ekologicznej na Górnym Śląsku zapadła w 1950 roku na posiedzeniu Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach. Obszar inwestycji obejmował w 75% zdewastowane tereny poprzemysłowe: hałdy, odpady pogórnicze, biedaszyby, zapadliska, bagna i wysypiska, a także nieużytki rolnicze na terytorium miast Chorzów i Katowice o powierzchni około 640 ha. Z powodu małej przydatności miejscowych kwaśnych gleb bielicowych na teren obecnego Parku przywieziono 3,5 miliona m³ ziemi i dowieziono 0,5 miliona m³ gleb próchnicznych i torfu.

Budowę rozpoczęto w lipcu 1951 roku. Była ona realizowana w dużej części poprzez czyny społeczne. Zbierano również datki pieniężne i prowadzono sprzedaż kartoników filatelistycznych z dopłatą na budowę WPKiW. Podstawowym założeniem, jakim kierował się przy projektowaniu Parku zespół architektów kierowany przez prof. Władysława Niemirskiego, było podzielenie go na dwie strefy, przy wykorzystaniu istniejącego układu topograficznego. Centralną część parku zaprojektowano więc jako teren o charakterze leśnym, poprzecinany siecią dróg, alejek i traktów pieszych mających sprzyjać wyciszeniu, biernemu wypoczynkowi oraz aktywnej rekreacji ruchowej. Pozostała część parku, ok. 13 ha, zaprojektowana została jako tereny o charakterze kulturalno-rekreacyjnym oraz tereny sprzyjające czynnemu wypoczynkowi, gdzie miały zostać wybudowane dodatkowe atrakcje oraz być organizowane festyny.

W latach 50. i 60. w parku realizowano kolejne inwestycje: Stadion, Śląski Ogród Zoologiczny, Wesołe Miasteczko, Planetarium. W 1957 uruchomiono ponad 5-kilometrową trasę kolejki wąskotorowej, a w 1967 kolejkę linową „Elka”. W 1962 działalność rozpoczął ośrodek PTTK, a rok później Ośrodek harcerski z polem namiotowym i strzelnicą sportową. W 1966 oddane do użytku zostało Kąpielisko Fala, a w 1968 nastąpiło otwarcie Hali Wystaw Kapelusz, Rosarium, oraz w owym czasie najwyższej na świecie szklarni wieżowej. Był to najbardziej intensywny okres rozbudowy parku. W późniejszych latach utworzono jeszcze Górnośląski Park Etnograficzny (w 1975 r.), a w 2007 roku powstał Park Linowy „Palenisko”.

Na skutek wymiany gruntów podczas budowy os. Tysiąclecia w Katowicach, obecnie Park Śląski w całości leży w granicach administracyjnych Chorzowa. Nie przynależy jednak do żadnej z jego dzielnic, co podkreśla jego regionalny charakter.

16 kwietnia 2012 decyzją władz parku, dotychczas używana nazwa „Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. Gen. Jerzego Zietka” została zmieniona na znacznie krótszą „Park Śląski”.

W 2013 przy Al. Klonowej oddano do użytku śmigłowcowe, sanitarne lądowisko Chorzów-Park.

Fauna i Flora

Drzewostan parku, dzięki starannemu planowaniu, obfituje w bogactwo gatunków drzew. Nasadzenie zrealizowano głównie w czynie społecznym. W sumie na terenie parku wysadzono ok. 3,5 miliona sadzonek drzew i krzewów w 70 gatunkach i odmianach. W pierwszym okresie teren zadrzewiany był tzw. roślinnością pionierską (gatunki szybko rosnące i odporne na zanieczyszczenia). W późniejszym okresie przeprowadzano dosadzanie gatunków szlachetnych, mających wzbogacić jego docelowy wygląd.

Obecnie powierzchnia drzewostanu i terenów zakrzewionych obejmuje ok. 260 ha i jest jedną z największych „kolekcji” drzew i krzewów na terenie Górnego Śląska, obejmującą ponad 350 taksonów. Wiele gatunków posiada nietypowe kształty liści, ciekawe owoce i kwiaty oraz niespotykane pokroje koron.

W przypadku fauny, na obszarze parku zaobserwować można ok. 70 gatunków ptactwa oraz wiele ssaków, z których największymi są dziki, sarny, lisy i zające. Bogata jest również herpeto i ichtiofauna, występuje tu również wiele gatunków bezkręgowców. Do tego doliczyć trzeba mieszkańców Śląskiego Ogrodu Zoologicznego.

Do szczególnych miejsc związanych z florą parkową trzeba zaliczyć m.in. Rosarium, które jest największym tego typu ogrodem w Polsce. Na jego terenie znajduje się ponad 35 000 róż prawie 300 odmian. Kolejnym jest Ogród Bylinowy, będący następcą funkcjonującego kiedyś w Parku Alpinarium. Osobną kategorię stanowią przestrzenne rzeźby kwiatowe zwierząt, czy też kwietniki sezonowe obsadzane corocznie w inne wzory – np. znaki zodiaku, owady, kształty liści czy też formy geometryczne.

Atrakcje parku

Istniejące

Śląski Ogród Zoologiczny

Ogród zoologiczny uruchomiony został w 1954 roku. Znajduje się w nim ponad 2200 zwierząt, przedstawiających 280 gatunków. W roku 1975 zakończono budowę Kotliny Dinozaurów. Znajdują się tam żelbetowe rekonstrukcje szesnastu dinozaurów.

Śląskie Wesołe Miasteczko

Śląskie Wesołe miasteczko to największe wesołe miasteczko w Polsce. Otwarte zostało w 1959 roku.

Stadion Śląski

Jeden z największych stadionów w Polsce. Obecnie trwa jego przebudowa. Stadion pełnił funkcję stadionu narodowego męskiej reprezentacji Polski w piłce nożnej do momentu powstania Stadionu Narodowego w Warszawie.

Planetarium Śląskie

Planetarium Śląskie to największe i najstarsze planetarium w Polsce.

Galeria Rzeźby Śląskiej

Unikatowa ekspozycja rzeźby plenerowej tworzona od 1963 roku.

Pozostałe

• Stadion GKS Katowice
• Górnośląski Park Etnograficzny
• Kolej parkowa
• Dom Pracy Twórczej „Leśniczówka”
• Rosarium (największy różany ogród w Polsce)
• Ogród Bylinowy
• Hala wystawowa Kapelusz
• Przystań (ośrodek wodno-rekreacyjny, pow. stawu: 7 ha, kanał: 550 m)
• Kąpielisko Fala
• Siłownia na wolnym powietrzu
• Bulodrom
• Ośrodek tenisowy
• Ośrodek harcerski (powierzchnia 12 ha)
• Śląski Park Linowy
• Sztuczna plaża
• Duża ilość kawiarenek, barów np. Wioska rybacka
• Kilkanaście odnowionych fontann – sponsor „Tyskie”
• Ścieżki rowerowe oraz tory ekstremalne
• Ogólnopolski program ścieżek biegowych
• Rzeźba Żyrafa
• Kolejka linowa Elka

Dawne

Do 1983 roku znajdowała się w parku najwyższa szklarnia wieżowa na świecie.

• Międzynarodowe Targi Katowickie
• Alpinarium
• 80 metrowa ławka dookoła kanału z planszami do gry w szachy, młynek itd. – sponsor „Tyskie”

Bibliografia

• Urząd Miasta Katowice: Ogłoszenie o ponownym wyłożeniu do publicznego wglądu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Osiedla Tysiąclecia w Katowicach. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-05-06]. (pol.).
• Magdalena Sekuła, Jakub Nowak: Krajobraz tworzą ludzie. Chorzów: Wydawnictwo WPKiW S.A., 2010. ISBN 978-83-62506-00-2. OCLC 802005957.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Parku Śląskiego
• Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku – Śląskie miasta