Parki narodowe na Słowacji
Parki narodowe na Słowacji – obszary prawnie chronione na terenie Słowacji wyróżniające się ekosystemami zasadniczo niezmienionymi przez działalność człowieka lub naturalną strukturą krajobrazu, zwykle o powierzchni ponad 1000 ha, tworzące ponadregionalne ośrodki najważniejszego dziedzictwa naturalnego.
Na terytorium Słowacji znajduje się 9 parków narodowych zajmujących 6,5% powierzchni kraju (stan na 2020 rok).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia ochrony przyrody na Słowacji sięga XIII w., kiedy ochroną objęto żubra europejskiego i obszar obecnego rezerwatu Badínsky prales niedaleko Bańskiej Bystrzycy[1]. W 1876 roku wyznaczono pierwszy obszar chroniony – Wielicki Ogród (słow. Kvetnica) w Dolinie Wielickiej w Tatrach Wysokich[1]. Pierwszym parkiem powstałym na terenie współczesnej Słowacji był Tatrzański Park Narodowy powołany 18 grudnia 1948 roku[1] – park rozpoczął swoją działalność 1 stycznia 1949 roku[2].
Parki narodowe na terenie Słowacji to obszary prawnie chronione wyróżniające się ekosystemami zasadniczo niezmienionymi przez działalność człowieka lub naturalną strukturą krajobrazu, zwykle o powierzchni ponad 1000 ha, tworzące ponadregionalne ośrodki najważniejszego dziedzictwa naturalnego[1].
Na terytorium Słowacji znajduje się 9 parków narodowych zajmujących 6,5% powierzchni kraju (stan na 2020 rok)[2].
Parki narodowe[edytuj | edytuj kod]
Poniższa tabela przedstawia słowackie parki narodowe:
- Nazwa parku narodowego – polska nazwa[3] wraz z nazwą w języku słowackim;
- Rok utworzenia – rok utworzenia/rozszerzenia parku;
- Powierzchnia – powierzchnia parku w km²;
- Położenie – kraj;
- Uwagi – informacje na temat statusu rezerwatu biosfery UNESCO, posiadanych certyfikatów, przyznanych nagród i wyróżnień międzynarodowych itp.
| Lp. | Zdjęcie | Nazwa parku narodowego | Rok utworzenia[1] | Powierzchnia (km²)[1] |
Położenie | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 
|
Tatrzański Park Narodowy Tatranský národný park |
1948 1987 2003 |
738 | Kraj preszowski Kraj żyliński |
Ostoja ptaków IBA[4] |
| 2. | _a3.jpg)
|
Pieniński Park Narodowy Pieninský národný park |
1967 1997 |
37,5 | Kraj preszowski | Należy do sieci Natura 2000[5] |
| 3. | 
|
Park Narodowy „Niżne Tatry” Národný park Nízke Tatry |
1978 1997 |
728 | Kraj bańskobystrzycki Kraj preszowski Kraj żyliński |
Ostoja ptaków IBA[6] |
| 4. | 
|
Park Narodowy „Mała Fatra” Národný park Malá Fatra |
1967 (park krajobrazowy) 1988 (park narodowy) |
226,3 | Kraj żyliński | Ostoja ptaków IBA[7] |
| 5. | 
|
Park Narodowy „Słowacki Raj” Národný park Slovenský raj |
1964 (park krajobrazowy) 1988 (park narodowy) |
197,63 | Kraj koszycki Kraj preszowski |
Ostoja ptaków IBA[8] |
| 6. | _001.jpg)
|
Park Narodowy „Połoniny” Národný park Poloniny |
1997 | 298,05 | Kraj preszowski | Europejski Dyplom dla Obszarów Chronionych[9] |
| 7. | .JPG)
|
Národný park Muránska planina[10] Národný park Muránska planina |
1977 (park krajobrazowy) 1997 (park narodowy) |
203,18 | Kraj bańskobystrzycki | Ostoja ptaków IBA[11] |
| 8. | _-_southern_side.jpg)
|
Park Narodowy „Wielka Fatra” Národný park Veľká Fatra |
1974 (park krajobrazowy) 2002 (park narodowy) |
403,71 | Kraj bańskobystrzycki Kraj żyliński |
Ostoja ptaków IBA[12] |
| 9. | 
|
Park Narodowy „Kras Słowacki” Národný park Slovenský kras |
1973 (park krajobrazowy) 2002 (park narodowy) |
346,11 | Kraj koszycki | Od 1977 roku Kras Słowacki jest rezerwatem biosfery UNESCO[13]; ostoja ptaków IBA[14] |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Štátny zoznam osobitne chránených častí prírody SR ↓.
- ↑ a b Enviroportál Ministerstva životného prostredia SR ↓.
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 282. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Tatry. 2020. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ Pieniny. [w:] NATURA 2000 [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Nízke Tatry. 2020. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Malá Fatra. 2020. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Slovensky raj. 2020. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ Council of Europe: European Diploma areas: Awarded Areas in Slovakia. [w:] www.coe.int [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Nazewnictwo geograficzne świata Zeszyt 11 Europa Część I. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 211. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Muránska plateau and Stolicke hills. 2020. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Velká Fatra. 2020. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Biosphere Reserve Information Slovakia SLOVENSKY KRAS. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Slovenský karst. 2020. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Slovenská agentúra životného prostredia: Chránené územia prírody Slovenskej republiky. [w:] Štátny zoznam osobitne chránených častí prírody SR [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (słow.).
- Národné parky sú najcennejšie prírodné územia Slovenskej republiky. [w:] Enviroportál Ministerstva životného prostredia SR [on-line]. 2018-01-22. [dostęp 2020-05-21]. (słow.).